-Almmuhus-
MAGASIIDNADát áššit begge 2023:s

Dát áššit begge 2023:s

-

-

Vássán jagi leat olu áššit beaggán sámi ođasmáilmmis ja dása leat čohkken oasáža áššiin maid birra 2023:s leat čállán.

2023
«Ellos eatnu» – Ii dušše Norgga buore­mus filbma
«Ellos eatnu» – Ii dušše Norgga buore­mus filbma

Ellos Eatnu -filbma lea dan rájes go ilmmai ođđajagimánus, beaggán miehtá ja beassan dušše čoakkašit bálkkašumiid.  Vuosttaščájálmas lei ođđajagimánu 16. beaivvi, go de rahpe Romssa Internašunála Filbmafestivála «Ellos eatnu» -filmmain. Dát lea fikšuvdnafilbma Čávžžu dulvadeami birra mii lea ožžon hui olu fuomášumi dán jagi. Muhto vuosttažat geat besse oaidnit dan…
Loga eanet

Valáštallan­ságat Kanádas
Valáštallan­ságat Kanádas

Sámi nuorat ledje hirbmat čeahpit Árktalaš dálveriemuin mat lágiduvvojedje Fort McMurray gávpogis Albertas Kanádas guovvamánu álggus. Ávvir lei báikkis. Sápmi lei sádden sihke čuigiid ja spábbačikčiid, ja olusat ledje vel vuolgán fárrui nuoraid doarjut Kanádas guovvamánu álggus. Oktiibuot 17 rávisolbmo ja 40 nuora gaskal 12 ja 19 jagi ovddastedje Sámi Árktalaš dálveriemuin…
Loga eanet

«Vielggut» – Norgga fali­mus heargi
«Vielggut» – Norgga fali­mus heargi

Guovvamánu 12. beaivvi lágiduvvojedje beakkán Norggameašttirgilvvut heargevuodjimis Storgatas guovdu Romssa gávpoga. Ávvir sáddii njuolggosáddaga doppe.  Lemet Aslat Eirra heargi «Vielggut» lei falimus ja vuittii NM-gilvvuid. Klemet Amund Eira, guhte lea dápman ja  hárjehan hearggi, lei hui movttet:  – Dihten ahte lei favorihtta ja lea falli. Ruohttá njuolga ja visot mii lea,…
Loga eanet

Gieldda Fuollavisttiin heajos dilli
Gieldda Fuollavisttiin heajos dilli

Guovvamánus čáliimet Pettera birra, gii Kárášjoga Fuollavisttiin lea šaddan vásihit heajos dili ja váivves dáhpáhusaid. Čájehuvvui ahte son lei guhkkin eret áidna olmmoš gii dan lei vásihan, ja lea boahtán ovdan ahte maiddái bargiin lea lossa dilli dán ásahusas.  Guovvamánus čáliimet Pettera birra ja dáid eará vuorasolbmuid dáhpáhusaid birra mat bohte ovdan…
Loga eanet

Fovse-miella­čájeheamit 500 beaivvi 
Fovse-miella­čájeheamit 500 beaivvi 

Duorastaga guovvamánu 23. beaivvi lávkejedje 13 aktivistta jearakeahttá Oljo- ja energiijadepartementii, jorgo gávttiideaset ja biehttaledje vuolgimis.  Dalle lei juste 500 beaivvi áigi dan rájes go Norgga alimusriekti celkkii ahte bieggamillot Fovses rihkkot olmmošvuoigatvuođaid, ja Norgga stáhta ii leat bissehan dan rihkkuma. Nuorat ledje doppe gitta mánnodat čuovganeapmái ovdal go politiijat vižže…
Loga eanet

Elisabeth (15) vuittii FL-junior ja šattai máilmmi­measttirin 
Elisabeth (15) vuittii FL-junior ja šattai máilmmi­measttirin 

Álttá sápmelaš Elisabeth Kristensen Team Joatkkas vuittii Finnmarksløpet beanavuodjingilvvu juniorluohká ja šattai nu máilmmimeasttirin. Kristensen ollii albma leahtuin ovddemussan mollii Áltái njukčamánu 12. beaivvi 2023. – Lei hui buorre boahtit mollii, hui buorre dovdu. Lei hui gelddolaš goabbá munnos boahtá ovdal mollii, dajai Elisabeth gii ádjánii 24 diimmu ja 35…
Loga eanet

