Ođasmahtton nationálabušeahta bokte addojuvvo sámi fitnodagaide deaŧalaš veahkki. Sámediggepresideanta Aili Keskitalo (NSR) mielas lea buorre go ráđđehus doarju muhtun ráje Sámedikki fuolastuvvamiin.
– Sámi servodat lea nie movt muđui stuorraservodat roassodilis ja lea buorre go ráđđehus lea váldán muhtumiid min fuolastuvvamiin duođas. Njeallje miljovnna ruvnnu roassodoaibmabijuide sámi ealáhuseallimii lea dárbbašlaš min rašes fitnodagaide, dadjá sámediggepresideanta Aili Keskitalo (NSR) preassadieđáhusas.
Ođasmahtton nationálabušeahta 2020
Ráđđehus ovddidii miessemánu 12. beaivvi jagi 2020 ođasmahtton nationálabušeahta mas ráđđehus evttoha:
– 4 miljovnna ruvnnu sámi ealáhuseallimii masa koronaroassu lea čuohcan.
– 2,25 miljovnna ruvnnu galgá mannat liigegoluid gokčamii dan oktavuođas go Dielddanuori suohkan Romssas ja Finnmárkkus laktojuvvo sámegiela hálddašanguvlui suoidnemánu 1. beaivvi 2020 rájes.
– 6 miljovnna ruvnnu addojuvvo viidáset bargui oktii bidjat Sámi joatkkaskuvla ja boazodoalloskuvlla ja sámi našunálateáhtera Beaivváža Guovdageainnus.
Sámediggi oaivvilda ahte lea buorre go ráđđehusa ođasmahtton bušeahtas addá 10 miljovnna ruvnnu liigeveahki boazodoalu doaibmabijuide, mas lea leamaš earenoamáš hástaleaddji dálvi go ollu lea leamaš muohta, ealát lohkkašuvvan ja leamaš dárbu biebmat bohccuid dálvit.
Illusáhka
Sápmi ealáhusgárddi beaivválaš jođiheaddji Solveig Ballo lohká leat illusáhkan ealáhusgárdái, njukčamánu loahpas adde sii cealkámuša gieldda- ja ođasmahttindepartementii gos sii ovddidedje sin oainnu gos lea dárbu gaskaomiide.
– Mii dieđiheimmet ahte Sámediggi berre oažžut lasiheami sin gaskaomiide, nu ahte dát lei hui illusáhka. Sidjiide geat leat áŋgiruššan reidet báikkálaš biepmu ja mátkeealáhusa lea dát heahti issoras garrasit čuohcan. Jus Sámediggái juolluduvvo vejolašvuohta čuovvulit dáid aktevrraid de livččii dat hui positiivva justa dán dilálašvuođas mas mii dál leat, dadjá Solveig Ballo ja ávžžuha olbmuid gávppašit báikkálaččat ja geavahit mátkeealáhusaid ja fálaldagaid mat leat ealáhusain iežat guovllus.
Ráđđehusas dieđihit leat dehálaš ahte Sámediggi oažžu ovddasvástádusa juohkit 4 miljovnna ruvnnu sámi ealáhuseallimii.
Čájehit luohttevašvuođa Sámediggái
Sámediggeráđđelahttu Silje Karine Muotka lohká leat buorre go stáhtaráđđi Linda Hofstad Helleland ja stáhtačálli leat válljen čájehit luohttevašvuođa Sámediggái, ahte Sámedikkis lea gelbbolašvuohta juolludit daid ruđaid go sii dovdet sámi fitnodatmáilmmi. Son doaivu finánsalávdegoddi čuovvula ráđđehusa ođasmahtton bušeahta árvalusa, muhto lohká leat ollu mii sáhttá rievdat dan heahtedilis gos mii dál leat. Son lohká leat unnitloguráđđehus ja dan oktavuođas lea dehálaš Sámediggi dál bargá politihkalaččat vuoi bušeahtaárvalus ollašuhtto.
– Mun jáhkán dat njealje miljovnna lea dárbbašlaš ja dat boahtá danin go mii leat juo váldán vuolggaheami čoavdit daid hástalusaid mat mis leat ja doppe leat olu. Njealje miljovnna ii boađe leat doarvái, muhto dat lea buorre árvalus ahte boahtá juobe muhtin doarjja. Mii diehtit mis leat hui olu smávva fitnodagat, eaŋkilolmmoš fitnodagat ja aittoálgán fitnodagat leat dál hui rašis dilis. Mii fertet gávdnat mo mii sáhttit doarjut sin vai sii vel birgejit moadde mánu velá, dat lea dat hástalus mii lea das olles áigge, dadjá son ja čiekŋuda:
– Addit heahteveahki njuolgga fitnodaga eaiggádiidda, dan ii leat vejolaš dahkat justa dál. Dálá vuogádaga mielde ii sáhtte dan dahkat, ruhta ii boađe ovdal ođasmahtton bušeahtta lea dohkkehuvvon ja dasa lassin galgá min dievasčoahkkin árvvoštallat, dadjá sámediggeráđđi Silje Karine Muotka.
Ođasmahtton bušeahttaevttohus gárvvis dán vahkus
Sámediggeráđđi válddii oktavuođa gieldda- ja ođasmahttindepartemeanttain njukčamánus dán jagi ja bivddii oažžut 10,8 miljovnna ruvnno doarjjan ođasmahtton nationálabušeahtas. – Sámediggeráđđi áigu maŋŋelis dán vahkus ovddidit ođasmahtton bušeahttaevttohusa, mas ráđđehusa lasáhus lea maiddái mielde. Mii leat juo álggahan ollu doaibmabijuid mat leat oaivvilduvvon doarjjan sámi ealáhus- ja kultureallimii dán váttis áiggis, ja mis lea ain fokusis dat áigi ovddos guvlui, dadjá sámediggepresideanta Aili Keskitalo.
