Dutki lohká sápmelaččaid suovastuhttinvuohki lea buoremus ja sihkkareamos ráinnasvuođa ektui.
Dutkanbeivviid 2015 oktavuođas logaldalai biokemiija, magisttar ja ednologa Astrid Riddervold logaldalai Skype bokte Sámi Allaskuvlii ja muitalii ahte sápmelaččaid suovastuhttin vuohki lea buoremus ja sihkkareamos ráinnasvuođa ektui.
– Go mun oidnen ja bessen vásihit suovastuhttima go ledjen sápmelaččaid luhtte, de dovden ahte dolas lea njálgga hádja ja ii muosehuhtte, čilge Astrid Riddervold.
Son lea miehta leamaš ja dutkan dološ árbevieruid mat gusket ribadeabmái gos bakteriijat leat mielde.
– Sámiid málle mielde suovastuhttit eai dagat borasdávdda, das eai leat nu gohčoduvvon PHA stoffat, muhto buorit ávdnasat.
Nu čilgii Riddervold gii lea dutkan ávdnasiid ja stoffaid kemiijalaččat.
Dološ vuogi mielde
Logaldallamis bođii ovdan ahte sieđga mii šaddá jeakkis ja lea njuoskkas lea buoremus, stuorát sieđggaid galggaše loggut nu ahte bárku ja beassi ii leat šat das, de biergu ii gožuduvvo. Goahccemuorain lea bihkka, mii ii leat buorre.
– Mun ohppen ođđasa dan birra ahte sieđga lea buot buoremus go mii leat nuortta bealde geavahan reatkkáid, dadjá John Henrik Eira, allaskuvlla lektor.
– Ovddeš olbmot láveje ge loaggut bessiid ovdalgo bidje dollii, čilge Eira, ja dadjá ahte dát addá ipmárdusa ahte leat ollu bealit suovastuhttimis maid eat leat dieđalaččat guorahallon vel.
Ribadeapmi ja bakteriijat
Astrid Riddervold dadjá doppe leat olu áššit mat eai leat guorahallojuvvon dego bakteriijaid ektui.
– Mun in dieđe makkár bakteriijat doppe šaddet go bierggu diktá orrut, dadjá son, daid son ii leat guorahallan.
Giella čilget
Karen Marie Eira Buljo muitala ahte sámegielas lea giella čilget movt biergu riibá ja ahte das leat máŋga ceahki.
– Go biergu lea suovastuvvon ja šaddá orrut moadde beaivve nu máhkaš lávus diktá heaŋgat čakčat, dalle dat muovastuvvo, njivli álga, muovastuvvon cuoccaid sáhttá čuohppat eret, čilge árbediehttii, ja joatká muitalit ahte mannjelaš biergu riebaga go biergu orru njálkkas ja lea njivlon, loahpas dat guohppu. Karen Marie Eira Buljo mielas lea buorre go dakkár dieđut almmustuvvet.