«Ale guođe mu» ja «Goek­sege» vuite Sámi Grand Prix
«Ale guođe mu» ja «Goek­sege» vuite Sámi Grand Prix

Sámi Grand Prix juoiganoasi vuoiti lullisámi nieida Saara Hermansson šattai historjjálažžan vel dán jagáš gilvvuin.  Deanu duo Mihka Helander ja Andreas Gundersen vuittiiga dán jagáš Sámi Grand Prix lávlunoasi. – Dovdu lea nu buorre, moai letne nu movttegat! Dát lea jáhkkemeahttun, ahte nu bures manai. Doaivumis dat lea veahkkin beassat…
Loga eanet

Alfheim šattai «Romssa arenan»
Alfheim šattai «Romssa arenan»

Alfheim stadion namma šattai dán jagi historján. Ođđa namma lea Romssa arena.  Nu bođii ovdan preassakonferánssas njukčamánu 29. beaivvi.  – Dát lea erenomáš beaivi Romssa valáštallansearvái. Mii leat válljen sámegiel nama danin go dat govahallá min identitehta ja go sámevuohta lea nu dehálaš oassi min regiovnnas. Mii doaivut ahte sápmelaččat…
Loga eanet

Ruvdno­prinsa rabai áibbas ođđa skuvlla
Ruvdno­prinsa rabai áibbas ođđa skuvlla

– Ráhkis buohkat, lihkku ođđa skuvllain, dajai ruvdnaprinsa Haakon sámegillii go rabai almmolaččat ođđa skuvlla. Disdaga cuoŋománu 18. beaivvi finai ruvdnoprinsa Haakon galledeame ja almmolaččat rahpame Guovdageainnu skuvlla. Dát mátki gulai dan viđa mátkái maid ruvdnoprinsabárra čađaheigga iežaska 50-jagi ávvubeaivvi oktavuođas, mii lei geasset. Ruvdnoprinseassa Mette-Marit ii beassan buozanvuođa geažil…
Loga eanet

Káráš­joga eana gullá Káráš­joga álbmogii
Káráš­joga eana gullá Káráš­joga álbmogii

Dálá eananeaiggát lea guoddalan duomu, ja fargga galgá dát ášši meannuduvvot Alimusrievttis.   Finnmárkku Meahcceduopmostuollu celkkii duomus cuoŋománu 21. beaivvi ahte Kárášjoga vuovddekeahtes eana gullá Kárášjoga báikeolbmuide.   – Dat lea hirbmat dehálaš duopmu Norgga riektehistorjjás. Lea vuoitu báikeolbmuide ja eamiálbmotvuoigatvuođaid hárrái, logai Advokáhttafitnodaga Lund & Co advokáhtta Caroline Lund. Dálá eananeaiggát,…
Loga eanet

Ávvir oaččui bálkka­šumi
Ávvir oaččui bálkka­šumi

Sámi journalisttaid searvvi jahkečoahkkimis geigejuvvui Sámi journalistabálkkašupmi Ávvira journalisttaide Iselin Skumii ja Anne Berit Antii. https://www.avvir.no/stuora-gudnin-avvirii-lei-dehalas-gozihit-servodatovddasvastadusa/ Bálkkašupmi geigejuvvui miessemánu 6. beaivvi barggu ovddas maid leaba dahkan Guovdageainnu suohkana dieđihanášši oktavuođas.  – Dat čájeha ahte min unna mediaásahusaš nai dahká dehálaš barggu, ja ahte mis lea ávki. Vaikko čálidettiin ii dan…
Loga eanet

Duohta­vuođa- ja soabahan­kommišuvnna raporta lohkkui 37 diimmu
Duohta­vuođa- ja soabahan­kommišuvnna raporta lohkkui 37 diimmu

Duorastaga geassemánu 1. beaivvi ovddidii Duohtavuođa- ja soabahankommišuvdna raporttastis Stuoradiggái. Ávvir sáddii njuolggosáddaga Stuoradikkis Oslos dán historjjálaš dáhpáhusas ja mii jearahalaimet guovddáš olbmuid sin jurdagiid raportta ja kommišuvnna barggu birra.   Gieldda- ja guovlloministtar Sigbjørn Gjelsvik dovddahii doppe Ávvirii ahte raportageigen čuozai dovdduide.  – Lei oalle garra vásáhus go raporta geigejuvvui Stuorradiggái.…
Loga eanet

