Cizáš sámi mánáidgárddis almmuhuvvui odne ođđa oahpponeavvu mii lea oaivvilduvvon mánáidgárdemánáide ja nuoramus skuvlamánáide. Proffesora guhte lea leamaš mielde ráhkadeamen appa, oaivvilda dákkár reaidduid šaddat dehálažžan boahtteáiggis.
Cizáš sámi mánáidgárddis almmuhuvvui odne ođđa oahpponeavvu mii lea oaivvilduvvon mánáidgárdemánáide ja nuoramus skuvlamánáide. Proffesora guhte lea leamaš mielde ráhkadeamen appa, oaivvilda dákkár reaidduid šaddat dehálažžan boahtteáiggis.
Bearjadaga almmuhuvvui ođđa giellaoahpponeavvu sámegillii Cizáš mánáidgárddis Oslos.
Oahpponeavvu lea app:a, muhto das leat maiddái fysalaš reaiddut ja spealut mielde, appa lea oaivvilduvvon mánáidgárdemánáide ja nuoramus skuvlamánáide.
– Hirpmahuvvet
Margareth Sandvik, guhte lea professora mánáidgárdeoahpaheaddjioahpus Oslo ja Akershusa universitehtas, lea leamaš mielde ráhkadeamen appa.
Son muitala olbmuid bures vuostáiváldán appa.
– Lea álot nu ahte go čájehat olbmuide ahte digitála neavvuid bokte sáhttá máŋga giela geavahit oktanas, de olbmot hirpmahuvvet, lohká son.
Appa lea Grom As ráhkadan, dát gávdno 32 gillii, davvi-, julev- ja máttasámegielat leat oasit dain gielain.
Sámediggi lea dorjon sámegieloasi appas.
Appas lea okta máinnas sámegillii «Stállu juovlaruohta», ja appas leat maiddái sátnekoarttat maid bokte mánát ja ollesolbmot sáhttet oahppat sámegielsániid.
(Ášši joatká gova vuolábealde)
Govven: Cornelius Poppe/NTB Scanpix
– Sáhttá ealáskahttit gielaid
Ja appa lea ge ráhkaduvvon dainna lágiin ahte sáhtát máidnasa guldalit sihke sámegillii ja dárogilli, ja dehálaš sániid sáhtát ohcat sátnekoarttain ja nie oahppat maid sánit mearkkašit.
– Teknologiija sáhttá dáinna lágiin leat mielde eastadeames smávva, áitojuvvon gielažiid jávkamis, lohká professora.
Son oaivvilda ahte dát ja sullasaš appat sáhttet maid geavahuvvot mánáidgárddiin gos leat sámemánát, muhto váilot sámegielat bargit.
– Digitála giellaoahpponeavvuid bokte sáhttet de bargit ieža oahppat sámegillii máinnastit ja nu máinnastit mánáide, jurddaša son.
– Jáhkán dás leat ávkki dakkár mánáide geat orrot olggobeale sámi, lohká son.
– Miellagiddevaš
Appa sámegiel hápmi lea ráhkaduvvon ovttasbarggus Kirsten Marit Olseniin, guhte lea oahpaheaddji ja oahppogirječálli Guovdageainnus, ja Máre Helanderiin guhte lea Cizáš sámi mánáidgárddi jođiheaddji.
Dasa lassin leat Ellen Bull Jonassen, Heidi Birgitta Andersen, Jon Isak Lyngmann Gælok, Irja Kappfjell ja Inga Marja Sarre lohkan máidnasa ja sániid sámegillii.
Helander lohká mánáid bures vuostáiváldán appa.
Sii čohkkejedje mánáid smávva jovkkožiidda, ja nu besse de geahččaladdat giellareaiddu.
– Sii orro hirbmasit liikomin dása ja orui hui miellagiddevaš, muitala Helander.
(Ášši joatká gova vuolábealde)
Govven: Cornelius Poppe/NTB Scanpix
Stuorra resursa
Helander muitala ahte son ii lean goassege eahpádusas ge searvat dán ovttasbargui.
– Mun oidnen dalle jo ahte dát šaddá midjiide buorre reaidun, ja dát lea stuorra resursa min mánáidgárddi giellaovdánahttinbarggus ja mii han oaččuimet ođđa veahkkeneavvu, lohká son.
Cizáš mánáidgárddis leat mánát iešguđet lágan gielladásis.
– Dáinna reaidduin šaddá álkit nannet ja ovdánahttit mánáid giela, ja mii gal áigut geavahišgoahtit appa dáppe. Dál ovdal juovllaid galgat geahčadit dán ja plánet mo galgat geavahit appa mánáidgárddis, muitala son.
Bargiide maid oahpponeavvun
Helander lea maid ovttaoaivilis professorain das ahte reaidu sáhttá leat ávkin maiddái dakkár mánáidgárddiin gos eai leat sámegielat bargit.
– Min mánáidgárddis gal leat eatnašat sámegielhállit, muhto mun gal jáhkán ahte dát reaidu sáhttá leat ávkin eará mánáidgárddiin mat eai leat seamma dilis.
Son muitala ahte sin mánáidgárddis lea okta bargi guhte ii leat sámegielhálli, muhto ahte son maid oaidná ávkki ođđa appas.
– Son lea ieš dál juste oahpahallamin sámegiela ja son šattai hui movttet go beasai geahččalit dán reaiddu. Son logai ahte dáinna sáhttá ieš maid geavahit ja dan bokte oahppat, muitala mánáidgárdejođiheaddji.
