– Buorre positiivva jurdda gal

Ávjovári Luonddugáhttenlihtu lei ikte doallan rabas čoahkkima Luondduguovddáža ásaheami birra Risku kafeas Guovdageainnus. Lihtu ovddasteaddji Svein Lund lohká ledje searvan loginar olbmo. Dáid gaskkas lei maiddái Guovdageainnu suohkana várresátnejođiheaddji Anders S. Buljo.

Čájehit beroštumi

Ávjovári Luonddugáhttenlihtu mielas olbmuin lei beroštupmi jurdagii ásahit Luondduguovddáža Guovdageainnu suohkanii.

– Vaikko eai boahtán eambbo go loginar olbmo čoahkkimii de lean duhtavaš dáinna. Maiddái dieđán ahte ollugat eai ástán boahtit go olbmuin ledje eará barggut. Dán birra sii ieža muitaledje munnje go deaivvadin sin buvddain. Dát ieža lohke ahte Luondduguovddážii lea dárbu. Ja ollugat maiddái háliidit áinnas gullat eambbo dieđuid barggu birra guovddáža ektui, muitališgoahtá Lund Ávvirii.

Manne dárbbašit Luondduguovddáža Guovdageidnui?

Guovdageainnu suohkan lea stuorimus suohkan Norggas mas ollu luondduriggodagaid ja dat lea suohkan mas olbmot áŋgirat ávkkástallat luonddus. Danin Ávjovári Luonddugáhttenlihtu mielas Guovdageainnus berre leat Luondduguovddáš.

– Guovdageainnu ássiin lea ollu máhtu ja beroštupmi luonddu ávkkástallama ektui. Muhto suohkanis unnán ruhta, čilgegoahtá Svein Lund.

– Mii leat fuomášan lihtus ahte dáppe viehká unnán diehtojuohkima dan birra mii lea suohkanis, makkár luondduriggodagat leat. Unnán dieđut sihke báikki olbmuide ja mátkkošteddjiide. Ieš lean oaidnán eará sajiin nu mo Stabbursnes Poršáŋggus, Mátta-Várjjagis Norgga beale ja Hettas Suoma beale luondduguovddážiid. De jurddašin manne ii galgga deike Guovdageidnui dakkára go mis han lea ollu eanet luonddu eará suohkaniid ektui, čilge Svein Lund.

– Soaitit ohppet movt láhttet dáppe

Ávjovári Luonddugáhttenlihtu mielas Luondduguovddážis lea ávki buohkaide.

– Luondduguovddáš galgá leat ávkin báikkálaččat ja maiddái mátkkošteddjiide geat bohtet deike. Mis leat vihtta skuvla ja eai soaitte buot skuvllain leat doarvái máhttu luonddufágain. Eai buot skuvllain leat botanihkkaoahpaheaddjit. Danin Luondduguovddáš dás livččii buorren čoavddusin go guovddážis livčče buot dieđut báikkálaš sáttuid birra ja minerálaid birra ovdamearka dihte, lohká Lund.

Iežas lohká dát eai leat beare su jurdagat. Dát leat jurdagat maid son lea gullan sihke searvvi miellahtuin ja ollu earáin Guovdageainnus. Ja dát leat lohkán guovddáš livččii buorren mátkkošteddjiide ja báikkálaš olbmuide.

– Dieđus gávdno ollu luondduguovddážat. Ja jus mii váldit muhtin Mátta Norgga stuorra luondduguovddážiin, de doppe fitnet jahkásaččat 40 duháha mátkkošteaddji. Dárbbašit go mii ná ollu deike, jearaha Lund. Ja ieš ge fas vástida iežas gažaldahkii.

– Deike ii leat dárbbu ná ollu. Muhto baicce fállat buoret fálaldagaid ja seammás muitalit báikki luonddu, riggodagaid, meahcásteami birra. Ja dan movt ii galgga láhttet luonddus dáppe. Soaitit dát ohppet mo galgá láhttet min guovllus, vástida Svein Lund.

– Buorre positiivva jurdda gal

Suohkana bealis rabas čoahkkimis lea leamaš Guovdageainnu suohkana várresátnejođiheaddji Anders S. Buljo. Son lea positiiva dakkár jurdagii.

– Nu mo mun ipmirdin dat lea leamaš beare diehtojuohkin čoahkkin Luondduguovddáža birra. Ja dat lea jurdda dásis juste dál. Muhto dát lea gal buorre positiiva jurdda gal, dan gal ferten dadjat, lohká Ánders S. Buljo Ávvirii.

Suohkan vuordá vuos bovdejumi

Guovdageainnu suohkana várresátnejođiheaddji ii loga sáhtit maidege lohpidit go dát lei diehtojuohkin čoahkkin man Ávjovári Luonddugáhtten lei lágidan ikte Guovdageainnus.

– Ovdal go sáhttit maidege lohpidit ja válddit mearrádusaid de Luonddugáhttenlihttu galgá sáddet suohkanii almmolaš bovdehusa ja dieđuid. Ovdal dan suohkana bealis in sáhte maidege dadjat. Danin go das lea sáhka suohkana resurssaid ja vejolašvuođaid birra. Muhto galggan geardduhit ahte ieš jurdda lea buorre ja positiiva. Go dát sáhttá geasuhit deike mátkkošteddjiid ja maiddái dát buvttašii bargosajiid. Ja dat mii lea dehálaš ahte sámegiella livččii ovdánan maid go mun ipmirdin sámegiella Luondduguovddážis galgá leat ovtta dain guovddáš áššin, loahpaha Guovdageainnu suohkana várresátnejođiheaddji Anders S. Buljo.

Vuođđudusčoahkkin Ođđajagimánus

Ávjovárri Luonddugáhttenlihttu háliida lágidit Luondduguovddáža vuođđudusčoahkkima Ođđajagimánus.

– Mis lea áigumuš álggahit vuođđudusa boahtte jagi álggus masa háliidit bovdet suohkana buot ásahusaid ja servviid dainna jurdagiin ahte báikki ásahusat ja searvvit galget leat mielde dakkár barggus. Muhto norgga lágaid mielde go álggaha vuođđudusa de galgá leat bušeahta 100 duhát ruvnno ovdal go sáhttá bargat. Mii Ávjovári Luonddugáhttenlihtus sávvat ahte nagodit báikkálaš dásis čoaggit dán supmi. Muhto dieđus lea vejolašvuohta jearrat doarjaga Finnmárkku fylkkas ja earáin. Vuođđudusa ruhtadeapmi galgá leat sajis ovdal joatkit barggu, loahpaha Svein Lund.