Boarrásut mánáid mielas lea váddásut čállit davvisámegillii go hállat. Dan čájeha Hanna Outakoski dutkamuš.
Boarrásut mánáid mielas lea váddásut čállit davvisámegillii go hállat. Dan čájeha Hanna Outakoski dutkamuš.
Upmi universitehta dutki Hanna Outakoski lea jearahallan máŋggagielat mánáid Ruoŧas, Norggas ja Suomas ja iežas dutkamis gávnnahii Outakoski earret eará ahte boarrásut mánát vásihit sámegiela váttis čálalašgiellan.
– Mun lean geahčadan máŋggagielat mánáid čállinproseassaid ja čállinkonteavsttaid, dadjá Hanna Outakoski SVT Sápmái.
Prošeakta álggahuvvui 2012:s go Outakoski jođii iešguđet skuvllaid mielde Sámis. Outakoski oaččui 149 máná vástidit gažaldagaide mat ledje dihtoriin mat alddis ledje mielde. Outakoski de studerii dáid dihtoriid loggaid maid mánát ledje geavahan, ja jearahalai mánáid, giellaoahpaheddjiid ja váhnemiid.
Iežas dutkamis gávnnahii Outakoski earret eará ahte boarrásut mánát vásihit sámegiela váttis čálalašgiellan, ja dat boahtá das go muhtin mánát oahpahuvvojit unnán sámegillii, son oaidná maid ahte leat erohusat riikkaid gaskkas.
Ruoŧabealde heajut dilis
Ruoŧabeale mánáid čállinattáldagat leat heajubut go sihke Norggas ja Ruoŧas. Son čujuha ahte eanet teavsttat sámegillii sihke bábirhámis ja filmmain, sáhtašit čoavdit mánáid čállinváttisvuođaid.
– Deháleamos bohtosat alit dásiide lea dat ahte Ruoŧas ovdamearkka dihte, oalle jođánit sáhtašii váikkuhit mánáid máŋggagielat ovdánahttimii jus áŋgirušašedje hui olu dasa ahte galget gávdnot sámegiel-čállosat ja teavsttat.
Outakoski lea geahčadan konteavsttaid, ruovttu ja skuvllaid konteavsttaid ja bohtosat rievddadit olbmuid beroštumiid mielde. Oahpaheddjiid gaskkas sáhttá digaštallat mii máŋggagielatvuohta lea, muhto maiddái ruovttus lea dehálaš digaštallat makkár giela mánát gullet ja lohket beaivválaččat.
– Stuorámus áitagat sámegillii leat go eai gávdno doarvái teavsttat, filmmažat, filmmat mat leat jorgaluvvon davvisámegillii. Muđuid leat maid iežamet guottut áittan, guottuid mielde sámegiela ii galgga geavahit eará go vissis oktavuođain ja girjjiin galgá dušše leat sierralágan sisdoallu nu mo árbevirolaš sámi muitalusat. Lea váralaš muddet teavsttaid sisdoalu ná, dadjá dutki Hanna Outakoski.
– Mun sávan ahte bovttášin digaštallama máŋggagielatvuođa birra ja duođas čalmmustahttán ahte dat mánát geat dál ohppet sámegiela skuvllain, ohppet máŋga giela ja ožžot divrras oahppu, dadjá dutki.
