156 konferánsaoasseváldi 29 riikkas bohtet Troandimii boahtte vahku álggus ságastallat soabahusproseassaid ja álgoálbmogiid birra.
156 konferánsaoasseváldi 29 riikkas bohtet Troandimii boahtte vahku álggus ságastallat soabahusproseassaid ja álgoálbmogiid birra.
Troandinkonferánssa fáddá lea «Reconciliation Processes and Indigenous Peoples: Truth, Healing and Transformation». Váldolágideaddjit leat Sámi girkoráđđi ja Girkuid máilmmeráđđi. Miellágideaddjit leat Ruoŧa ja Suoma oabbágirkuid sámi ráđit, ja Girkolaš oahpahusguovddáš davvin.
– Áigi dasa
Mihttomearrin lohket leamaš čohkket dábálaš olbmuid, aktivisttaid ja jođiheddjiid sihke siskkobeal ja olggobealde girkuid, sihke álgoálbmogiid ja majoritehtaálbmogiid čiekŋalet hálešteapmái soabahusa birra.
– Dál lea áigi čiekŋalet ságastallamii soabahusdárbbu birra álgoálbmogiid ja stuorraservvodagaid gaskkas, dadjá Tore Johnsen, Sámi girkoráđi váldočálli.
Stuora beroštupmi
Sámi girkoráđđi muitala sii leat hirpmahuvvan go lea nu stuora beroštupmi leamaš dán konferánsii. Son lohká iežaset háliidan sihkkarastit ahte ožžot riikkaidgaskasaš oasseváldiid, ja dan dihtii eai leat nu garrasit fáluhan konferánssa dáppe ruovttuguovlluin.
Dan 156:s geat leat dieđihan konferánsii, bohtet 65:s eará guovlluin go Eurohpás. 29 riikka ja 30 iešguđet álgoálbmotjoavkku leat dáid gaskkas. 90 oasseváldis lea álgoálbmotduogáš.
Čiekŋalit ságastallat soabahusa birra
Máŋgga dási girkolaš ovddasteddjiid lassin lea viiddis oasseváldin. ON:a álgoálbmotáššiid sierrarapportevra ja okta Canada Duohtavuođa- ja soabahuskommišuvnna lahttu leat logaldalliid gaskkas. Oasseváldin leat earret eará olles Norggabeale Sámedikkeráđđi, Ruoŧa vealahanáittardeaddji, Canada ambassáda ja Gieldda- ja ođasmahttindepartementa.
Guhká bargan fáttáin
Sámi girkoráđđi lea guhká bargan soabahusfáttáin. Go Girkočoahkkin 1997:s almmolaččat váidalii iežaset oasi dáruiduhttinproseassas, de lei Sámi girkoráđđi mii dán ášši lei ovddidan ja dainna bargan.
– Mii dovddaimet ahte muhtin sámi birrasat eai lean áibbas ovttaoaivilis soabahusprosessaid hárrái sámi ja dáža servvodagaid gaskkas. Mun navddán ahte dat bođii das go olbmot balle ahte go leat sáhka soabahusas, de ferte duohtavuođa dáfus dahkat kompromissaid. Muhto soabahus ferte álo álggahuvvot dainna ahte hállá duođa dan boasttuvuođa birra mii lea dáhpáhuvvan, dadjá son preassadieđáhusas, ja joatká:
– Jaskatvuohta, diehtemeahttunvuohta ja biehttaleapmi lea ain dábálaš dilli álgoálbmogiid ja eanetlohkoservvodagaid gaskkas ollu sajiin máilmmes. Go galgá bissehit historjjálaš koloniserema ja vealaheami váikkuhusaid, de gáibiduvvojit konkrehtalaš doaimmat, ja girkuin lea sin historjjálaš beali geažil ovddasvástádus dahkat iežaset oasi.
Loahppacealkámuš
Váldokonferánssas galgá “guldaleaddjijoavku” – ”listeners” ráhkkanahttit loahppacealkámuša man vuođđun leat konferánsaságastallamat. Loahppacealkámuš galgá vuordimis biddjot Girkuid Máilmmeráđi Guovddášlávdegotti čoahkkima ovdii Troandimis geassemánu 22.-28.b.