Fovse-akšuvnnat  geasse­mánus
Fovse-akšuvnnat  geasse­mánus

600 beaivvi maŋŋel Alimusrievtti Fovse-duomu, ledje sámi nuorat ja luonddugáhttejeaddjit  fas álbmogassii akšunereme Oslos. Lávvordaga geassemánu 3. beaivvi ledje gollan 600 beaivvi dan rájes go Alimusriekti celkkii ahte Fovse bieggafápmorusttet rihkku boazosápmelaččaid olmmošvuoigatvuođaid. Aktivisttat ledje fas Oslos čájeheame vuostehágu Norgga stáda vuostá. Oanehaččat muitaluvvon, sii rievdadedje Karl Johan gáhtas nama…
Loga eanet

Guovda­geainnu suohkan ain biekkaid siste
Guovda­geainnu suohkan ain biekkaid siste

Dán jagi ii leat Kent Valio ieš beaggán mediain, muhto su namma gal duos dás ain gullostii go  suohkana njunnošat rissehallet eiseválddiide.  Suohkanstivrra eanetlohku čievččastii ovddit suohkandirektevrra Kent Valio juovlamánu 2022 suohkanstivračoahkkimis. Unnitlogu joavkkus eahpidedje mearrádusa lobálažžan ja gáibidedje eiseválddiid dárkkistit ášši. Geassemánus logaimet Ávviris ahte Stáhtahálddašeaddji lea cealkán dán lobiheapmin. …
Loga eanet

Nuvttá mánáidgárde­sajit sámi mánáide
Nuvttá mánáidgárde­sajit sámi mánáide

Seammás go Norgga ráđđehus fállagođii nuvttá mánáidgárdesajiid Finnmárkkus ja Davvi-Romssas mannan čavčča rájes, de Sámediggi ges fállagođii nuvttá mánáidgárdesajiid buot sámi mánáidgárddiin ja dáčča mánáidgárddiid sámi ossodagain. Dan nuvttáortnega bokte geatnegahttet mánáidgárddiid bargat gelbbolašvuođaovdánahttimiin. Raarvihke tjïelte viiddidii vel dán nuvttáfálaldaga. Sii mearridedje ovdal geasseluomu ahte buot suohkana mánát galget oažžut nuvttá mánáidgárdesajiid…
Loga eanet

Kristin Harila časkkii máilmmi­olahusa
Kristin Harila časkkii máilmmi­olahusa

Sámi leavga lea dál ceggejuvvon 14 alimus várrečohkkii máilmmis.  Suoidnemánu 27. beaivvi ollii Kristin Harila K2 várrečohkkii, ja nu časkkii son máilmmiolahusa jođánepmosit gizzut 14 alimus várrái máilmmis. Cuoŋománu 26. beaivvi rájes son lea finadan várrečohkain ja geavahii dasa 92 beaivvi.  Guinness olahusgirji sihkui nepálalaš/brihttalaš Nimsdai Purja máilmmiolahusa, mas oaivvilduvvui…
Loga eanet

Čađahii buot golbma OF sihkkel­gilvvu
Čađahii buot golbma OF sihkkel­gilvvu

Tor-Espen Jolma (38) šattai historjjálažžan maŋŋel go čađahii buot golbma Offroad Finnmark gilvvu. Porsáŋgulaš Tor-Espen Jolma lea ovdalaččas vuoitán buot Offroad Finnmark sihkkelgilvvuid, ja dán jagi olahii vel iežas mihtu čađahit buot golbma sihkkelgilvvu seamma jagi. Son duolmmui dalle 115 miilla meahcceluottaid guđa beaivvis. Jolma vuittii dán jagi Offroad Finnmárkku…
Loga eanet

Elle Maija báittii násttii­guin
Elle Maija báittii násttii­guin

Vihtta lávvordaga mannan čavčča čuovuimet kárášjohkalačča ja Rolffa-joavkku gitarista Elle Maija Klefstad Bær go gilvvohalai NRK Stjernekamp TV-lávlungilvvus. Son rámiduvvui juo vuosttaš prográmma maŋŋel, mii lei čakčamánu 2. beaivvi, go juoiggai «Gulahallat eatnamiin». Viidáseappot hirpmahuhtii maiddái  čehppodagain go lávllui rocka, Norgga favorihtaid, opera ja vel Backstreet Boys lávlaga «I want it…
Loga eanet

Válga­jahki suohkaniin ja fylkka­dikkiin
Válga­jahki suohkaniin ja fylkka­dikkiin

