Ruošša beale Sámi duojár Albert Vatonen vuittii duodjegilvvu riskkuin maid lea hábmen.
Ruošša beale Sámi duojár, Albert Vatonen lei mannan vahkkoloahpas Moskvas viežžame stuorra duodjegilvvu vuoitodiploma.
– In lean vuordán ahte beasan finálii ge, dadjá son Ávvirii. J-1 nammasaš duodjegilvui Vatonen lei sádden riskku man ráhkadii gilvvu váste.
– Oainnat ii lean gárvvis mihkkige. Nu ahte mun dainna riskkuin bargagohten suoidnemánu álgogeahčen ja loahpahin borgemánu 10. beaivvi. De lei ge maŋimuš beaivi dieđihit gilvui, lohká duojár.
Duodjegilvvuid njuolggadusaid mielde álgovuorus oassálásti galggai sáddet teakstačilgehusa ja gova duojis mainna áigu oassálastit gilvui. Dasto juryjoavku árvvoštalle dujiid govaid vuođul ja buoremusa dujiid dasto sihte sáddet Moskvai, gos áššedovdit loahpalaččat mearridedje. Finálaoassái besse golbma duodjebuktaga juohke luohkás. Albert Vatonen vuittii «Historjjálaš árvu» duodjegilvvu luohká.
Dainna faskii vuoittu
Moskvai, duodjegilvui, lei son sádden riskku. Dan lea duddjon ealggačoarvvis masa leat dárvehan cupronihkelis dahkkon lávggastagaid.
– Váldojurdda dan čikŋahearvvas leat árbevirolaš beaivvášelemeanttat. Geavahin ge muđui árbevirolaš sámi herventeknihka. Lávgestagat govviditge dan mo beaivváš sirddaša birra jagi. Ovtta láhkái orukeahtes beaivváža lihkadeapmi, lohká duojár.
Barggu nama ge lea «Beaivváš». GEAHČA GOVAID:
Ii livčče searvan
Nu go čuožžu duodjegilvvu neahttasiiddus, de gilvu lea vuosttamužžan sidjiide geat barget silba- ja golleávdnasiiguin. Nu go jo čilge ieš Albert Vatonen, de Ruošša lágaid mielde dát lea gáibideaddji ja hástaleaddji.
– Mun in bargga silbbain, dahje in sáhte oastit silbba ávnnasin, ja das ráhkadišgoahtit man nu áibbas ođđa duoji. Danin go min riikka lága mielde olmmoš galggašii vuos registrerejuvvot vissis ládje. Dán registrerema oktavuođas leat garra gáibÁdusat duddjonbáikki ektui. Nu ahte ásodaga, gos mun dábálaččat duddjon, in livčče ožžon dohkkehuvvot silbaduddjomii, čilge Vatonen.
Movttaskii
Danin lohká duojár ahte go leat ásahan «Historjjálaš árvu» duodjegilvvu luohká, de mearridii searvat dasa.
– Oidnen ođđa nominašuvnna gilvvus ja ipmirdin ahte dát lea munnje. Mearridin iskat movt birgen earáid vuostá ja seammás čájehit barggu silbasuorggi áššedovdiide.
«Historjjálaš árvu» duodjegilvvu luohkás ii lean deaddu silbaduddjomi, muhto deattuhit ahte galgá giehtabargu ja árbevirolaš duddjonteknihkka.
Mánnávuođa rájes leamaš beroštupmi
Albert Vatonen lea bájásšaddan Lujávrris. Skuvlaváccidettiin dagai vuosttaš lávkkiid duddjomis.
– Maŋŋá skuvlla válden duddjonoahpu Lujávrri ámmátskuvllas. Seammás vázzen duodjefálaldaga sámi kulturguovddážis. Áiggi mielde duddjon šattai munnje ástoáigegollun.
Vuosttaš riskku duddjui 2012:s.
– Árbevirolaš sámi riskku dahken 2014:s. Lei hui somá geahččalit dahkat árbevirolaš sámi riskku. Inspirašuvdnan ge álo leat leamaš sámi silbaduojit ja eará duojáriid barggut.
Duojár Albert Vatonen ii loga sáhttit iežas gohčodit ámmátduojárin go oaivvilda ahte duodji lea eambbo ástoáigedoaibma sus.
– Ovdamearka dihtii Lujávrri ámmátskuvllas mis eai lean diimmut silbaduddjoma birra. Danin olu áššiid movt bargat silbbain šadden jo oahppat ieš. Buori lihkus mii eallit interneahttaáiggis ja lea vejolašge gávdnat vaikko makkár dieđuid. Juohke áššis lihkkostuvvan lea hárjáneami duohken. Mađi eanet hárjehallá olmmoš, dađi čeahpibun šaddá. Muhto mun lean álgomátkkis go ii leat dilli juolludit duddjomii olu áiggi, lohká Albert Vatonen.
Gilvu maid son aiddo vuittii ii leat dat áidna masa searvvai, muhto dán rádjái lei dat stuorámus gilvu maid vuittii.
