Lea vejolaš oaidnit friddja ja bealátkeahtes journalistihka árvvu ja seammás doaimmahit offensiiva mediapolitihka. Sámediggedieđáhusas sámi mediaid birra čájeha Sámediggeráđđi ahte leat ipmirdan vuosttaš oasi, muhto rahčet nuppiin osiin.
Vuosttaš geardde galgá Sámediggi meannudit sierra Sámediggedieđáhusa sámi mediaid birra – Dïjreguedtije. Dat dáhpáhuvvá geassemánu 9. beaivvi ja lea dehálaš lávki rievttes guvlui. Lea veadjemeahttun oaidnit doaibmi demokratiija gos eai leat friddja ja sorjjasmeahttun mediat. Nanu ja friddja mediat láhčet dili álbmogii oassálastit demokratiijai ja dahkat dieđuide vuođđuduvvon válljejumiid. Sámi mediat eai spiehkas das. Vai sámi mediat galget nagodit doaimmahit sin servodatdoaimma, de dárbbašit buriid ja vuordevaš rámmaid.
Mediat dárbbašit politihkkariid geat beroštit ja áŋgiruššet buori mediapolitihka ovddas. Sámi politihkkariid geat áigot bargat dan ovdii ahte mediain leat buorit rámmaeavttut ja vuordevaš ruhtadeapmi. Seammás dárbbašit mediat politihkkariid geat ipmirdit prinsihpa ahte doalahuvvo dárbbašlaš gaska. Dat lea áibbas dárbbašlaš prinsihppa Sámedikki ja sámi mediaid gaskavuođa birra.
Ođđa mediadieđáhusas leat buorit cealkámušat mat čielgasit čájehit ahte Sámediggi atná árvvus friddja ja sorjjasmeahttun mediaid. Dattetge lea šállošahtti go bargoproseassa dieđáhusain ii leat ollislaččat almmolašvuođas čađahuvvon. Almmolašvuohta ja rabasvuohta leat ealli demokratiija vuođđoprinsihpat. Mediapolitihka ii sáhte hábmet gokčojuvvon uvssaid duohken.
Dábálaš ja rabas gulaskuddanproseassa sadjái ožžo muhtun sámi mediat sáddejuvvot oasi álgoevttohusčállosis maid besse dušše siskkáldasat geahčadit. Sámi redaktevrraid fierpmádat lea giitevaš go Sámediggeráđđi lea váldán vuhtii máŋga fierpmádaga cealkámuša. Midjiide leat dehálaš ahte olles mediadieđáhusas lea hui čielga oaidnu ja ipmárdus friija ja sorjjasmeahttun journalistihka árvui. Dattetge lea váttis go proseassa ii leat almmolaš leamašan. Dainna lágiin lea Sámediggi hehtten almmolašvuođa váikkuhit loahppabargguide ja leat mielde hábmeme dan mii dál šaddá Sámedikki mediapolitihkkan.
«Okta dain deháleamos eavttuin mii lea vuođđun dán dieđáhussii lea ahte Sámediggi dohkkeha mediaid sorjjasmeahttun rolla ja servodatdoaimma», čuožžu čállon mediadieđáhusa 5. siiddus. Dat berre leat diehttelas. Máilmmis, gos preassafriddjavuohta eanet ja eanet lea áitojuvvon, lea dehálaš ahte dat celkojuvvo hui čielgasit. Dat ii sáhte leat dušše juoga mii feastasártniin gullo. Dát lea earenoamáš dárbbašlaš servodagas gos mediat leat nu lahka daid seamma birrasiid ja institušuvnnaid maid galget gokčat journalistihkalaččat sorjjasmeahttun ja kritihkalaš vugiin.
Mii hástalit ge Sámedikki leat olu eanet offensiivan sámi mediapolitihka mihtuin ja strategiijain. Dan lea vejolaš dahkat nu ahte ii rihko friddjavuođa ja sorjjasmeahttunvuođa prinsihpaid.
Sámi redaktevrastivrejuvvon mediain, nu go NRK Sámis, Ávviris, Nord-Salten aviissas, Ságat aviissas ja Snåsningen aviissas lea seamma servodatdoaibma go eará friddja ja sorjjasmeahttun mediain. Dat galget muitalit, almmustahttit ja jearrat kritihkalaš gažaldagaid servodaga váldefáktoriin, ja nu maiddái Sámedikkis.
Mii leat ilus go Sámediggeráđđi ii leat čuovvolan máŋggaid kontroversiealla evttohusaid mat čielgasit livčče šaddan prinsihpalaččat váttisvuohtan. Okta ovdamearka lea jurdda ásahit sámi mediabearráigeahču. Go dan eai leat čuovvolan, de čájeha Sámediggeráđđi ahte ipmirdit mediaid earenoamáš doaimma demokráhtalaš servodagas.
Sámediggi lea čielggas das ahte Sámedikki mediapolitihka bajitdási mihttomearri lea láhčit buriid rámmaeavttuid sámi mediaide ja nana ja sorjjasmeahttun sámi mediagirjáivuođa sámi álbmogii. Dat lea buorre. Sámediggi deattuha maid ođđa mediadieđáhusas dan mearkkašumi mii sámi mediain lea servodatdebáhta ja diehtojuohkima dáfus ja arenan identitehta ovddideamis. Mii sávvat dat čuovvoluvvoo duohta dáhtuin bidjat návccaid buoridit sámi mediaid rámmaeavttuid, leaš dál sáhka Finnmárkku aviissaid distribušuvdnadoarjagis dahje oahppofálaldagaid ja rekrutterema birra.
Mii hástalit ge Sámedikki leat olu eanet offensiivan sámi mediapolitihka mihtuin ja strategiijain. Dan lea vejolaš dahkat nu ahte ii rihko friddjavuođa ja sorjjasmeahttunvuođa prinsihpaid.
Buot deháleamos lea ahte sámi mediadieđáhus šaddá ealli ja dynámalaš dokumeantan mii ovddiduvvo ovttas sámi mediaiguin. Dat ferte dáhpáhuvvat rabas almmolašvuođas. Sámi redaktevrafierpmádat searvá áinnas daidda bargguide.
