Dán jagi addet Arkiivadoaimmahat ja Sámi arkiiva juovlaskeaŋkka sámi kulturásahusaide: Nuvttá digitaliseret iežaset arkiivvaid.
– Sámi arkiiva deavdá 25 jagi 2020:s, ja dan oktavuođas fállet Arkiivadoaimmahat ja Sámi arkiiva nuvttá digitaliseret daid arkiivvaid mat leat sámi museaid ja kulturásahusaid hálddus, dadjá riikkaarkivára Inga Bolstad Ntb preassadieđáhusas.
Uhcán čálalaš gáldut
Sámi kultuvrra čálalaš luottat leat unnán, ja danne lea ge ain deháleabbo váldit buori vára das mii gávdno.
– Dát lea hui dehálaš bargu, dadjá kulturministtar Abid Raja iežas dearvvuođain ávvudeami oktavuođas. Sihke son ja riikkaarkivára deattuheaba ahte lea dehálaš dovdduseabbon dahkat Sámi arkiivva. Lea dehálaš dorvvolaš vugiin ja guhkit áiggi vuollái vurkkodit ja almmusin dahkat sámi kulturárbbi, ja digitaliseren sihkkarastá ge arkiivvaid maŋit áigái, dadjá Bolstad.
– Mii háliidit speadjalastit olles sámi servodaga, lullin davás, sihke siseatnama ja rittu, lasiha velá.
Olbmuide olámuttus
Go arkiivvat digitaliserejuvvojit ja biddjojuvvojit Digitálaarkiivii, de dat seailluhuvvojit maŋit áigái. Dalle šaddet maiddái olámuddui buohkaide, nu ahte eai dárbbaš arkiivvaide mannat ohcat dieđuid.
– Priváhta olbmot ja báikkálaš searvvit háliidit dávjá doalvut iežaset arkiivvaid dakkár ásahussii mii lea geográfalaččat lahka, mii lea áibbas lunddolaš. Doppe lea beroštupmi sisdollui dávjá maiddái stuorámus. Heajut bealli das lea ahte sisdoallu ii leat olámuttos buohkaide. Go mii digitaliseret arkiivvaid, de šaddet álkibut olámuddui ođđa geavaheaddjejoavkkuide. Ja boares báhpirat maid seastahuvvet gollama vuostá, dadjá Bolstad.
Bissovaš fálaldat
2021:s galgá Sámi arkiiva ráhkadit bargovuogi skánnenbargui. Plána lea ahte ovttaskas doaibma galgá sáddet materiála Sámi arkiivii, mii dasto digitalisere ja almmuha sisdoalu Digitálaarkiivii. Sensitiiva dieđut dieđusge eai gula dasa, dat eai almmuhuvvo. Maŋŋel go arkiivvat leat digitaliserejuvvon, de sáddejuvvojit originála dieđut ruovttoluotta ovttaskas ásahusaide, gos dat ain galget vurkkoduvvot. – Mii áigut boahtte jagi mielde háhkat eambbo dieđuid viidodaga ja voluma birra, ja movt mii sáhttit plánet ja einnostahtti vugiin čoavdit dan barggu boahttevaš jagiid. Dát lea bissovaš fálaldat, ja mii fertet gávdnat buriid čovdosiid ovttasráđiid sámi kulturásahusaiguin, dadjá Sámi arkiivva doaibmi jođiheaddji, Stian Norli. Fálaldat lea oassin Arkiivadoaimmahaga vuoruheamis Sámi arkiivva ektui, mii maiddái nannejuvvo eambbo bargiiguin.
