Sámedikki dievasčoahkkin galgá geassemánus dahkat gelddolaš válljema, dievasčoahkkin galgá válljet makkár museavisti Sámiid Vuorká-Dávviriin (SVD) Kárášjogas boahtteáiggis galgá leat, mii sisttisdoallá maid sámi dáiddamusea.
Sámedikki dievasčoahkkin galgá geassemánus dahkat gelddolaš válljema, dievasčoahkkin galgá válljet makkár museavisti Sámiid Vuorká-Dávviriin (SVD) Kárášjogas boahtteáiggis galgá leat, mii sisttisdoallá maid sámi dáiddamusea.
Sámediggeráđđi lea árvvoštallan konseapttaid maid Statsbygg lea ráhkadan, maid gaskkas leat áigeguovdilat dálá museavistti rehabiliteret ja hukset dasa laktavistti, dahje hukset áibbas ođđa vistti. Lea dehálaš deattuhit ahte goappašat molssaeavttuin čujuhuvvo dehálašvuhtii váldit vára gáhttenárvosat elemeanttain ja dáidagis mii lea dálá visttis. Goappašat molssaeavttut leat buorit, muhto ferte válljet – ja válga galgá leat buorre guhkit áigái.
Árvvoštallamiid vuođđun leat Statsbygg ávžžuhusat konseaptaguorahallamis RiddoDuottarMuseat (RDM) ovddas Kárášjogas mii loahpahuvvui 2021 juovlamánus, ja Sámedikki 2022 SVD kulturmuitofágalaš árvvoštallan. Sámediggeráđđái lea olles proseassas leamaš dehálaš ahte mearrádusa vuođđun lea dat ahte musea boahtteáigái oažžu buriid rámmaeavttuid ja ovdánanvejolašvuođaid, seammás go áimmahuššat historjá ja deháleamos historjjálaš elemeanttaid. Dasa lassin lea leamaš mearrideaddji dehálaš áimmahuššat ja fátmmastit musea plánaproseassain, ja guldalit musea sávaldagaid ja sin dárbbuid.
Go juo Sámedikkis lea sihke hálddašanovddasvástádus sámi museaide ja dávviriidda, ja maid lea kulturmuitoeiseváldi, de lea dehálaš ahte visti mas min kulturárbi galgá leat šaddá sihke dievaslaš, áimmahuššá historjjá, ja lea dálááigge gáibádusaid mielde. Min kulturárbedávviriid hálddašeapmi ja gaskkusteapmi gáibida vissis standárda. Nu maiddái dahká sámi dáiddačoakkáldat, mas vel ii leat heivvolaš ruoktu ja čájáhusbáiki.
Min kulturárbedávvir- ja dáiddačoakkáldat leat stuorrume nu ahte eai šat čága vuorkálanjaide, ja seammás galgat dahkat saji eanet dávviriid máhcaheapmái. Min dáidda ja kulturárbi ánssášit čájehuvvot publihkkii ja dat ánssášit buori ruovttu. Dan ruovttus ánssášit sihke olbmot ja dávvirat eallit bures ja oadjebasvuođas, dakkár sisáimmus mii lea heivehuvvon min árktalaš dálkkádahkii.
Min dáidda ja kulturárbi ánssášit čájehuvvot publihkkii ja dat ánssášit buori ruovttu
Lea leamaš guhkes proseassa ollet dán válgii. Muhto, sávaldat buoridit musea ja oažžut sámi dáiddamusea lea seamma garas. Viimmat vuordá čuovga tunealla geažis. Dál mii leat lávkki lagabus ođđa dáiddamusea ja buoret museavistti duohtandahkamis Kárášjogas.
Nu go ovdalis daddjon, de leat goappašat konseapttat buorit. Vaikko Statsbygg ja Sámedikki raporttat ávžžuhitge rehabiliteret dálá museavistti ja viiddidit dan vistti kulturhistorjjálaš árvvu dihte, de lea sámediggeráđđi gávnnahan ahte min mearrádusárvalus dievasčoahkkimii lea ođđa vistti hukset.
Mearrádusárvalus lea dahkkon ollislaš árvvoštallama vuođul. Mii árvvoštallat ahte musea ođđa visttiin biddjo dakkár dillái ahte buoret sáhttá deavdit iežas servodatdoaimma, ja seammás leat lávkki lagabus sihkkarastit sámi dáiddamusea realiserema. Dát lea sámediggeráđi álggahanjulggaštusa Beaiveálgu-julggaštusa mielde, mas mii leat lohpidan nannet dálá sámi ásahusaid ja sihkkarastit ođđa ásahusaid ásaheami.
Lea áibbas čielga ja áigekritihkalaš dárbu ođasmahttit SVD museavistti, danne go leat dahkkon unnán rievdadusat dan rájes go dat rahppui 1972:s. Dát lei hui oinnolaš ja čielggas go sámediggeráđđi galledii musea. Museas leat arkitektonalaš, dáiddalaš ja servodatlaš gáhttenárvvut, ja danne lea dehálaš eaktu ođđa vistái ahte earret eará Iver Jåks dáidda ja interiørelemeanttat áimmahuššojuvvojit ja váldojuvvojit mielde ođđa museavistái.
Sámedikki konseaptaválljen galgá čájehit luotta Kulturdepartemeantta ja ráđđehusa viidáset válljejumiide vejolaš boahtte ceahkis. Mis leat stuora vuordámušat ráđđehusa čuovvoleapmái áššis.
Muhto vuos illudan dehálaš ja gelddolaš digaštallamii Sámedikki dievasčoahkkimis, mas mihttun lea beasset lávkki viidáset SVD huksenplánaiguin ja sámi dáiddamuseain Kárášjogas.
