Norga galgá váldoriika Frankfurter Buchmesse nammasaš girjemeassuin mat leat deaŧaleamos girjemeassut máilmmis. Maiddái sámi girjjit ja girječállit leat ovddastuvvon doppe.
– Dat addá buori vejolašvuođa sámi girjjálašvuhtii ja mun lean ilus dan geažil, dadjá sámediggeráđđi Henrik Olsen preassadieđáhusastis, ja áigu searvat girjemeassuide. Sámediggeráđđi lea maiddái addán doarjaga sámi searvamii.
Máilmmi deaŧaleamos deaivvadanbáiki
Girjemeassut Frankfurttas, mat lágiduvvojit golggotmánus, lea máilmmi deaŧaleamos deaivvadanbáiki riikkaidgaskasaš girjesuorgái. Dohko lávejit boahtit badjel 300 000 guossi badjel 100 riikkas, 7000 lágádusa ja 10 000 journalistta. 2019:s lea Norga ožžon rolla guosseriikan girjemeassuin Frankfurttas, mii mearkkaša dan ahte Norga beassá čalmmustahttit iežas girjjálašvuođa ja kultuvrra girjemeassuin. Dan oktavuođas lea sierra guossesadji gos bovdejuvvon girječállit Norggas galget beassat oainnusmahttit iežaset girjjálašvuođa. Sámi lágádus- ja aviisasearvi (SÁLAS) ja Sámi Girječálliid Searvi (SGS) servet oainnusmahttin dihtii sámi girjjálašvuođa ja sámi girječálliid.
Addá doarjaga searvamii
Ollu sámi girječállit leat bovdejuvvon guossesadjái, ja SGS:s lea jerrojuvvon searvat eará doaluide girjemeassuid oktavuođas. Sámediggeráđđi juolludii 166 000 ruvnnu doarjjan SGS searvamii girjemeassuin.
– Sámi girječálliide lea deaŧalaš beassat searvat dán muttos stuorra riikkaidgaskasaš girjjálašvuođa arenai, erenoamážit dál dán jagi go Norga lea guosseriika. Dat addá buori vejolašvuođa gaskkustit sámi girječálliid ja sámi girjjálašvuođa, dadjá sámediggeráđđi Henrik Olsen.
– Áidnalunddot vejolašvuohta oainnusmahttit sámi girjjálašvuođa
Sámediggeráđđi lea maiddái addán 200 000 ruvdnosaš doarjaga sámi Sámi lágádus- ja aviisasearvái. SÁLAS lea ovttasbargguin NORLA:in, mii lea organiseren Norgga searvama Frankfurttas 2019:s, sihkkarastán ahte maiddái sámi girjjit ja girječállit leat ovddastuvvon. Girjemeassuid oktavuođas jorgaluvvojit muhtun sámi girjjit eaŋgalasgillii nu gohčoduvvon geahččalanjorgaleamit oainnusmahttin dihtii sámi girjjálašvuođa máilmmiviidosaččat.
– Sámi girjjálašvuohta lea oassin Norgga girjjálašvuođa árbbis. Dát lea áidnalunddot vejolašvuohta gaskkustit ja oainnusmahttit sámi girjjálašvuođa ja servodatdigaštallama miehtá máilmmi, dadjá sámediggeráđđi Henrik Olsen.
23 000 ruvdnosaš doarjja lea addojuvvon maiddái sámi lágádussii mas ii leat oktavuohta SÁLAS:i, ja Susanne Hætta vuolgá dohko. Olsena mielas lea deaŧalaš go sámi lágádusat besset searvat dárbbašlaš deattuin dán muttos stuorra riikkaidgaskasaš girjjálašvuođa arenas.
– Doppe lea stuorra vejolašvuohta čájehit sámi girjjálašvuođa ja mun lean hui ilus dan geažil, dadjá sámediggeráđđi.
Doarjja teáhterbihtá čájáhussii
Sámi girjjálašvuohta ja kultuvra leat oidnosis čađa gaskka girjemeassuin máŋggalágan hámiiguin.
Sámediggeráđđi lea addán doarjaga maiddái Beaivváš Sámi Našunálateáhterii 150 000 ruvnno. Dat galgá mannat girjemeassuide bihtáin Johan Turi birra, ja galget lea máŋga čájáhusa dán vahkus.
– Dat lea heivvolaš bihtá dainna mannat dohko, danne go Johan Turi lohkkojuvvo vuosttaš sámi girječálli girjjiin «Muitalus sámiid birra» mii almmuhuvvui 1910:s. Mun illudan go beasan dan vásihit Frankfurttas. Lea gelddolaš vuolgit Frankfurtii čuovvut min čeahpes dáidda- ja kulturbargiid ja oaidnit movt dát sáhtáše loktet sámi girjjálašvuođa gaskkusteami stuorát márkanii, dadjá sámediggeráđđi Henrik Olsen loahpas.
