Vaikke son ii leat eará go 30 jagi boaris, de lea ráhkadan filmmaid jo logi jagi, ja dál lea evttohuvvon Ruoŧa stuorámus filbmabálkkašumi oažžut.
Vaikke son ii leat eará go 30 jagi boaris, de lea ráhkadan filmmaid jo logi jagi, ja dál lea evttohuvvon Ruoŧa stuorámus filbmabálkkašumi oažžut.
– Dat orru hui stuorra dáhpáhus. Go olmmoš ráhkada filmmaid, de ii jurddašala bálkkašumiid birra. Lea garra bargu, gáibiduvvojit olu olbmot ja ádjána guhká ráhkadit filmma, mii dattetge ii bistte nu máŋga minuhta. Nu lea hui buorre midjiide geat leat rahčan filmma ráhkadettiin, go filbma de váldo bures vuostá, lohká Amanda Kernell.
Su filbma «Stoerre Vaerie» lea okta golmma filmmas mat leat evttohuvvon nammaduvvot buoremus oanehisfilbman «Guldbaggen» bálkkašumis.
Ráhkesvuođajulggaštus
Stoerre Vaerie filmmas oaidnit mo Elle, guhte nuorran lea guođđán ja hilgon iežas sámi duogáža, fas máhccá iežas ruovttugillái bártniinis.
– Dát filbma lea ráhkesvuođajulggaštus boarrásat bulvii, sidjiide geat leat garrasepmosit vásihan koloniserema, čilge filbmadahkki.
Kernell ii loga «Stoerre Vaerie» leat biográfalaš filbman, ii loga iežas vásáhusaid birra čállán.
– Muhto álot go olmmoš čállá, de muhtin sajiin ihtet iežas vásáhusat maid, ja dán filmmas leat maid vásáhusat maid lean gullan earáin. Liikká eai leat karakterat duohta olbmuid birra, dat leat fiktiivvat, čilge Kernell.
Logi jagi jo bargan
Son ii leat go 30-jahkásaš jagi, ja liikká lea olahan oalle guhkás iežas filbmabargguin.
– Muhto mun gal lean filmmaid ráhkadan guhká, lean logi jagi jo ráhkadan filmmaid, nu ahte in leat nu ođas gal dán barggus.
Liikká ii loga Amanda alddis leamaš mánnávuođaniehkun ráhkadit filmmaid, vaikke hui nuorran jo bargagođii daiguin.
– Eeehm, son fanahallá ovdal go joatká·
– Rievtti mielde jáhkken ahte bargagoađán teáhteriin, dat dieđusge sulastahttá filbmadahkki barggu, seammás go lea hui earálágan. Filbmadahkkin beassá bargat ja oahpásnuvvat buotlágan dáiddamálliide ja bargat olbmuiguin geat leat áššedovdit iežaset surggiin, čeahpes neavttáriiguin, govvejeddjiiguin, jietnabargiiguin ja nu ain. Ieš dattetge ii dárbbaš máhttit visot, čaibmá nuorra filbmadahkki.
Govven: Petrus Sjøberg/Stoerre Vaerie preassagovat
Háliida muitalit máidnasiid
Vaikke ii lean ge jurddašan filmmaid ráhkadišgoahtit, de sus goittot lea álot leamaš miella muitalit máidnasiid.
– Lei nu olu maid lei miella muitalit, mus ledje máidnasat oaivvis ja govat. Dakkár govat maid in leat oaidnán filmmain ovdal, ja nu mun čálligohten. Filbmadahkkin beassá ieš stivret duohtavuođa ja botnjat dan mo ieš háliida, albma eallimis han ii sáhte dan dahkat, čilge Kernell.
«Stoerre Vaerie» filmmas muitala ge dan birra go olmmoš guođđá iežas duogáža ja álggaha ođđa eallima.
– Dát lea fáddá mii álot lea beroštahttán mu. Lea go vejolaš šaddat eará olmmožin? Šaddá go eará olmmožin jus guođđá iežas duogáža, molsu nama ja nu ain? Dan in dieđe, muhto dán filmmas lean guorahallan dan.
Universála fáddá
Filbma čájehuvvui vuosttaš geardde Sundance filbmafestiválas Amerihkás. Sundance lea okta máilmmi beakkáneamos filbmafestiválain. Filbma lea das rájes bures vuostái váldon, ja lea ožžon bálkkašumiid máŋga filbmafestiválas.
– Iige leat ártet go filbma čájehuvvui Amerihkás, go dát fáddá han lea universála fáddá. Olu bearrašat, ležžet go álgoálbmogiidda gullevaččat vai eai, han leat vásihan ahte muhtin guđii ruovttuguovllu ja álggahii áibbas eará eallima.
Maŋŋil go filbma lei čájehuvvon vuosttaš geardde, de bohte olusat háleštit Amandain dán fáttá birra.
– Diet ságastallamat maid filbma bohciidahttá leat seamma divrasat go buot bálkkašumit. Lea hui somá go dáidagiin lihkostuvvá ásahit oktasaš lávddi ságastallamiidda. Dat movttiidahttá bargat viidáseappot.
Govven: Petrus Sjøberg/Stoerre Vaerie
Dál lea Amanda Kernell bargamin ođđa filmmain man dál goit vuos gohčoda «Sameblod» dahje «Sámevarra». Dát lea guhkesfilbma, mii plána mielde galgá vuosttaš geardde čájehuvvot 2016:s. Ođđa filbma lea joatkka «Stoerre Vaerie» filbmii, ja filbma čájeha daid seamma olbmuid.
– Ii got leat issoras almmuhit ođđa filmma, mii lea joatkka dakkár filbmii mii ná bures lea lihkostuvvan?
– De lea, dat dat lea ge issoras. Buot bálkkašumit ja buori vuostáiváldimat balddihit maid veahá. Olmmoš jurddašišgoahtá ahte mo dán buorebut galggan nagodit bargat?
Jus leat beroštuvvan geahččat «Stoerre Vaerie» filmma de dat lea oaidnin láhkai SVT Play neahttasiiddus, ja čájehuvvo odne ruoŧabeale SVT1 TV-kánalas.
Filbma čájehuvvo maiddái Romssa Internašunála Filbmafestiválas (TIFF) ođđajagemánu 18.-24. beivviid.
Guldbaggen-bálkkašumit ges juhkkojuvvojit ođđajagemánu 18. beaivvi ja de leaš oaidnit nammaduvvo go Mátta-Sámi filbma, Ruoŧa buoremus oanehisfilbman.
