Turisttat dieđihan buollima birra sotnabeaivvi.
Finnmárkku 110-guovddáš duođašta Ávvirii ahte lea vuovdebuollin 3-4 miilla lulábealde Kárášjoga.
Mannan ija leat Suodjalusa helikopterat girdán ja geahččalan čáskadit buollima, iđđedis lei sis boddu.
– Mis lea helikopter dál girdime ja iskame mo buollimiin lea dál, dadjá Finnmárkku 110-guovddáš.
Joatkit jáddadit
Finnmárkku 110-guovddáš muitala ahte sis lea ain jođus čáskadanakšuvdna, ja fertejit ge dál árvvoštallat maid barget viidáseappot.
– Lihkus mis lea dálki min mielde. Dál ii leat nu biegga ja dat lea alo buorre go lea buollima birra sáhka, dieđiha Finnmárkku 110-guovddáš
Hálddašit buollima
110-guovddáš lohká sis lea oalle buorre hálddašeapmi buollima badjel dál.
– Nu mo dál lea, de lea buorre hálddašeapmi buollima badjel, ja sávvamis bissu nu, muitala 110-guovddáš.
Turisttat dieđihedje
Gaskabeaiáigge ledje Siviilasuodjalusa olbmot čoahkkanan Kárášjoga helikopterseaivunbáikái Oalgevárrái.
Šiljus lea láigohelikopter vuordimin Siviilasuodjalusa olbmuid, vai beassá daid doalvulit meahccebuollimii.
– Mii álgit čáskadit buollima maid. Helikoptervuoddji boahtá maiddái stuorra máilmmi seahkaid sisa deavdit čázi ja šávget daid dollii. Son lea čáskadeaddji maid DSB, mii lea servodat, sihkkar- ja gearggusvuođa direktoráhta, lea láigohan dákkáraš oktavuođain. Sáhttá lohkat dát lea siviila olbmot. Mannan ija lei militearas guokte helikoptera čáskadeamen, muitala Siviilasuodjalusa jođiheaddji John Nystad.
Kárášjoga buollinčáskadeaddji heahteveagajođiheaddji Per Iver Gaup muitala buollin dieđihuvvui sotnabeaivvi.
– Ledje turisttat geat máŋggaid miillaid duohken oidne ahte suovva badjánišgođii ja čuojahedje 110:ii. Lean ádden, de lei siviila Widerøe girdi mii finai geahččamin ja duođaštii ahte doppe lea gusto buollimin, lasiha Nystad.
Ráhkkaneapmi ja gulahallan
– Gievdneguoikkas lea dál boahtimin Čoavddatmohkkái olmmoš ja sus lea 1000 lihttera boaldámuš fárus helikopterii. Jus lea dárbu eambbo helikopteriidda, de riŋgejehket min telefovdnaguovddážii. Oažžubehtet mus tlf. nummara dahje 110:ii, čilge Helitrans helikoptervuoddji Sindre Sjåvik Siviilasuodjalusa olbmuide go Ávvir boahtá báikái.
Viđas galget čuovvut helikoptera meahccebuollima báikái, árvvoštallat man olu veahki dárbbašit čáskadit meahccebuollima Beaivvášgietti guovllus Kárášjoga gielddas.
Nubbi oassi Siviilasuodjalusa olbmuin lea ráhkkanišgoahtán cegget heahteveahkkebáikki sullii beannot miila buollimis eret, mii lea Čoavddatmohkki, riikkageainnu 92 lahka.
Ovdalgo helikopter girdila, de heivehit Siviilasuodjalusa olbmot rádio ja telefovnna gulahallama gaskaneaset ja makkár kanála bokte galget gulahallat. Olu áššit galget heivehuvvot.
Ráhpes báiki
– Leat árvvoštaddan ikte ahte lea beannot njealjehaskilomehtera buollán, lohká Kárášjoga buollinčáskadeaddji heahteveagajođiheaddji Per Iver Gaup.
Soai Nysŧadain eaba loga diehtit leago álddagas vai olbmot cahkkehan dan.
– Olbmot lohket lea hui ráhpes báiki. Lea uhccán jáhkehahtti ahte olmmoš lea diehko vuolgán. Olbmot geat diehko vulget, mellot Kárášjoga vulos ja sii eai vuolgge beannot gitta guokte kilomehtera eret johkagáttis. Veadjá leat bajándálkki sivva, ahte álddagas lea časkán ja dál fas bohciidan dat dolla maŋŋá go biekkastii ikte, lohká Nystad.
Vuolggasadji dollačáskadanveagas
Kárášjoga buollinčáskadeaddji heahteveagajođiheaddji Per Iver Gaup lohká dát lea vuosttaš meahccebuollin Kárášjogas dán geasi.
– Finnmárku gal lea dán vuoru gal hui geahppadit beassan buollimiin. Mii vuolgit dál ja doppe bohtet Siviilasuodjalus čáskadeaddjit Mátta-Várjjagis ja Kirkonjárggas ja Deanus. Nu ahte helikopterat girdet sin sisa dađis go jovdet báikái. Vuolggasadji maŋŋá go min dolvot, lea Čoavddatmohkkái. Dat lea lágat juohke sadjái, joatká Nystad.
Siviilasuodjalusa olbmot barget jođánit, bardet gálvvuid goalusjorriide.
– Buot gálvvut mat galget sisa, biddjojit stuorra máilmmi seahkaid sisa ja helikopter lokte daid sisa.
Stuorámus meahccebuollin guhkes áigái
Per Iver Gaup muitala Kárášjogas ii leamaš ná stuorra meahccebuollin 1970-álgologu rájes.
– Dalle lei «unntakstilstand», erenoamášheahtedilli. Kárášjoga gálašanbáikkis, Vuohpis, ceggejedje militeara leairra ja gavdnjejedje buot gálašeddjiid eret.
Ikte eahkedis ožžo dieđu ja militeara helikopter lea fitnan guovllus ja čáskadan buollima.
– Ledje guokte helikoptera mat bohte Beardus ja leat girdán nu guhká go lei lohpi. Dál leat sii oađđimin. Lea girdán Beardus, váile ovttas ja girdán viđa guđa rádjái iđđedii. Dát olbmot geat mannet helikoptera fárus dál, galget mearridit man olu olbmuid sii dárbbašit ja galle helikoptera. Dát lea álgoveahka.
Helikopter loktanii ja manai Beaivvášgietti ja Guovdageainnu suohkana guvlui 12.00 áiggi.
– Dál mannet ja gehččet man viidát lea buollán ja dárbbašit go eanet olbmuid ja helikopteriid.
