Jus váhnemat leaba oambealli ja vilbealli, de sáhttá sudno mánás stuorát várra gillát baluin dahje deprešuvnnain, čájeha iskkus mii lea čađahuvvon Davvi-Irlánddas.
Jus lagas fulkkežat ožžot máná, de lea stuorát várra ahte mánás leat vigit dahje jápmá.
Muhto mánás lea stuorát riska gillát psykalaččat go šaddá rávisolmmoš, čájeha dutkkus.
Davvi-Irlánddas leat čađahan dutkosa ja gávnnahan ahte oambealis ja vilbealis lea golmma geardde stuorát riska álgit antidepressiivvaiguin ja dálkasiiguin mat unnidit balu, ja beali stuorát riska geavahit dálkasiid mat leat psykosiid vuostá. Dán čállá forskning.no.
Eai beare gallis leat lagas fuolkkit
Badjelaš 360 000 olbmo leat gaskal 1971 ja 1986 jearran leat go sii hui lagas fulkkežat, de ledje 0,2 proseantta sis oambeležat ja vilbeležat, dahje nubbinoambeležat ja -vilbeležat. Várra lea dušše sin mánáin.
Juohke goalmmát sis válddii dálkasiid balu dahje deprešuvnna vuostá gaskal 2010 ja 2014. Juohke njealját sis geain eai leat váhnemat lagas fulkkežat lohke dan seamma.
Dolin lei dábálaš Norggas maid
Lagas fulkkiid náitaleapmi ii leat dábálaš oarjeriikkain, čálle UiT Norgga árktalaš universitehta historihkkárat 2011:s. Muhto 100 jagi áigi lei dát eanet dábálaš Norggas.
Lea ain dábálaš ollu riikkain Ásias ja Davvi-Afrihkás. Ollugat geat bohtet Pakistánas, Tyrkias ja Marokkos doalahit dáid vieruid Norggas, čájehii Álbmotdearvvašvuođa guorahallan 2007:s.
Norggas lea lohpi náitalit oambeliin dahje vilbeliin, vaikko lea máŋgii evttohuvvon gieldit dakkár lobi, čállá forskning.no.
