-Almmuhus-
KULTUVRAQueer-sámiid eallima birra muitala čájáhusain

Queer-sámiid eallima birra muitala čájáhusain

-

-

Jorunn Eikjok ja Ola Røe leaba gergosat čájehit dan 11. áigegovvaráiddu mii lea queer-sámiid birra.

– Lean sihke queer ja sápmelaš, muhto dábálaččat ovdanbuvttán dušše ovtta identitehta ain hávil. Ferten álu ovddalgihtii ráhkkanit dasa mo olbmot reagerejit, go muitalan mii mun lean. Dat lea gáibidahkes. Lean nu sakka rahčan heahpada vuostá maid earát leat vikkahan munnje. Dat lea dagahan ahte lean šaddan hirbmat rámis ja nanus. Dan dadjá Susann Halvari Johansen, Veasttarsullos Lofuohtas eret. Son lea oassin čájáhusas mii rahppo Várjjat sámi museas.

 

Dálááigge dokumentašuvdna sámiid birrasiin

Ulbmil čájáhusain lea nannet jietnadanrabasvuođa sámi áššiin Norggas ja Sámis, ásahan dihte ealli divaštallama almmolaš servodagas.

Čájáhus lea dálááigge dokumentašuvdna 11 sámi birrasis Sámis, mas 27 sápmelačča ovdanbuktet ja muitalit iežaset eallimis. Sii čájehit doaimmaideaset, kultuvrra ja identitehtaseaset. Sii ásset njealji riikkas, gullet iešguđetge bulvii, lea iešguđetge lágan eallinoaidnu, ja leat iešguđetge lágan bargguin. Sii leat julevsámit, goltásápmelaččat, davvisámit, máttasámit ja gielddasámit. Nuortaleamos sámit ásset Loparskaya gilis Guoládatnjárggas, ja dat mátta-oarjelepmosat ásset fas Kristiansand gávpogis. Sii leat fas maŋisboahttit máttasápmelaččain geat barge bohccuiguin Setesdalas.

Čájáhus rahppo Várjjat sámi museas maŋŋebárgga juovlamánu 13. beaivvi. Dát lea govva- ja teakstačájáhus videoiguin.

 

Ođđaáigásaš eamiálbmot

Govaid ja olbmuid muitalusaid bokte bohtet sámiid olu oktasaš­ ja ovttalágánvuođat oidnosii. Dan dihte leat juohke sámi guovllus sin earenoamáš kultuvrralaš dovdomearkkat, ja sierranas birrasiin fas sin earenoamášvuođat. Dokumentašuvnnas boahtá maid ovdan ahte sámit leat maiddái ođđaáigásaš eamiálbmot.

– Sámi kultuvrra girjáivuođa fuomášuhttimiin, dáid olbmuid iežaset dovdamuša ja muitalusaid bokte, háliidat mii gaskkustit dehálaš beliid dálá sámiid eallimis. Mii háliidit fuomášuhttit erohusaid ja eallinvuoimmi maid sámit kultuvrraset ja iešdovdduset bokte vásihit ja hábmejit, ja sin eahpádusaid, válljemiid ja ruossalasvuođaid maid vásihit sápmelažžan, nu go unnit- ja eamiálbmogin, muitala buvttadeaddji Jorunn Eikjok.

 

11 govvaráiddu ráhkadan ovttas

Sosiálantropologa ja kulturbuvttadeaddji Jorunn Eikjok lea jearahallan dán 27 sápmelačča. Govvejeaddjin lea Ola Røe.

Jorunn Eikjok ja Ola Røe leaba ovdal buvttadan prošektii ovcci sámi áigegova, ovttas RiddoDuottarMuseain – Sámiid Vuorká-Dávviriin Kárášjogas. Logát áigegova ráhkadeigga fas Kulturhistorjjálaš museain Oslos.

Dát čájáhus lea buvttaduvvon ovttas Várjjat sámi museain, ja lea 11:at áigegovva queer-sámiid birra.

Dat lea ráhkaduvvon Tråante doaluide, gos galgá čájehuvvot Ringve museas Troandimis guovvamánu 5. beaivvi rájes. Galgá das maŋŋá johttičájáhussan máŋgga museaide Norggas, Ruoŧas ja Suomas.

-Almmuhus-