Nu reašká dovddus eamiálbmotdutki Linda Tuhiwai Smith, jearaldahkii movt lea go son navdo nástin sámi dutkan- ja oahpahusbirrasis.
Nu reašká dovddus eamiálbmotdutki Linda Tuhiwai Smith, jearaldahkii movt lea go son navdo nástin sámi dutkan- ja oahpahusbirrasis.
Linda Tuhiwai Smith lei odne (duorastaga) logaldalliin Árktalaš eamiálbmogiid oahpahuskonferánssas, AIEC2016, Guovdageainnus.
– Mun liikon dan erohussii dáppe ja doppe gos ieš lean eret, munnje lea hástaleaddji dáppe go lea nu issoras galmmas, muhto čáppa luondu. Mis ii leat muohta eará go váriin, nu ahte lea earálágan eanádat dáppe.
Mávssolaš konferánsa
Smith lohká ahte dákkár konferánssat lea hui dehálaččat eamiálbmogiidda.
– Maid mun liikon dákkár konferánssas lea dieđajuogadanaspektii, ii dušše iešguđet eamiálbmogiid gaskka, muhto maiddái iešguđet jurisdikšuvnnaid, go eai han leat ovttalágaš oahpahusvuogádagat.
Earát muitalit min historjjá
Son lea dutkan lagabui 30 jagi ja lohká dálá dilli eamiálbmotdutkamis manná ovddos guvlui.
– Čoakkáldat dutkamis lassána ja leat eanet dutkit, muhto mii duođaid dárbbašit eanet dutkiid go mii eat leat doarvái čeahpit duođaštit maid mii bargat. Eamiálbmotoktavuođas ii leat mis dutkamii duođaštussadji, mas sáhttá oaidnit man bures mii leat lihkostuvvan dutkamiin. Dat mearkkaša mii šaddat álo dorvvastit oarjemáilmmi eiseválddiide ja eará universitehtaid dutkiide muitalit ja duođaštit iežamet historjjá. Dat eai muital min historjjá rievttes ládje, mii galggašii veahkehit min ja midjiide dahkat buori ja fievrridit min ovddas guvlui.
Guhkes mátki
Smith lohká mátki lea ain guhkki mii guoská eamiálbmotdutkamii ja oahpahussii.
– Mis lea ain guhkes mátki, muhto mis lea hui buorre doaivva ja mii fertet váldit dan guhkes mátkki, oainnat jus mii bisánit, de dat buot vuollánahttá min. Jearaldat leage mii lea boahtte dán mátkkis, ja mun jáhkán mii fertet luohttit ahte min boahttevaš buolvvat nákcejit doalvut min ovddas guvlui ja dorvvastit dasa ahte mii nagodit oahpahit sidjiide iežamet máhtu, ja sii atnet dan muittus, lohká Smith.
Don návdot leat sámiid ja eará eamiálbmogiid gaskkas dutkan- ja oahpahusbeakkálmassan, maid jurddašat dan birra?
– In áiggo iežan birra nu gal lohkat, ollus mii eamiálbmogat miehtá máilmmi geahččalit hukset eamiálbmotvugiid dutkat ja oahpahit, ja mii fertet dan barggu ovttas bargat, nu ahte in geahčes iežan makkárge nástin. Mun lean dušše dakkár mas lea stuora njálbmi gii human ollu, bohkosa son.
