Nu lohká Håkan Isak Vars guhte ii hálit luđiid dušše vurkejuvvot vuorkkáide, muhto adnot, gullot ja dihtosii oažžut juoigama mearkkašumi. Danne áiggošii álggahit luohteguovddáža.
Nu lohká Håkan Isak Vars guhte ii hálit luđiid dušše vurkejuvvot vuorkkáide, muhto adnot, gullot ja dihtosii oažžut juoigama mearkkašumi. Danne áiggošii álggahit luohteguovddáža.
Håkon Isak Vars dáhtošii álggahit luohteguovddáža, ja gaskavahkku lei son bovden berošteddjiid čoahkkimii gos ovdanbuvttii jurdagiid movt dákkáraš guovddáš galggašii leahkit.
Čoahkkimis ledje mielde Juoigalasaid searvi, Sámii Árkiiva, Guovdageainnu musihkkariid searvi ja Guovdageainnu suohkan.
Vuorkkáin ii eale luohti
Vars lohká diehtit ahte earret eará Sámi arkiivvas, Romssa universitehtas ja Ruoŧa bealde leat vuorkkát gosa leat čohkken luđiid. Su mielas lea dat buorre, muhto oaivvilda dain vuorkkáin ii eale luohti.
– Luođit galggaše eret vuorkkáid giddagasas, ja váldot eanet atnui. Luohti han lea friddja ja eallá luonddus, ealloravddas ja maiddái biilavuojidettiin. Guovddáža jurdda livččii čohkket buot daid vurkejuvvon luđiid ovtta sadjái vai lea vejolaš oahppat daid, ja maiddái báddet ođđa luđiid.
Vars oaivvilda luohteguovddáža bokte sáhtášii nu movt oahppat juoigat, ráhkadit luđiid, movt leat rievttit luđiin ja luđiid doaimma.
– Luohti galggašii maid boahtit eanet oidnosii danne go lean vuohttán ahte lea dárbu čalmmustahttit mii luohti ja juoigan lea, erenoamážit nuorat olbmuid gaskkas, lohká Vars.
Juoigan ii ovddemuš lávdedáidda
Vars lea vuohttán goit olggobealde Sis-Finnmárkku, muhto maiddái Guovdageainnus, ahte muhtun olbmuin lea dat ipmárdus ahte árbevirolaš juoigan lea ovdamearkka dihte dat maid Mari Boine ovdanbuktá lávddi alde.
– Ii han luohti leat ovddemus dáidda mii ovdanbukto lávddiid alde, muhto dat lea buorre vuohki čalmmustahttit luođi, lohká son.
Oktasaš ovddasvástádus
Vars oaivvilda lea dárbu dákkár guovddážii seailluhit juoigama.
– Luohti han lea oassin min árbevierus, ja oaivvildan danne ahte lea min oktasaš ovddasvástádus áimmahuššat luđiid, lohká Vars.
Dasa lea aiddo ásahuvvon searvvi, Juoigalasat searvvi, stivralahttu Nils Johan A. Gaup ovttaoaivilis.
– Jus luohti láhppo, de láhppojit eará kultuvrrat maid áiggi mielde, nu movt duodji ja ealáhusat. Mu mielas lea luohti okta dain deháleamos osiin min kultuvrras.
– Dál ferte álgit
Gaup mielas lea miellagiddevaš ja jierpmálaš jurdda álggahit luohteguovddáža.
– Mii fertet álgit dál go luohti lea jávkame oalát, ja leat čiegusin nu movt museain ja vuorkkáin, ii leat mu mielas buorre.
Gaup muitala sin searvvis galgá jahkečoahkkin fargga, ja sis galgá luohteguovddáš áššelisttus doppe.
– Mii fertet doppe ságastallat movt mii sáhttet veahkkin leahkit dasa, lohká Nils Johan A. Gaup.
Buorre jurdda
Romssa universitehta musihkkadiehtaga professora Ola Graff, guhte jođiha universitehta luohtevuorkká, lea mielas dákkáraš guovddážii.
– Lea buorre jurdda, ja vaikko mis lea juo vuorká gos ollu olbmot fitnet guldaleame luđiid, de lea dehálaš ahte luođit eai báze orukeahttá. Mun oainnán positiivan ahte luođit galgat boahtit eanet atnui ja eanet olámuttus álbmogii, lohká Graff.
