– Mii háliidit ovddidit čállinmovtta ja lohkanmovtta, geahččalit seamma doaimmain olahit goappašagaid.
Dan muitala Berit Anne Bals Baal Sámi lohkanguovddážis geat lágidit čállingilvvu mánáide ja nuoraide.
– Dieđusge váldoágga lea ahte mii háliidat movttiidahttit mánáid čállit sámegillii, ja de orui vuogas áigi dán koronaáiggi go olu mánáin lea ruovttus skuvla ahte dalle soitet jurdagat mánáin ja vejolašvuohta čállit. Mii jurddašeimmet maid ahte kánske oahpaheaddjit sáhttet bargat dainna skuvllas, ahte dat livččii juogalágan doaibma sámegieldiimmuide, ja ahte dat attášii maid oahpaheddjiide liibba bargat njulgestaga čállimiin dán áigodagas, muitala Berit Anne Bals Baal.
Son muitala ahte lea maid dat ahte háliidit almmuhit daid čállosiid, ja dáinna lágin oččodit eambbo lohkamušaid sámi mánáide maid iežaset ahkásaččat leat čállán.
– Ahte sámi mánáide maid šaddá eambbo máŋggabealat hivvodat maid sáhttet válljet, muhtin lohkamušat maid iežaset ahkásaččat leat čállán. Mii leat maid almmuhan máŋga válljenvejolašvuođa man birra sáhttá čállit, muhto doppe lea friddja čállin ahte mánát ja nuorat válljejit ieža das mas beroštit, ja dan dáfus de sáhttá maid mánná gávdná de iežas eatnigillii čállosiid dakkár áššiid birra mas ieš maid berošta, dadjá Baal.
Almmuhit čállosiid
– Mii háliidit dáinna lágiin ovddidit sámi mánáid ja nuoraid čállima ja maiddái lohkama maŋŋel go beassat almmuhit daid čállosiid. Lea hui dehálaš ahte mánát ja nuorat, geat sáddejit sisa daid čállosiid, leat gulahallan iežaset váhnemiiguin ahte lea ortnegis ahte sin čállosat almmuhuvvojit, dadjá Baal.
Son muitala ahte eai leat olusat čállán dán rádjai muhto leat fuobmán ahte lea olu juogaduvvon, nu ahte doppe lea beroštupmi. Lohkanguovddáš almmuhii 2015:s čállingilvvu ovttas Ávviriin, man namma lei «Čálestan dál».
– Das han lea áigemearri geassemánu 1. beaivvi, nu ahte go lahkonišgoahtá dat áigi, de mii oaidnit man olu beroštupmi das lea. Muhto nu go mun lean oaidnán ovdalaš čállingilvvuin, de doppe lea beroštupmi, doppe leat boahtán čállosat. Dán háve mii háliidat dahkat juoidá eambbo daid čállosiid. Lea váttis oažžut beroštahtti lohkamušaid sámi mánáide ja nuoraide, muitala Baal.
Gilvvus maid sáhttá vuoitit belljosiid dahje oaivetelefovnnaid, bluetooth-skájana ja girjevuoittu. Dasa lassin vuorbádit vihtta vuoiti oassálastiid searvvis. Vuorbádit vuoiti juohke luohkás. Eambbo dieđuid gilvvu birra gávnnat govas.
Ávžžuha oahpaheddjiid váldit liibba
– Mun gal háliidan ávžžuhit čállit buohkaid geain leat dat jurdagat, ahte sii čállet, sáddejit ja suvvet maid almmuhit, dehe goit jurddašit oalle bures dan birra. Ávžžuhan oahpaheddjiid váldit liibba ja bargat veahá čállimiin dán áigge. Mii háliidit ovddidit čállinmovtta ja lohkanmovtta, geahččalit seamma doaimmain olahit goappašagaid, muitala Baal.
