– Trøndelahka, galbejehket sámegillii

Trøndelagas lea máttasámegiella ja dárogiella eallán bálddalagaid čuohteviisa jagiid. Liikká lea sámegiella dadjat jo oaidnemeahttun stuorra osiin dan guovtti Trøndelag-fylkkain.

Norgga Giellanuoraid riikkačoahkkin oaivvilda suohkaniid sáhttit njulget dán jus meannudit sámi suohkannamaid ja galbejit sámegillii.

– Báikenammaláhka lea áibbas čielggas: «Sámi ja kveana báikenamat maid fásta ássit dahje olbmot geain lea ealáhuslaš čanastagat báikái geavahit, galget dábálaččat geavahuvvot almmolaš ásahusaid bealis, kárttain ja galbbain». Go jo Trøndelagas leat gielddat gos sámegiella lea geavahuvvon áiggiid čađa, de ii leat eahpádus ge ahte báikenamat galget galbejuvvot sihke dárogillii ja sámegillii, celkkii riikkačoahkkin Malvikas cuoŋománu 1.-3 beivviid.

Sáhttet buhtadit dáruiduhttima

Dáruiduhttin hávkadii máŋgga sajis sámegiela geavaheami, ja lea dagahan máttasámegiela erenoamáš áitojuvvon giellan, čállá searvi riikkačoahkkin cealkámušas.

– Jus čalmmustahttet ahte gielalaš máŋggabealatvuohta lea riggodat ja dakkár mainna leat rápmásat, de sáhttet trøndersuohkanat buhtadit dán dáruiduhttima.

Riikkačoahkkin cealká ahte diehttelasat galgá sámegillii galbejuvvot Raarvihken suohkanis ja Snåasen suohkanis, mat gullaba sámi giellahálddašanguvlui.

Lassin dáidda suohkaniidda, berrejit suohkanat gos sámegiella geavahuvvo fástaássiin dahje olbmuin geain leat ealáhuslaš čanastagat suohkaniidda dahje gos gávdnojit sámi báikenamat, galbet daid máŋgga gillii ja maiddái meannudit sámi suohkannama.

– Troanddin sámegillii livččii vuoitun máttasápmelaččaide

– Dasa lassin livččii stuorra vuoitun máttasámegillii ja gielalaš máŋggabealátvuhtii jus Troanddin bijašii iežas sámegiel nama Tråante almmolažžan. Maŋimuš jagi leat leamaš máŋga dáhpáhusa go leat vealahan sápmelaččaid Troanddimis. Jus válljejit sámi suohkannama ja galbejit sámegillii, de dat čielgasit čájehivččii maid suohkan oaivvilda ja áiggi mielde dagašii dat sámegiela oassin troandinlaš árgabeaivvis.

Norgga giellanuorat oaivvildit diekkár nammamearrádusa positiiva váikkuhusaid leat deháleabbon go mii lágas celko.

– Go sihke dáru- ja máttasámegiel suohkannamma lea oidnosis, de šaddaba goabbat namat seamma árgabeaiválažžan buohkaide geat ásset suohkanis, čállet sii.

Juste diekkár normaliserema ja dohkkeheami sámegiella dárbbašage, oaivvildit Giellanuorat ja jáhkket dan sihke unnidit ovdagáttuid ja maiddái álkidit unnitlogugiela geavaheddjiid dili. Sii oaivvildit dan boahtit buorrin sihke sámegielagiidda ja sidjiide geat áinnas ledje háliidit leat sámegielagat.

– Go čalmmustahtto ahte Norggas leat eanet go okta giella, de dat maiddái unnida ovdagáttuid ođđadárogiela ja kveanagiela hárrái.

Ekonomiijain ákkastit

Ekonomiija dávjá geavaha ággan dasa manne gielddat eai galbe sámegillii. Ođđa galbbat ja gráfihkalaš elemeanttat leat divrasat. Dasa vástidit giellanuorat ahte lea dehálaš muitit ahte gielddat sáhttet áiggi mielde laktit sámenama.

Go laktet sámenamat reivviide ja dokumeanttaide, de dan sáhttá buohtastahttit dainna go muhtimat válljejit ođđa grafihkalaš profiilla, juoga maid almmolaš ásahusat jámma dahket, oaivvildit sii.

– Dasa lassin leat ođđa galbbat dakkár gollu mii ii boađe eará go oktii, dat lea gielalaš máŋggabealátvuođa ja gierdilvuođa investeren. Ja dál go lea sáhka suohkaniid ovttastahttimis ja vejolaččat ovttastahttit dan guokte Trøndelagfylkka, de soitet jo leat olu dokumeantahámit, reivehámit ja galbbat mat ain ge jo galget lonuhuvvot, cealká riikkačoahkkin.

Tråante 2017 liiban galbet sámegillii

2017:s leat čuohtejagi vássán dan rájes go vuosttaš sámi riikkačoahkkin dollui Troanddimis. Dát galgá ávvuduvvot stuorrát Tråante 2017 nama vuolde.

Norgga Giellanuoraid riikkačoahkkin oaivvilda dalle vuohkkasit heivet lágideaddjisuohkanii Troanddimii ja daid eará suohkaniidda mat leat lahkosis, dahkat sámi suohkannamaid ja báikenamaid suohkaniin almmolažžan, ja galbet sámegillii.