Maŋemuš áiggi leat guvgesivnnat liinnit leamaš hui bivnnuhat, muhto dat lea dál rievdan. Duojárat muitalit Ávvirii makkár liidnetreanda dán jagi lea:
Sámi trenddat rievddadit liikká go eará trenddat máilmmis.
Dál álgá oallugiin huššaseamos áigi olles jagis. Čiŋat galget gárvánit, juogo konfirmašuvnnaide, heajaide dahje eará beassášmeassuide.
Gákte- ja čikŋatrenddat leat rievddadan áiggiid mielde. Dán áššis Ávvir geahččá liinniid, ja makkár trenda dál lea.
Guvgesruoksat johtán eanemus
Čiŋat rámbuvrra eaiggát Biret Anne Eira, Guovdageainnus, muitala ahte čuvges ivnnit ain johtet, ja bivnnuheamos liinnit leat guvgesruoksadat, sáhppadat ja čuvgesalihat.
Árra skápma son oaččui ođđa liinniid rámbuvrii, 12 iešguđet ivnnis.
– Guvgesrukses liinnit leat johtán buot eanemus, lohká son.
(Ášši joatká gova vuolábealde)
Biret Anne Eira tevdne ieš liinniid, ja mearrida ivnniid liinniide. Dan son lea dahkan jahkeviissaid. Son muitala ahte lea dál fas diŋgome ođđa liinniid, ja lea ivnniid válljedeame.
Son muitala soai láveba nieiddainis geahččat ivnniid ja válljedit.
– Lea muhtumat hoahkan ahte galggaše fas dat čielga rukses, alit ja ruoná ivnnit, sámi ivnnit. Jáhkán olbmot dolket daidda guvges ivnniide, lohká Biret Anne.
(Ášši joatká gova vuolábealde)
Sámi ivnnit
Dan lea riessi Johanna Huuva maid vuohttán.
Son lea Ruoŧa beale Sámi duojár, Gironis eret. Juste dál son lea ráhkkaneame Johkamohkemárkaniidda, ja lea doapmamin gárvet nu olu liinniid go olle.
Ávvira journalista jearrá makkár liinniid sus diŋgojit eanemus dál.
– Dál eai šat oba jearat ge guvges liinniid. Olbmot háliidit čielga ivnniid, ja ruoksat lea hui bivnnut, lohká son. Son muitala ahte jus fal diŋgojit čuvges liinniid, de lea dávjá vilges vuođđu, mii heive konfirmántii.
– Dál leat leamaš guvges liinnit hui bivnnuhat máŋga jagi, olbmot soitet dolkan. Lea maid váttis gávdnat liinniid main eai leat guvges ivnnit, go leat dušše dat báhcán. Dat maid muitala ahte olbmot leat dolkan daidda, lohká son.
(Ášši joatká gova vuolábealde)
Eai leat dušše ivnnit mat rievddadit, muhto riessanmálle maid. Huuva lohká ahte lea hárve go son fierbmu liinniid.
– Eatnasat háliidit stuora čuolmmaid, ja áinnas sihtet hui suohkadin riessat. Soames soaitá diŋgot liinni mas čuolmmat leat guhkálaga, ja mii lea njárbat, de láven measta hirpmahuvvat, reašká son.
Eai diŋgo guvges liinniid
Elsa Labba lea duojár, Áđevuomis Gárasavvonis eret.
Son riessá maid olu diŋgojumiid, ja lohká maid seamma, guvges ivnniid eai báljo šat diŋgo.
– Mun riesan eanemus vilges liinniid, muhto orru nu ahte olbmot háliidit alit, ruoná ja rukses liinniid. Jáhkán guvges ivnnit leat nohkan, dat leat leamaš hui bivnnut maŋemuš jagiid, várra lea mannan badjel dál, lohká son.
(Ášši joatká gova vuolábealde)
Son lohká su mielas lea somá heivehit liinniid, ja mearridit makkár málle riessá. Labba lea ieš tevdnen liinniid, ja mearridan ivnniid daidda.
– Oidnen dat mat ovddemus nohke ledje sevdnjes ruoná, čuvges alit ja alit-ruoná liinnit. Soaitá čuovvut gákteivnniid, go sevdnjesruoná lea maid leamaš bivnnuhis gákteivdni, lohká son.
Labba maid lohká seamma go Huuva, diŋgojeaddjit sihtet stuora čuolmmaid.
(Ášši joatká gova vuolábealde)
100-jagi ávvudeapmái háliidit árbevirolaš čiŋaid
Cecilie Danielsen Lifjell doaimmaha Lifjell Bovre duodjegávppi Muoffies.
Son vuovdá juohkelágan duodjeávdnasiid, maiddái liinniid. Son maid lohká guvges ivnniid eai šat diŋgo.
– Jáhkán diimmá skápma dego rievddai, ja olbmot álge jearahit čielga ivnniid, ja hui dávjá rukses liinniid. Dat fal maid čuovvu máilmmi trenddaid, sihke liinnit ja gáktediŋggat, lohká son.
(Ášši joatká gova vuolábealde)
Lifjell muitala ahte lea ođđa liinni tevdnen, ja das lea rukses vuođđu.
Son sávvá liidni lea válmmas ja vuovdemassi Tråante 2017 doaluid rádjái.
– De lea ge hui buorre go ruoksat orru nu bivnnut, lohká giehmánni.
Son dattetge ii jáhke 2017 leat buorren jahkin einnostit makkár trenddat leat. Son jáhkká ahte 100-jagi ávvudeami oktavuođas eatnasat háliidit árbevirolaš čiŋaid, ja soitet danne ollugat jearahit árbevirolaš sámi ivnniid.
– Mun goit lean dál vuohttán go oallugat leat duddjome ávvudoaluide, de ostet eanas árbevirolaš ivnniid, lohká Cecilie Danielsen Lifjell.