Čakčamánus ledje suohkanválggat ja fylkadiggeválggat Norggas, ja olu sámi suohkaniin lotnahuvai stivrejupmi.  Válgagižžu lei guovddážis čakčageasi, ja Ávvir sáddii válgadebáhtaid guovddáš sámi báikkiin. Máŋgga sámi suohkanis ožžo válggaid maŋŋel ođđa sátnejođiheddjiid, nu go Guovdageainnus Anders S. Buljo (Johttisámi listu),  Unjárggas Berit Ranveig Nilssen (Oktasaš listu), Porsáŋggus Jo Inge Hesjevik (Olgeš),  Deanus Jon…
Loga eanet

Fovse-akšuvnnat golggot­mánus
Fovse-akšuvnnat golggot­mánus

Gaskavahku golggotmánu 11. beaivvi álge ođđa akšuvnnat Oslos, guokte jagi maŋŋel go Alimusriekti celkkii Fovse-duomu. Fovse-akšunisttat čoagganedje Osloi golmma háve dán jagi. Akšunisttat ceggejedje lávuid gáhtaid ala ja manne Stuoradikki feaskárii čohkkát eai ge gárron šat vuolgit go nogai guosseáigi. Ávvir sáddii njuolga doppe ja muitui dáidá oallugiidda báhcán go jorggugávttehasat…
Loga eanet

Suvi lea Suoma čeahpimus filbma­dahkki
Suvi lea Suoma čeahpimus filbma­dahkki

Oaččui bálkkašumi iežas «Máhccan-Homecoming» dokumentára ovddas. Suoma Avate- goavdefágasearvi jugii skábmamánus bálkkašumiid, ja Suvi West nammaduvvui buoremus filbmadahkkin. Bálkkašumi oaččui «Máhccan-Homecoming» dokumentára ovddas mii gieđahallá museamáilmmi ja sámedávviriid máhcaheami. Fágasearvvis ákkastalle ahte Suvi West dahká čáppa ja guoskkahahtti filmmaid áššiid birra mat leat dehálaččat ja leat guovddážis sámiide. Seammás loktejuvvo ipmárdus majoritehtaálbmogis…
Loga eanet

Sandra Balto vuoito­jahki vuodjamis
Sandra Balto vuoito­jahki vuodjamis

Kárášjoga vuoddjis Sandra Maria Baltos (16) šattai hirbmat buorre vuodjanjahki, ja faskii vel Davviriikkaid individuála silbba juovlamánu álggus. Balto lei okta dan 14 nuoras geaid Norgga vuodjanlihttu sáddii ovddastit riikka Davviriikkaid vuodjamiin Nordic Swimming Championshipas Tartus, Estteeatnamis juovlamánu álggus. Balto vuittii doppe silbba 100 mehtera «butterfly» gilvvus. Kárášjoga nieida časkkii Tartus…
Loga eanet

Ávvir rávdnjii olu sádda­giid ja doaluid
Ávvir rávdnjii olu sádda­giid ja doaluid

Ávviris leat leamaš olu rávdnjemat ja livepodkásttat dán jagi.  Ávviris mii leat maiddái dán filbmen iešguđetlágán doaluid ja lágidemiid, ja mis leat maid leamaš iežamet live podkásttat.  Mis lei iežamet studiosátta gussiiguin sámi álbmotbeaivvi. Mii rávdnjiimet Norggameasttirgilvvuid heargevuodjimis Romssas ja maiddái Juoigalasaid  searvvi juoigangilvvu «Juoiganjietna» guovvamánus. Juoiganjiena ovdasáddagis humadeimmet lágideddjiiguin ja eará…
Loga eanet

Lulli-Fovse dohkkeha bieggaturbiinnaid
Lulli-Fovse dohkkeha bieggaturbiinnaid

2 beaivvi ovdal go lei gollan 800 beaivvi Alimusrievtti duomu maŋŋel, de gulaimet stuora ođđasa Fovse-áššis.  Juovlamánu 18. beaivvi 2023 almmustuvai ahte Fovse-orohaga lullisiida lea soahpan šiehtadusa bieggaturbiidnafitnodagain Fosen Vindain.  Šiehtadusa sisdoallu galgá leat ahte stáhta gávdná sidjiide eará dálveguohtuneatnamiid ja addet ruđalaš buhtadusa dan ovdii go siida diktá bieggafápmofitnodaga doaibmat gosa…
Loga eanet


-Almmuhus-