Sámegielaid gáiddusoahpahusprošeakta gaskal Ohcejoga gieldda ja Suoma Sámedikki dahká sámegielat mánáide vejolažžan lohkat anáraš-, nuortalaš- ja davvisámegiela beroškeahttá gos ásset Suomas.
Prošeakta, mii oažžu dán jagáš Cygnaeus-bálkkašumi, lea lágiduvvon 2018 rájes ja fállan ohppiide oahpahusa anáraš-, nuortalaš- ja davvisámegillii beroškeahttá gos ásset Suomas. Ohppiidlohku lea lassánan jahkásaččat nu ahte dál oahppit ja studeanttat leat oktiibuot 90 ja sii vázzet 67 iešguđet skuvllas miehtá Suoma. Prošeakta addá vejolašvuođa buot Suomas ságastuvvon sámegiela sámi kultuvrra oahpahusa.
Dán dieđiha Suoma Sámediggi preassadieđáhusas.
Prošeakta joatkašuvvá jagi 2021 lohppii ja dan maŋŋel vuordimis lea, ahte doaibma joatkašuvvá bissovaš doaibman.
– Dát lea dehálaš fuomášupmi min prošektii, mii lea leamašan jođus ja ovddidan doaimmaidis easkka moadde jagi, muitala prošeaktahoavda Hanna Helander Ohcejoga gielddas. Prošeavtta oahpahusas leat mielde máinnasteapmi ja stohkosat ja maiddái luonddupedagogihka sáhttá geavahit oahpahusas, muitala Helander.
Seammás dat ovddida namalassii dáid oahpahussii vuogas gáiddusoahpahuspedagogihka.
– Loahpalaš mihttomearrin lea sámegielaid ja sámegielat oahpahusa stáđásmahttin olles riikkas, dadjá Sámedikki skuvlenčálli Ulla Aikio-Puoskarija. Gáiddusoahpahusa ovddidanprošeakta lea vuosttaš lávki dás.
Eanet fuomášumi
Koordináhtor Arla Magga Sámedikkis čilge ahte sii ovddidit dál oahpahusa gáiddusin.
– Ja seammás min ulbmilin lea oažžut nu alla dási ja pedagogalaččat bures plánejuvvon ollislašvuođa, muitala Magga, guhte lea bargan prošeavttas dan álggu rájes.
– Mii sávvat, ahte diehtu sámegielaid oahppanvejolašvuođas olles riikkas oažžu bálkkašumi geigema maŋŋel eanet fuomášumi, illuda prošeavtta koordináhtor Arla Magga Sámedikkis.
– Lea vel ollu bargu, vai mii sáhttit sihkkarastit sámemánáide ja nuoraide ovttaveardásaš vuoigatvuođa iežas giela oahpahussii, dadjá Magga preassadieđáhusas.
Buot sámegielat
Suoma Oahpahusráđđehus Olli-Pekka Heinonen bakte geigii Ohcejoga gildii ja Sámedikki oktasaš sámegielaid gáiddusoahpahusprošektii dan bálkkašumi. Cygnaeus-bálkkašupmi addojuvvo ovttaskas olbmui, prošektii dahje servošii mii lea ovddidan dásseárvosaš ja ovttaveardásaš oahppanvejolašvuođaid Suomas. Oahpaheaddjin barget dán lohkanjagi Henna Aikio, Satu-Marjut Nieminen, Joni Saijets, Sirkka Sanila ja Sonja Moshnikoff.
Cygnaeus-bálkkašupmi lea addojuvvon jagi 1981 rájes. Skuvlaráđđehus vuođđudii bálkkašumi gudnejahttit Suoma oahppogeatnegasvuođa áhči Uno Cygnaeus (1810–1888) muittu. Oahpahusráđđehusa Cygnaeus-bálkkašupmedoaibmagoddi válljii sámegielaid gáiddusoahpahusa pilohttaprošeavtta oktiibuot 29 evttohusas.
