Váruhit nuoraid vai eai veagalváldo lieggariikkain

Lea fiinna beaivvádat ja mearabárut litnásit huškot mearragátti, muhto lieggariikkain lea maid hálbbes viidni ja olu festen.

Nuoraid geasseluopmu lieggariikkas jođánit geahčestuvvo dego feastátuvran.

– Nuorat fertejit alddis ja guhtet guimmiineaset váldit vára go leat mátkkošteame, muitala Frende Forsikringa gulahallanjođiheaddji Heidi Tofterå Slettemoen preassadieđáhusas.

Olu jugus

Nuorat eai jurddaš šat dušše fiinna sáddogáttiid birra go vulget lieggariikii, sii maid jurddašit festema ja alkohola birra.

– Leat oallugat geat eai ipmir goas nubbi searvá ja goas ii searvva irggástallamiidda, ja dađi bahábut de gávdnojit olbmot geat ávkkástallet das go nuorat juhket, ja nu veagalváldet sin, muitala Slettemoen.

Eai dieđihuvvo

Mátkedáhkádusfitnodat ii hálit baldit ovttage, muhte duohtavuohta lea ahte sii juohke jagi ožžot moaddelogi veagalváldinášši, main nuorat leat veagalváldon iežaset geasseluomus olgoriikkas.

Fitnodat ballá leat olu eanet nuorat geat leat veagalváldojuvvon geasseluomus, muhto sii eai muital dakkár surgadis áššiid birra, eai ge dieđit daid dáhkádussii.

Feastabáikkit

– Eanas dieđiheamit bohtet dain beakkán feastaguovlluin gosa olu nuorat čoahkkanit ja juhket olu. Dán jagi leat olu veagalváldindieđáhusat boahtán Tyrkias, Bulgárias ja feastaguovlluin Magalufas ja Agia Napas, muitala Slettemoen.

Mátkedáhkádus veahkeha

Veagalváldindáhpáhusas ii leat Frendes gáibádus dieđihit politiijai veagalváldima birra.

Doaktára ja buohcciviesu journála dávjá dokumentere dáhpáhusa nohkka dárkilit.

– Jus dáhpáhuvvá nu ahte veagalváldot, de sáhttá mátkedáhkádus veahkehit du. Mii sáhttit viežžat iežat váhnemiid du lusa, dahje veahkehit du mátkkoštit ruoktot. Mii sáhttit maid veahkehit psykologaveahki sihke ruovttus ja dán báikkis gos veagalváldin deaividii. Dáhkádus gokčá maid buot doavtter- ja dikšungoluid muitala Slettemoen.

Eai ávžžut vuolgit feastaguovlluide

Mátkedáhkádus ii mávsse jus leat beare olu juhkan dahje jus leat eará gárrenmirkkuid návddašan.

– Jus geavat buohccivissui alkoholamirkkodusa dihte ja fertet bumpejuvvot, de fertet dávjá ieš máksit goluid, váruha Slettemoen.

Son ii jáhke ahte eanas nuorat háliidit iežaset geasi golahit gárrenastit lieggariikkas, muhto dáhkádus aŋkke váruha nuoraid vuolgimis vearrámus feastabáikkiide akto.

Váldde ovddasvástádusa

– Mii sávvat váhnemat hupmet nuoraiguin ovdal go sii bijadit mátkkoštit, ja sii geat mátkkoštit fárrolaga, galggaše ráhkadit šiehtadusaid nubbi nuppiin. Mii ávžžuhit maid lohkat guovllu birra gosa lehpet vuolgán, ja lohkat guovllu vieruid ja dábiid birra, makkár surgadis vásáhusaid eará mátkkošteaddjit leat vásihan guovllus ja movt váruhit dáin, muitala Slettemoen.

– Ále mana akto váccašit eahkes, váldde álo olbmá dahje olbmáid fárrui, ja ane iežat juhkanláse čalmmis! loahpaha Slettemoen.