Guovddášbellodaga sámepolitihkalaš riikačoahkkin oaivvilda ahte Norgga ja sámi dálá boraspirepolitihkka rihkku álbmotrievtti mearrádusaid ja riikkaidgaskasaš konvenšuvnnaid.
Čujuhuvvo erenoamážit ILO-konvenšuvdnii 169 artihkal 16, Konvenšuvdna siviila ja politihkalaš rivttiin SP artihkal 27 ja ON álgoálbmotdeklarašuvdna 2007. Dáid riikkaidgaskasaš geatnegasvuođaid mielde, ja min iežamet Vuođđolága mielde, eai sáhte eiseválddit hálddašit boranávddiid nu ahte goarida boazodoalu. Dálá boraspirehálddašeapmi rihkku maid mearrádusaid Luondduvalljodatlága §1 (ulbmilpáragráfa), § 8 (máhtovuođđu), ja § 14 (mearrádusat mat gusket sámi beroštumiide).
Stuorradiggi ja hálddahus eai válde vuhtii sámi perspektiiva go hálddašit boranávddiid. Iige leat guorahallon mo fuolahit sámi ealáhusaid álbmotrievttálaš beliid, sámi kultuvrralaš perspektiivvas Dávjá čujuhuvvo Bern-konvenšuvdnii go lea sáhka boranávddiin. Dan konvenšuvnna legitimitehta ferte čielggadit maiddái eará konvenšuvnnaid ja álbmotrievttalaš geatnegasvuođaid ektui. Go boraspiret áitet árbevirolaš ealáhusaid ja sin geaid birgejupmi dat lea,de dat rihkku olmmošvuoigatvuođaid.
Bern-konvenšuvnna cealkagiid ja ulbmila ferte veardidit dan čuovggas ahte boazodoallu lea álgoálbmotealáhus. Juridihkalaččat fertet dál jođánit guorahallagoahtit Bern-konvenšuvnna sámi perspektiivvas
Ja jos Bern- ja eará konvenšuvnnain bohtet vuostálasvuođadillái, de aŋkke lea álo álbmotriekti mii lea nannoseamos.
Guovddášbellodaga sámepolitihkalaš riikacoahkkin gáibida dál ahte boraspirepolitihkka rievdá, ja hábmejuvvo riikkaidgaskasaš geatnegasvuođaid, riektemearrádusaid riikka lágaid mielde.
Mearriduvvon riikačoahkkimis 03.03. 2021
