Árja jienastii vuostá eahpeluohttámuš evttohusa, vaikko oaivvildit sámedikkeráđđi lea garrasit meaddán iežaset vástádusa ovddádusbellodaga bealálašvuođa gažaldahkii.
Ikte čuožžilii eahpesihkkaris dilli sámedikke dievasčoahkkimis go ovddádusbellodat ovddidii eahpeluohttámuš evttohusa Norgga Sámiid Riikasearvvi (NSR) unnitloguráđđái. Evttohus gáhčai 21 jienain, ja NSR bušeahttaovttasbargit Olgešbellodat, Johttisápmelaččaid listta ja Árja čájehedje luohttámuša ráđđái.
Árjja parlamentáralaš jođiheaddji, Laila Susanne Vars, lohká dál lea ollásit sámedikkepresideantta duohken geainna son ja NSR háliidit ovttasbargat.
– Mii leat addán iežamet oainnu áššis, gos leat muitalan ahte leat hui duhtameahttumat mo ráđđi dál doaibmá. Lea lossat bargat opposišuvnnas go ráđđeevttohusat álohii gahččet. Árja gájui NSR bušeahta ovdal juovllaid, ja dál gájuimet ráđi. Muhto ii Árja joatkke gádjut NSR, jus ii boađe midjiide buorrin go čájehit luohttámuša sidjiide. Mun vuorddán ahte presideantta váldá dál oktavuođa ja geahčada vejolašvuođaid oažžut eambbo doarjaga dievasčoahkkimis go dušše NSR:s , dadjá Vars.
Eahpeluohttámuš bilida beaggima
Laila Susanne čilge ášši dáinna lágiin:
– Mii bággehalaimet jienastit, ja nu mii jienasteimmet. Mii leat leamašan hui eahpesihkkarat dán áššis, muhto oaivvildit ahte eahpeluohttámuš bilida Sámedikki beaggima, go juohke háve go deaivvadit de bohtet eahpeluohttevašvuođa geažuheamit ja dán háve bođii čálalaččat, orru dušše lassáneamen dat duhtameahttunvuohta unnitloguráđi ektui, dadjá Vars.
NSR lea meaddán
Son oaivvilda dievasčoahkkin lea hui garrasit signaliseren ahte ii doaimma dákkár unnitloguin stivret Sámedikki.
– Lei duođalaš ášši, ja NSR ferte dál váldit váikkuhusaid ja geahččalit oažžut doarjaga eanet bellodagain iežaset stivrejupmái. Ii leat dohkálaš joatkit dainna vugiin. Juo, ráđđi lea meaddán, dainna mii Árjjas leat ovttaoaivilis, muhto mii leat árvvoštallan dán háve diktit sin joatkit. Mii eat oaidnán ahte dilli livčče šaddat dađi buoret jus livččiimet bálkestit ráđi dál. Livčče liikká boahtit gažaldat das ahte gii galgá stivret Sámedikki ja NSR livčče beroškeahttá ožžon gažaldaga sáhttet go stivret, dadjá Laila Susanne Vars.
Ilus
Sámediggepresideantta, Aili Keskitalo, lohká iežas ilus go stuorra eanetlohku lea árvvoštallan ja mearridan ahte ii leat vuođđun eahpeluohttámuššii.
– Čájehedje luohttámuša, muhto dieđusge lei stuorát luohttámuš vuođđudeame oktavuođas ja oaidnit ahte doarjja ii leat seammá stuoris dál. Mii boahtit dieđusge joatkit bargguin ja sávvamis čájehit iežamet politihkalaš barggu bokte ahte ánssášat luohttámuša, dadjá Keskitalo.
Dárbbašit áiggi
Árja vuovdámuššii ja duhtameahttunvuhtii vástida Keskitalo dán láhkai:
– Mii dieđusge fertet árvvoštallat iežamet dili ja vejolašvuođaid ovttasbargat earáiguin, muhto mii dárbbašat áiggi. Eat boađe hoahpus maidige bargat, muhto dieđusge livčče buorre gávdnat dássidis ovttasbargoguimmiid, dadjá son. Sámediggepresideantta lohká ahte jus galggašii ovttasbargat earáiguin, de lea lunddolaš váldit oktavuođa bušeahta ovttasbarggu bellodagain.
– Árja lea dieđusge okta bellodat geaiguin sáhtašeimmet ovttasbargat, jus čájehuvvo ahte dárbbašit gávdnat ovttasbargoguimmiid, muhto mii geavahit dieđusge dan áiggi maid dárbbašit árvvoštallat politihkalaš dili, lohká Sámediggepresideantta.
Rámida presideantta
Ovddádusbellodat sámedikkeáirras, Aud Helene Marthinsen, čilge ahte lei dehálaš ovddidit eahpeluohttámuš evttohusa, ii ge loga goassege veardidan geassit evttohusa.
– Jienasteapmi manai nu go ledjen vuordán, ledjen veaháš eahpesihkkar mo Árja boahtá jienastit. Muhto árvidin ahte bohtet čuovvolit NSR, earát gal ledje signaliseren mo bohtet jienastit. Háliidan maid rámidit presideantta go sárdnestuolus šálloša ja vuige meaddán, seammás go lohká bargagoahtit áššiin, nu mii leat vuoitit vaikko boađus šattai ahte NSR joatká, lohká Marthinsen. Son lohká ášši lei dehálaš čalmmustahttit álbmogii.
