-Almmuhus-
OĐĐASATMáđidja manná njuolga sorbmái

Máđidja manná njuolga sorbmái

-

-

Mollešjogas deaivvadit golbma máđija, Joatkka, Kárášjoga ja Šuoššjávrri máđijat. Juste gokko deaivvadit, láve buolašin sáhttit šaddat hirbmat sorbmi. Duottarstohpoeaiggát heađásnuvvá go gielda ii mieđa sirdit máđijaid, vai garvet sorpmi.

Per Edvard Johnsen lea eddon go Kárášjoga gielda ii váldde vuhtii su hástalemiid sirdit máđija eret sorpmis.

Mollešjogas, Johnsena duottarstobu veahá davvelis, deaivvadit golbma máđija. Dat bohtet Šuoššjávrris, Kárášjogas ja Joatkkas. Juste gokko deaivvadit láve Iešjohka sáhttit govdat Mollešjoga badjel.

Go buolašta, de jiekŋu šoavvaguoikka bodni, mii dagaha ahte čáhci álgá golgat jieŋa ala. Go jieŋa ala dievvá čáhci, de šaddá hirbmat deaddu, ja jiekŋa deaddiluvvo bodnái.

– Dán jagi lea viđa háve dáhpáhuvvan, ja lea oahpes dáhpáhus. Lea jahkásaš bárti, lohká Johnsen.

iFinnmark dat ovddemuš čálii dán birra.

(Ášši joatká gova vuolábealde)


Per Edvard Johnsen.
Vuorkágovva: Josef Isak Utsi

– Heaggavárálaš

Johnsen čilge ahte muhtun sajiin sáhttá Iešjohka leahkit golbma mehtera čieŋal, ja jiekŋa lea botnis.

Son lohká maid čázi sáhttit golgat máŋga kilomehtera vulos joga. Son imaštallá manne gielda ii sirdde máđijaid. Johnsen dihkkáda ieš mađija, muhto son ii beasa dihkkadit eará go dakko gokko gielda lea gohččon.

– Lea njuolgut heaggavárálaš. Mun lean unnimus 15 jagi bivdán gieldda sirdit máđijaid, máŋggat logit olbmot leat vuodján dasa. Ii leat dárbu ahte máđidja manna juste dakko. Mun balan olbmuid duššamis dása, lohká son.

 

Dás sáhttet maid ruđalaš váikkuhusat Johnsenii. Su duottarstohpu lea Vuolit Mollešjogas, veaháš lullelis dán báikki.

Son ballá olbmot eai vuolgge šat dohko vánddardit go gulastuvvo makkár sorbmi doppe lea.

– Eai olbmot gal bahkke sorbmái, lohká Johnsen.


Priváhta govva.

Bártidan

Kárášjohkalaš Helge Nergård lea vásihan man issoras dát sáhttá.

Álggus 2000-logus leigga son ja su bárdni vuodjime skohteriin juste dán báikkis.

Dalle ledje 30 buolašceahki, ja soai vujiiga dan čáhcái, ja skohter vuojui.

– Dalle lei aiddo borgan, mii lei gokčan dan veaháš jieŋa mii lei. Dihkát ledje maid ain ceaggut, ja mun čuvvon dušše daid. In oaidnán ge ahte dakko ii leat guoddi jiekŋa, muitala Nergård.

 

– Munnos lei lihkku, dakko ledje vissa geađggit vuolde, ja skohter gahčai daid ala. Ieža čuoččoheimme skohtera ala, ja čáhci olii olggiid rádjai, muitala Nergård.

Dat veaháš jiekŋa mii lei čázi alde, doddjui birra, eaba ge beassan šat jieŋa ala. Geahččaleigga vázzit gáddái, muhto juolggit eai ollán bodnái.

– Ii ge orron nu miella vuodjalit, lohká Nergård.

 

Veahkki gájui sudno

Lihkkus sudnos lei olmmái nuppiin skohteriin, guhte vieččai veahki. Sii bukte ráidelasa man mielde Helge ja su bárdni beasaiga gáddái.

– Livččii duohta heahti leamaš jus doppe eai livčče olbmot.

Skohtera sii ožžo gáddái nuppi beaivvi, ja Helge ja su bárdni beasaiga goikadallat das muhtun viesus.

Nergård mielas galggašii maid sirdit máđija, eret dan váralaš báikkis.

 

Eai sirdde máđija

Nils Aslak Kildedam lea Kárášjoga gieldda luodda-, čáhče-, ja buollinbálvalusa ossodatjođiheaddji.

Kildedam čilge ahte lea stuora proseassa jus galgá sirdit skohtermáđija.

– Lea liikká stuora proseassa go jus galggašii áibbas ođđa máđija ráhkadit. Mohtorjohtolatlága mielde ferte guorahallat sihke luonddu, elliid ja rieja ektui, rievdadeapmi ferte sáddejuvvot gulaskuddamii. Ii leat unna proseassaš, lohká Kildedam.

 

Ii sirdo dán muohttagis

Kildedam mielas ii leat buorre go dákkár báikkis manná máđidja, muhto gielda ii áiggo dál rievdadit máđija.

— Lea dieđusge stuora ágga manne galggašii sirdit, muhto dan eat oaččo dán muohttagii.

Birasdirektoráhtta lea gáibidan ahte buot suohkanat galget ođđasit guorahallat buot máđijaid ovdal 2021.

– Dalle sáhttá váldit dán ášši, lohká son.

Son čilge maid ahte leat garra njuolggadusat juste das, ii ge leat lohpi dušše sirdit dihkáid, go dat fertejit mannat nu go lea mearriduvvon.

– In hálit giddet ge máđijaid. Dat váikkuhivččii maid turistafitnodagaid mat leat guovllus, lasiha son.

-Almmuhus-