Máilmmi dearvvašvuođaorganisašuvdna WHO lea vuorjašuvvan go coronavirus njoammu olbmuide.
WHO organisašuvnna jođiheaddjit leat vuorjašuvvan go dat ođđa coronavirus lea njoammugoahtán olbmuide olggobealde Kiinná.
Duorastaga ledje eanet olbmot ožžon coronadávdda Kiinnás go ovddit háve go SARS-dávda leavai 2002:s ja 2003:s.
Badjelaš 7700 olbmo ledje ožžon njoammudávdda ja 170 olbmo leat jápmán dávdda geažil, dieđihit kiinnálaš dearvvašvuođaeiseválddit. SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome) virusdávda njoamui 5327 olbmui ja 349 olbmo jápme dávddain.
Gaskavahkku almmuhuvvui raporta mas boahtá ovdan ahte vuosttaš coronavirus njoamui Wuhan guovllus gaskamutto juovlamánu. Analysaid vuođul mat dahkkojuvvojedje dan 425 vuosttaš dáhpáhusa maŋŋel, de oaivvildit dutkit ahte juohke buohcci olmmoš gaskamearálaččat njoammuda dávdda 2,2 olbmui. Dat lea vehá eanet go dábálaš golgodávdda ektui, muhto lea olu vuollelis go SARS dávdda ektui go njoammundási lohku lei 3.
Eahpesihkkarvuohta leavvama ektui
WHO dearvvašvuođakriisaprográmma hoavda Michael Ryan dajai gaskavahkku ahte dat njoammun olbmuide olggobealde Kiinná leat duođalaččat. Dávda lea gávdnon Japanis, Duiskkas, Canadas ja Vietnamas. Dat lea ágga manne WHO deaivvada duorastaga go áigot digaštallat galget go njoammuma gohčodit globála heahtedillin.
Gaskaboddosaš logut muitalit ahte sullii guovttis čuođi olbmos jápmet Wuhan-virusiin, muhto Ryan lohká ahte leat ain eahpesihkkaris logut. Dalle go SARS leavai, de lei lohku measta logi proseantta.
Ferte ipmirdit
WHO-hoavda lohká ahte leat eanet bealit virusis mat vurjet, earret eará go jođánit lassánedje buohccit maŋemus beivviid. Dutkit jáhkket virusa vuolgán muhtin eallis, muhto eai leat vel sihkkarat leat go eará bealit mat váikkuhit njoammumii.
– Go ii ipmir dán, de lea hui váttis ipmirdit dávdda sirddašeami dynamihka, lohká Ryan.
Virus lea gávdnon eanaš Kiinná, Australia, USA, Canada ja Japana ránnjáriikkain. Eurohpás lea dávda gávdnon Frankriikkas, Duiskkas ja Suomas. Olu riikkat leat ásahan errenáiggi, nu go Australia ja Stuora Británnia.
(©NTB)
