NRK Sápmi ja Ávvir leaba bivdán listtonjunnošiid geat oassálastet sámedikkeválggaide 2017, vástidit moadde gažaldaga iežas birra. Dá lea okta kandidáhtain:
NRK Sápmi ja Ávvir leaba bivdán listtonjunnošiid geat oassálastet sámedikkeválggaide 2017, vástidit moadde gažaldaga iežas birra. Dá lea okta kandidáhtain:
Válgabiire: Ávjovárri
Bellodat: Guovddášbellodat
Namma: Hans Ole Eira
Ahki: 45
Siviiladilli: Náitalan, 4 máná ja 1 áddjut.
Eatnigiella/giella: – Sámegielat, muhto máhtán ja ipmirdan dárogiela.
Beroštumit:
Makkár astoáigedoaimmat leat dus?
– Eai leat makkár ge.
Mii lea dat stuorámus maid leat vásihan eallimis?
– Dat gal lea eahpitkeahttá dalle go munno mánát leat riegádan.
Maid dagat go áiggut vuoiŋŋastit?
– Dalle gal jáddadan telefovnna ja velohalan lávus dahje barttas.
Gii lea du stuorámus ovdagovva ja manne?
– Ii leat dušše okta, muhto buohkat sii geat áŋgirit barget ja rahčet min sápmelaččaid vuoigatvuođaid ovddas ja dainna lágiin geahččalit seailluhit sámevuođa ja sámiid eallinvuogi.
Bargu ja oahppu
Maid don barggat dál ja makkár barggut leat dus ovdal leamašan? Makkár oahppu lea dus?
– Boazobargi ja lean vázzán boazodoalloskuvlla.
Politihkalaš duogáš
Makkár bellodagaid leat don ovddastan? Leatgo leamašan sámediggeáirras?
– Suohkanpolitihkas 10 jagi dássážii. Sámedikkis 4. várrelahttun dán áigodagas
Váibmoáššit
Makkár áššiide áiggut bidjat fokusa?
– Sápmelaččaid vuoigatvuođat ja riektegažaldagat leat ain hui dehálaš ja áigeguovdilis áššit.
Mii lea du mielas eanemus hástaleaddjin maid Sámediggi ferte čoavdit čuovvovaš áigodagas?
– Ahte sápmelaččaid vuoigatvuođat ollislaččat dohkkehuvvojit Norgga eiseválddiid bealis, eai ge dušše leat čáppa sánit báhpiriidda čállon. Muđui oaivvildan ahte fertešii ovttasráđiid bargat, ii ge návccaid geavahit siskkáldasat nákkáhallat.
Čilge manne/manne eai galggašii minerála- ja ruvkefitnodagat oažžut lobi ásahit ja álggahit doaimmaid sámi guovlluin?
– Jus minerála ja ruvkedoaimmat muosehuhttet ja bilistit sámi árbevirolaš ealáhusaid ovddas, dalle eai ábut álggahit dakkár doaimmaid.
Čilge doaibmá go dálá boazodoallopolitihkka vai ii. Mii šaddá deháleamos áššin mii guoská boazodollui čuovvovaš áigodagas?
– Mu mielas ii leat otná boazodoallopolitihkka áibbas nu movt galggašii. Dat ii vuhtiiváldde doarvái bures árbevirolaš máhtu, ja «dáruiduhttinpolitihkka» lea beare mearrideaddji. Deháleamos boahtte áigodagas lea suddjet ja sihkkarastit boazodoalu vuoigatvuođaid nugo ovdamearkka dihte guohtoneatnamiidda, riektesihkarvuhtii, iešmearrideapmái ja vuoiggalašvuhtii.
Eanandoallu, maid sáhttá Sámediggi dahkat sihkkarastin dihte ahte nuorat sáhttet joatkit/ álgit ealáhusain?
– Doarjut ruđalaččat nu bures go sáhttá. Muhto maiddái bargat dan ala ahte oahpahusa láhčit. Viidáset lea dehálaš ahte sin vuoigatvuođat vuhtiiváldojit ja dohkkehuvvojit ollislaččat. Čalmmustahttit stuoraservodahkii sámi eanandoalu.
Mii lea dat stuorámus hástalus guolástanealáhusas Sámis? Maid sáhttá Sámediggi dahkat vai dat unnimus doalut maid sáhttet birgejumi viežžat guolásteamis?
– Stuorámus hástalussan doaivvun leat ahte oažžut sámiid guolástanvuoigatvuođaid dohkkehuvvot ja dainna lágiin seailluhit sámi guolásteami.
Sámegielat, movt berre Sámediggi láhčit dili nu ahte nannejuvvojit čuovvovaš áigodagas?
– Sámediggi ferte ollislaččat doarjut buot guovttegielat suohkaniid sihke ruđalaččat ja eiseválddiid ektui, muhto maiddái bargat dan ala ahte Norgga eiseválddit ollislaččat doahttalit giellalága.
Makkár ođđa bargosajiid lea dehálaš vuoruhit čuovvovaš áigodagas?
– Lea dehálaš doarjut ođđa bargosajiid mat eai muosehuhte ja vahágahte sajáiduvvon bargosajiid, ovdamearkka dihte vuoruhit turismaealáhusa mii heivehuvvo eará sajáiduvvon ealáhusaide.
Guhte ášši lea čuohcan dutnje eanemusat ja manne?
– Boazodoalloáššit leat dieđusge munnje čuohcan garrasepmosit go ieš lean boazobargi. Boazologu ášši ja eiseválddiid čuovvoleapmi ođđa boazodoallolága ektui čuohcá garrasit go eai vuhtiiváldo min sápmelaččaid rievttit ja dohkkehuvvon vuoigatvuođat.
