Dán gažaldahkii lea sámi mánáidgiela dutki dál ohcamin vástádusa.
Johanna Johansen Ijäs lea Sámi Allaskuvllas dutki guhte ovddežis lea guorahallan mo sámemánát geavahit vearbahámiid ja mainna lágiin mánná sojahallá vearbbaid. Dál ges lea geahčadeamen goallosániid, makkár goallosániid mánát geavahit ja mo.
– Mas dat diehtá ahte lea bohccobiergu iige boazubiergu? Álggos leat ovttageardánis sánit, ovtta- dahje guovttestávval sánit, dađistaga fuomáša mánná ahte gávdnojit guhkit sánit ja sáhttá ieš maid hutkat sániid, nu čilge dutki iežas dutkamuša birra ja lohká dán gullát sátneoččodeapmái.
– Bohtosat čájehit mo mánná oččoda giela, čilge Johansen Ijäs.
3-jahkásažžan máhttet vuođđogrammatihka
Olusat lávejit dadjat ahte sámegiela lea váttis oahppat go das leat nu olu sátnehámit, vearbahámit, sojahanhámit ja nu ain. Sidjiide soitet dutkamiid bohtosat leat hirpmahuhtti.
– Dutkamat čájehit ahte mađi eanet dakkár sátnehámit gielain leat, dađi árat ohppet mánát daid hámiid. Dain gielaid main leat unnán sojahanhámit ohppet mánát maŋŋelat daid hámiid, čilge son ja joatká:
– Sullii golmmajahkásažžan máhttá sámemánná vuođđogrammatihka jus lea dakkár birrasis gos beassá geavahit sámegiela ja gos gullá dan. Dalle máhttá daid dábáleamos sojahanhámiid
Unnán dutkit
Iežas ja sullasaš dutkamiid lohká Johansen Ijäs boahtit ávkin sátnevuorkkáguorahallamiidda ja son ii leat áidna guhte dutká sámi mánáidgiela. Boahtte vahkkus čoahkkanit sii Tromsii gos áigot ásahit fierpmádaga mánáidgiela dutkiid várás.
– Mii leat nu unnán dutkit ja oalle bieđgguid orrut nu ahte de lea buorre beassat lonohallat iežamet vásáhusaid, ja beassat gullat earáid dutkamušaid birra ja oažžut maid kommentáraid, muitala Johanna Johansen Ijäs.
Ávkin viidásat bargui
Dákkár fierpmádagas sávvá son oažžut rávvagiid ja neavvagiid maid fas beasašii atnit ávkin iežas viidásat dutkamis.
– Oaččun de rávvagiid ja neavvagiid maid vuođul beasan viidáseappot bargat iežan dutkamušain.
Priváhtagovva
Giellagáhtten
Sámi mánáidgiela guorahallamiid sávvá Johansen Ijäs leat ávkin nannemis ja ovddideames sámi mánáid giela.
– Dat lea giellagáhtten dainna lágiin go beassat diehtit eanet mo máná giella ovdána ja mo mánát ohppet giela. Jus oaidnit ahte leat muhtin áššit váddásat mánáide de sáhttit dan ovdanbuktit ja mánáidgárddit ja skuvllat sáhttet geavahit dan ávkin iežaset barggus, čilge dutki ja muitala sullasaš dutkamiid jo boahtán ávkin mánáidgárddiide.
– Gielladutkiid barggu vuođul leat earret eará ráhkaduvvon skovit maid mielde mánáidgárddit sáhttet iskat ja čuovvut mánáid giellaovdáneami. Dat čájehit man agis mánát galget guđege ášši máhttit ja leat nu praktihkalaččat ávkin, čilge son.
