-Almmuhus-
-Almmuhus-
-Almmuhus-
OĐĐASATSámesoahpamušárvalus lea gárvvis

Sámesoahpamušárvalus lea gárvvis

-

-

Norga, Ruoŧŧa ja Suopma leat geargan šiehtadallamis davviriikkalaš sámekonvenšuvnna birra. Šiehtadallanjođiheaddji meannudedje šiehtadallon konvenšuvdnateavstta ođđajagimánu 13. beaivvi. Árvalus addo dál riikkaid ráđđehusaid ja sámedikkiid meannudeapmái.

– Lean ilus go šiehtadallamat dál leat loahpahuvvon, cealká gielda- ja ođasmahttinministtar Jan Tore Sanner preassadieđáhusas. 

Davviriikkalaš sámekonvenšuvdna lea oktasaš davviriikkalaš sámi prošeakta. Dál lea buot láhččojuvvon dasa ahte ásahit oktasaš rievttálaš rámmaid Norggas, Ruoŧas ja Suomas. 

 

– Gaskkohagaid gáibideaddji šiehtadallamat

Norgga šiehtadallanjoavkkus leat leamaš guokte ovddasteaddji Gielda- ja ođasmahttindepartemeanttas, okta ovddasteaddji Olgoriikadepartemeanttas ja guokte ovddasteaddji Sámedikkis.

– Šiehtadalliin leat leamaš iešguđetlágan oaivilat máŋgga áššis, ja šiehttadallamat leat gaskkohagaid leamaš gáibideaddji. Mu mielas lea hirbmat positiivvalaš ahte šiehtadallanjoavku dál ovddida evttohusa maid sihke stáhtaid áirasat ja golbma sámedikki dorjot, dadjá Jan Tore Sanner. 

Sanner čujuha ahte sámekonvenšuvdna vuhtiiváldá gustovaš Norgga rievtti ja álbmotrievtti, ja ahte eanavuoigatvuođaid ja ealáhusaid guoskevaš mearrádusárvalus čuovvu earret eará ILO-konvenšuvnna nr. 169 geatnegasvuođaid.  (maid Norga ratifiserii jagi 1990).   

 

Vihtta jagi šiehtadallan

Čakčat 2005 geigii davviriikkalaš áššedovdijoavku davviriikkalaš sámekonvenšuvdnaevttohusa. 

Norga, Ruoŧŧa ja Suopma leat šiehtadallan 2011 rájes. Mihttomearri leai ahte šiehtadallamiin galge geargat 2016:s.

– Lean ilus go lihkostuvaimet viđa jagis geargat šiehtadallamiin, cealká Sanner.  

 

Čieža kapihttala

Konvenšuvnna bajitdási ulbmil lea ahte sámeálbmot galgá beassat seailluhit, geavahit ja ovddidit kultuvrras nu unnán go vejolaš riikkarájiid dahkan heađuštusaiguin. 

Konvenšuvdnaevttohus sisttisdoallá čieža kapihttala čuovvovaš fáttáin:

1) Sámiálbmoga oppalaš vuoigatvuođat; 2) Iešmearrideapmi; 3) Giella ja kultuvra; 4) Eatnamat ja čázit; 5) Ealáhusat; 6) Konvenšuvnna čađaheapmi; 7) Mearrádusat mat gusket vuolláičállimii, ratifikašuvdnii, eretcealkimii ja nu ain.

 

– Vejolaš ásahit oktasaš rámmaid

Davviriikalaš sámekonvenšuvnna evttohus vuhtiiváldá gustovaš riikkadási rievtti ja álbmotrievtti, ja lea eanet konkrehta ja heivehuvvon davviriikalaš sámi dilálašvuhtii. 

– Davviriikkalaš sámekonvenšuvdna dahká vejolažžan ásahit oktasaš rievttálaš rámmaid  sámepolitihka ja sámerievtti ovddideapmái Suomas, Norggas ja Ruoŧas. Dat lea ieš alddis stuora ovdáneapmi ahte beassat njeaidit hehttehusaid maid stáhtarájit mielddisbuktet, ja ođđa vugiiguin seailluhit, geavahit ja ovddidit sámekultuvrra, giela, ealáhusaid ja servodateallima, cealká sámediggepresideanta Vibeke Larsen.  

– Iešmearridanvuoigatvuohta ja vuoigatvuođaid dohkkeheapmi eatnamiidda ja čáziide lea leamaš guovdil konvenšuvnnas. Konvenšuvdna sihkkarastá sámi álbmoga vuoigatvuođaid ieš beassat mearridit áššiideaset ja ráđđádallat earáiguin. Konvenšuvdna dohkkeha maid sámi álbmoga kollektiivva ja oktagaslaš oamastan- ja geavahanvuoigatvuođaid mat geatnegahttet stáhtaid čađahit doaibmabijuid vai dat sihkkarastojuvvojit, dadjá Vibeke Larsen.

 

Sámedikkit galget dohkkehit

Konvenšuvdnateavsttas boahtá ovdan ahte konvenšuvdna galgá ovddiduvvot sámedikkiide ovdal vuolláičállima.

Konvenšuvnna álgosártnis eaktuduvvo ahte sámedikkit dorjot konvenšuvnna.  

Konvenšuvdnaevttohusa mielde galgá bargojoavku čadnojuvvon Sámi gažaldagaid davviriikkalaš ámmátolbmoorgánii čuovvulit konvenšuvnna čađaheami. 

Bargojovkui galget guoskevaš stáhtat ja sámedikkit nammadit guhtta miellahtu mat sin ovddastit. 

Čuovvuleapmi galgá čađahuvvot gulahallama bokte dainna ulbmiliin ahte oččodit ovttamielalašvuođa čovdosiidda mat ovddidit konvenšuvnna.  

 

Loga davviriikkalaš sámekonvenšuvdnaevttohusa dáppe

-Almmuhus-