-Almmuhus-
-Almmuhus-
-Almmuhus-
OĐĐASATLágamánnerievttis eará ákkat go diggegottis ledje

Lágamánnerievttis eará ákkat go diggegottis ledje

-

-

Hålogalándda Lágamánnerievtti duopmu Jovsset Ánte Sara áššis lea vuođđuduvvon eará ákkaide go diggegotti duopmu. Liikká lea das seamma boađus. Goappašat diggeinstánssat celket stáhta geahpedangáibádusa leat eahpegustovažžan.

Lágamánnerievtti ja Sis-Finnmárkku diggegotti duomuin dán áššis lea okta stuorra erohus, nammalassii ahte diggegoddi lea deattuhan EMK P1-1 ja lágamánneriekti ges SP 27. artihkkala.

Diggegoddi gávnnahii ahte stáhta mearrádus čielgasit rihkkui Sara oamastanvuoigatvuođa mii sus lea EMK P1-1 mielde, danne oaivvildedje ahte stáhta geahpedangáibádus ii leat gustovaš. 

Sis-Finnmárkku diggegoddi čálii maid duomus ahte eai oainne dárbbu dárkileappot guorahallat rihkku go njuovvangáibádus maiddái SP 27.artihkkala.

Dien artihkkala lea ges lágamánneriekti dál guorahallan.

 

Ii birge 75:in heakkain

Lágamánneriekti galggai árvvoštallat lea go Eanandoallo- ja biebmodepartemeantta mearrádus, mas gohčču Jovsset Ánte Sara geahpedit ealus gorrelogu mielde 75 heggii, gustovaš.

Čuolbma lei rihkku go dát mearrádus dan kultursuodjalusa mii minoritehtain lea ON konvenšuvnna Siviila ja Politihkalaš vuoigatvuođaid hárrái (SP) 27. artihkkala mielde, ja rihkku go mearrádus oamastansuddjema mii olbmuin lea Eurohpá olmmošvuoigatvuođakonvenšuvnna vuosttaš lassiprotokolla 1. artihkkala mielde (EMK P1-1).

Lágamánnerievtti árvvoštallama mielde de ii sáhte Sara boazobarggu bokte ekonomalaččat dinet, jus galgá čuovvut stáhta geahpedangáibádusa.

 

Lea suddjejuvvon vaikke lei ovdalis jo vuolláibáza

Dan dihte Lágamánneriekti fertii árvvoštallat rihkku go stáhta gáibádus kulturgeavaheamisuddjema mii lea SP 27. artihkkala mielde, go gáibidit su geahpedit 75 heggii.

Duomus celket dattetge ahte vaikke Sara ii dineše boazodoaluin jus bázášii 75:in heakkain, de dat ii dan dihte mearkkaš ahte su vuoigatvuođat leat rihkkojuvvon.

Sii čujuhit ON Olmmošvuoigatvuođalávdegoddái mas geavahit cealkaga «continue to benefit», mii čilge ahte galgá bistevaš ekonomalaš dinen.

– Lea čielggas ahte Sara boazodoalus lei vuolláibáza 2012-2014 áigodagas. Gažaldat lea de ahte galgá go doaibma, mas ovdal váikkuheaddji mearrádusa jo lei vuolláibáza, maiddái suddjejuvvot SP 27- artihkkala bokte. Lágamánneriekti oaivvilda ahte nu galgá, celko duomus.

 

Konklušuvdna

Duopmu lea 37-siiddu guhko, Ávvir lea dás jorgalan osiid das ja konklušuvnna.

Lágamánneriekti čállá ahte go árvvoštallo makkár sisabahkkemiid stáhta sáhttá dahkat minoritehtaid vuoigatvuođaide SP 27. artihkkala mielde, de ii ane ON Olmmošvuoigatvuođalávdegoddi makkár ge dulkonmuni.

Mearrádus suddje de kulturgeavaheami sisabahkkemiid vuostá.

 

– Boazodoallostivra boastut ádden

Lágamánneriekti lea gávnnahan ahte mearrádus, mii dán dikkis lea hástaluvvon, lea muhtin muddui vuođđuduvvon dasa go faktumiid leat boasttu ádden, ja muhtin muddui ges das go leat boastut ádden mat rihkkot SP 27. artihkkala.

– Boazodoallostivrra mearrádus guovvamánu 23. beaivvi 2013:s lea Lágamánnerievtti árvvoštallama mielde vuođđuduvvon boasttu dieđuide, go leat atnán vuođđun ahte siidaoassi ain sáhttá joatkit boazodoaluin vaikke geahpeda ge ealus 35,6 proseanttain, čállet duomus.

Nu mo Lágamánneriekti ádde mearrádusa, de lei dát deháleamos ákkastallan dasa go Boazodoallostivra oaivvildii ahte SP 27. artihkal ii leat rihkkojuvvon sin mearrádusain.

– Lágamánnerievtti árvvoštallama mielde ii leat Jovsset Ánte Saras vejolaš dinet boazodoaluin jus galgá 75 heggii geahpedit, cealká duopmu.

 

Eanandoallo- ja biebmodepartemeantta mearrádusa njukčamánu 10. beaivvi 2014:s sáhttá maid áddet dainna lágiin ahte oaivvildit Saras ain leat vejolašvuođa bargat boazodoaluin 75:in heakkain, čállá Lágamánneriekti.

