Sámediggeráđđi Mariann Wollmann Magga šálloša go Norga botke Norgga-Ruoŧa boazodoallokonvenšuvnna šiehtadallamiid, ja lohká stáhtaid fertet váldit ovddasvástádusa dilálašvuođas.
Sámediggeráđđi Mariann Wollmann Magga šálloša go Norga botke Norgga-Ruoŧa boazodoallokonvenšuvnna šiehtadallamiid, ja lohká stáhtaid fertet váldit ovddasvástádusa dilálašvuođas.
– Manne stáhtat eai váldán duođas sámi árvalusa mii lei vuođđun 2014:s, muhto dikte baicca áiggi mannat ja riidduid čavgat? Dilálašvuohta Romssas lea váikkuhus das go eai leat váldán duođas dárbbu kártet vuoigatvuođaid ja ahte konvenšuvdna dárbbašuvvui, dadjá Magga preassadieđáhusas.
– Goazadan proseassa
Norgga-Ruoŧa boazoguohtunkonvenšuvdna heittii doaibmamis 2005:s, ja dan rájes ii leat leamaš šiehtadus mii regulere boazoguohtunguovlluid Norgga ja Ruoŧa gaskkas. Ođđa konvenšuvnna árvalus lei gárvvis 2009:s, muhto dát ii leat ratifiserejuvvon. Maiddái Sámedikkis ledje eahpádusat ja bijai vuođđun ahte boazosápmelaččat ieža fertejit oažžut stuorát váikkuhanvejolašvuođa dán bargui.
Sámi bargojoavku, maid Norgga beal Sámediggi jođihii, buvttii njukčamánus 2014:s iežas rievdadanárvalusa Norgga-Ruoŧa boazoguohtunkonvenšuvdnii. Dán proseassas dahkkui viiddes bargu mii maiddái fátmmastii beliid maidda konvenšuvdna guoská. Norgga ja Ruoŧa stáhtat dat ledje addán bargojovkui dán barggu vai jođáneamos lági mielde sáhttet leat gergosat ratifiseret konvenšuvnna.
– Dan rájes leat stáhtat goazadan dán proseassa, ja dál leat dakkár dilis ahte áššit leat čavgan. Sámediggi lea máŋgii hoahpuhan proseassa, ja lea bivdán stáhtaid váldit mielde Sámedikki rievdadanárvalusaid konvenšuvdnii ja bargat viidáseappot olggobeal faktoriiguin mat čuhcet rájárasttildeaddji boazodollui, dadjá Magga.
– Sáhttá dagahit eanet riidduid
Magga oaivvilda ahte vai oažžu sadjái konvenšuvnna, de sáhtáše stáhtat ratifiseret dan ja bidjat eaktun ahte vuoigatvuođat galget čielggaduvvot maŋŋel ratifiserema.
– Dál ožžo ráđđehusat oktasaš árvalusa, dadjat juo guossohuvvon silbafáhta nalde, muhto eai dahkan maidege ratifiseret šiehtadusa. Ovddasvástádusa váilevaš konvenšuvnnas ja dan váikkuhusain, fertejit ráđđehusat váldit, dadjá Magga.
Sámediggi ballá makkár politihka Norgga ráđđehus lea áigon ovddidit reguleret Ruoŧa boazodoalu Norgga lága bokte.
– Dát sáhttá dagahit eanet riidduid ja dagahit heajos váikkuhusaid rájárasttildeaddji boazodollui, mas leat vieruiduvvan vuoigatvuođat. Álbmotrievttálaččat sáhttá dát šaddat váttisin Norgii. Ruoŧa ráđđehus ferte váldit iežas oasi sivas go dákkár dilálašvuohta lea čuožžilan. Dialoga ja ovttasbargu lea áidna manahahtti geaidnu viidáseappot, dadjá Magga.
Bargojovkui lei guovllu sámi boazodoalu dehálaš, ja Magga muittuha ahte konvenšuvdnaguovllus leat fuolkevuođabáttit rájáid rastá mii lea dagahan vejolažžan doaimmahit boazodoalu.
– Dat mii sáhttá dagahit viidáset ovttasbarggu váttisin lea jus čatnat boazodoalu dušše doahpagiidda Norgga ja Ruoŧa boazodoallu. Muittuhit ahte guovllu boazodoallu ii álgoálggus oba dovdange našunálarájiid, ja dan fertejit goappešat stáhtat dohkkehit, dadjá Magga preassadieđáhusas.
