– Máhccat «lappefogden» áigái

Oarjjit Mátta-Várjjaga orohatolmmoš ja Bargiidbellodaga sámediggeáirras, Marian Wollmann Magga, háliida vuosttažettiin deattuhit ahte lea buorre go juoga dahkko boazodoallolágain, nu ahte eai gártta sii, geat leat jo geahpidan ealuideaset, fas ođđasit geahpedit, go earát eai vuollán geahpedit.

– Lean hui fuolas. Dan rájes go boazodoalloláhka ođasmahttui 2007:s de lea čuoččuhuvvon ahte ii leat dárbu njuolggadusaide lágas, go eiseválddit leat čuoččuhan ahte láhka lea nu buorre. Dattetge leat bihtáid mielde rievdadan lága. Dáid rievdadusaid livččii sáhttán dahkat moadde jagi dassái, go vuosttaš sáhkkoáitagat bohte. Čájehuvvo dušše ahte eiseválddit eai nagot geahččat ovddos, eai dovdda boazodoalu eaige nagot ávaštit mii boahtá dáhpáhuvvat go veahážiid mielde lasihit ja rievdadit paragráfaid lágas, dadjá Mariann Wollmann Magga.

– «Lappefogden» áigái fas

Guovllustivrrat leat heaittihuvvon ja vuosttaldanriekti lea addon fylkkamánniide, Mariann Wollmann Magga oaivvilda fylkkamánniin ii leat doarvái boazodoallomáhttu dahkat mearrádusaid.

– Jus dál galgá vel eambbo fámu oažžut, de máhccat «lappefogden» áigái, nu guhká go sii sáhttet mearridit daid beliid okto boazodoalu gelbbolašvuođa haga, lohká Magga.

Duogáš

Ihttin ráđđádallet Eanandoallo- ja biebmodepartemeanta, Norgga Boazosápmelaččaid Riikkasearvi (NBR) ja Sámediggi Boazodoallolága 60. paragráfa.

Ávviris lea oassi ráđđádallandokumeanttas mas boahtá ovdan ahte stáhta evttoha lassi njuolggadusa Boazodoallolága 60. paragráfii, mii addá stáhtii válddi mearridit boazologuid juohke siidaoassái.

Dat mearkkaša, ahte fylkkamánnit galget beassat mearridit juohke siidaoassái boazologu daid orohagain dahje siiddain main boazolohku lassána eambbo go vihtta proseantta ja ieža eai nagot ráhkadit unnidan plánaid. Fylkkamánnái maid evttohuvvo váldi «galmmihit» bajimus boazloguid juohke siidaoassái viđa jahkái.

Loga maid: Stáhta áigu «galmmihit» boazologuid viđa jahkái

– Dál lea boazodoallostivrras váldi mearridit ja dohkkehit boazologu. Lean hui fuolastuvvan jus galgá leat nu ahte mearrádusat galget dahkkot boazodoalli váikkuheami haga. Seammás lean veaháš balus mo dát ráđđádallamat leat čađahuvvon, lea go leamašan rabasvuohta vai leat go eiseválddit dál fáhkka bálkestan evttohusa beavdái, lohká Magga

Son lasiha ahte dál ferte Eanandoallodepartemeanta guldališgoahtit boazodoalu iežaset orgána.

– Muđuid ii leat šat eiseválddiin legitimitehta iige jáhkehahttivuohta. Dáppe leat boazodoallit geat leat 2009:s ožžon gáibádusa ráhkadit doaibmanjuolggadusaid ja mearridit boazologu, eavttuid vuođul. Eavttuin lea govda ovttaoaivilvuohta, muhto dál leat daid geassán ruovttoluotta, dadjá Marian Wollmann Magga.

Boazodoalloealáhus lea maŋemuš jagiid leamaš proseassas geahpidit boazologu Finnmárkkus, dál váruha Magga ahte sii geat lea ceggen ealuideaset leat vuoitit, ja sii geat čuvvot gáibádusaid ja mearrádusaid vuoittáhallet.

– Eiseválddiid evttohusaid ferte guorahallat dárkilit. Mus leat vuordámušat ahte boazodoalus, NBR:s ja Sámedikkis leat doarvái dieđut go leat ráđđádallamin, ovdamearkka dihtii makkár váikkuhusat leat jus rievdadit dušše ovtta páragráfa, dušše evttohit lasihit njuolggadusaid lágas. Seammás go lea fuolahahtti biđget boazodoalu ovddasvástádusa, lohká boazoeaiggát.

Vuordá vuođđogessosa vuoruhuvvot

Marian Wollmann Magga čujuha maid dasa go Norgga Sámiid Riikkasearvi ovdal hui garrasit lea bargan dan badjelii, ahte boazodoalloláhkii ferte boahtit vuođđogeasus go eiseválddit mearridit gorrelogu mielde unnidit siidaosiid boazologu.

Magga mielas lea riekta ahte vuođđogeasus šaddá 250-300 bohcco.

Dat mearkkaša ahte juohke siidaoasis leat dat vuosttaš 250-300 bohcco ráfáiduhtton, nu ahte proseanttaid mielde ii galgga okta ge dárbbašit njuovvat earret daid bohccuid mat leat badjel dan vuođđogeasu.

Ovdamearkka dihte jus vuođđogeassu lea 300 bohcco ja muhtun siidaoasis lea boazolohku 400, de galgá dat siidaoassi unnidit proseanttaid mielde dan boazologus mii lea badjel vuođđogeasu logu, namalassii 100 bohccos šaddá njuovvat proseanttaid mielde.

– Mun vuorddán ahte NSR-ráđđi ihttin ráđđádallamiin vuoruha dan ášši ja vuoruha dan vuođđogeasu, muđuid lea vahát ahte boazodoalus báhcet stuorra elolaččat. Dalle ii leat ceavzilis iige kultuvrralaš boazoealáhus, oaivvilda son.

Eai kommentere

Eanandoallo- ja biebmodepartemeanttas eai loga áigut kommenteret ášši.

– Čoahkkin dáhpáhuvvá virgeolbmodásis, nu ii leat vuos áigeguovdil jearahallat eanandoalloministara Sylvi Listhauga, čállet departemeanttas Ávvirii.