– Departemeanta ovddida mearrádusas ahte go Sara gohččojuvvo gorrelogu mielde geahpedit ealus, de dat ii mearkkaš ahte Sara massá vuoigatvuođa bargat bohccuiguin, celko duomus.

Duomus cealká Lágamánneriekti ahte Sara sáhttá massit boazodoallovuoigatvuođa jus su mearka ii šat geavahuvvo jus heaittiha siidaoasi, muhto boazodoallovuoigatvuođa massin ii leat eaktun dasa ahte SP 27. artihkal lea rihkkojuvvon.

 

– Mearri man olu stáhta sáhttá reguleret

Nu mo Lágamánneriekti oaidná ášši, de lea guovddážis dat ahte Jovsset Ánte Sarai ii leat sihkkaraston ain ekonomalaš dienas boazodoaluin maŋŋil boazolohkogeahpedeami.

– Vaikke boazodoallolága mearrádusat boazologuid ja boazologugeahpedeami hárrái leat ákkastuvvon govttolaččat ja objektiivvalaččat boazodoallolága ulbmila mielde, de atná Lágamánneriekti vuođđun dan ahte lea mearri goas sisabahkken sáhttá adnot legitiiman, maiddái dalle go stáhta lea reguleremin boazodoalu, ja ahte dán áššis leat dan meari rasttildan.

Duomus celket maid ahte sisabahkkemis ii leat makkárge legitiima ákkastallan mii boađášii das ahte leat iešguđet beroštumit Jovsset Ánte Saras ja álgoálbmotjoavkkus masa ášši guoská.

– Konsultašuvnnat, mat čađahuvvojedje boazodolliiguin ja Sámedikkiin ovdal go boazodoalloláhka dohkkehuvvui, čájehit baicce ahte dáin leat seammalágan beroštumit, čállá riekti.

 

Čujuhit Gaelpie-áššái

Lágamánneriekti čujuha maid Oljo- ja energiijadepartemeantta mearrádussii man dahke skábmamánu 11. beaivvi 2016, Gaelpie (Kalvvatnan) bieggamillofápmorusttega birra, mii čájeha ahte sisabahkkemat sáhttet rihkkut dan meari mii lea dohkkehuvvon SP 27. artihkkala mielde minoritehtajoavkkuid hárrái.

Dan áššis lei sáhka das go guokte orohaga ledje váidán dan go NVE lei addán lobi hukset ja doaimmahit bieggafápmorusttega, ja mas departemeanta gávnnahii ahte ii lea vuođđu addit lobi dán doibmii.

Departemeanta čálii earret eará ná SP 27. artihkkala birra:

«Departemeanta čujuha čilgehussii mas boahtá ovdan ahte SP Art. 27 cealká ahte ovttaskas boazodoalli boazodoallovuoigatvuohta ii sáhte biehttaluvvot. Vaikke álbmotrievttis lea proporšunalitehtaprinsihppa, de lea álbmotrievttis čielga rádjá das makkár doaimmat sáhttet dohkkehuvvot. Jus lea vuođđu eahpidit ahte sáhttá go muhtin doaibma čađahuvvot álbmotrievtti álgoálbmotsuddjema mielde, de ii sáhte dábálaš servodatlaš árvvoštallan leat vuođđun mearridit galgá go addot lohpi vai ii.»

 

– Ii leat gustovaš

Jovsset Ánte Sara áššis lea sáhka ovttaskasolbmo vuoigatvuođas doaimmahit kultuvrras.

Dat sáhttá dagahit ahte lea vel čavgasat mearri das maid galgá atnit rihkkumin, cealká duopmu.

– Go lea sáhka ovttaskasolbmuin, de ii gáibiduvvo lahka ge nu olu vai sáhttá lohkat muhtima leat biehttaluvvon doaimmaheames iežas kultuvrra, go jus livččii galgat minoritehtajoavkku dáfus árvvoštallat dan seamma, celket duomus.

Lágamánneriekti konkludere danin ahte Eanandoallo- biebmodepartemeantta mearrádus, man dahke njukčamánu 10. beaivvi 2014:s, mas gáibidit Jovsset Ánte Sara geahpedit 75 heggii, ii leat gustovaš, go mearrádus mielddisbuktá ahte Sara vuoigatvuohta doaimmahit iežas kultuvrra lea rihkkojuvvon.

Go Lágamánneriekti gávnnahii ahte stáhta mearrádus rihkku Jovsset Ánte Sara rievtti doaimmahit iežas kultuvrra, de čállet ahte ii leat dárbu dárkilit árvvoštallat rihkku go mearrádus maiddái su oamastanvuoigatvuođa mii sus lea EMK P1-1 mearrádusa mielde.

– Dákkár árvvoštallan ii rievdat duomu bohtosa, eai ge das leat eará vuoigatvuođalaš váikkuhusat go dat mat čuvvot Lágamánnerievtti árvvoštallama SP 27. artihkkala hárrái, cealká duopmu.

 

Duopmu celkui ovttajienalaččat, ja das boahtá maid ovdan ahte Jovsset Ánte Sara ii dárbbaš máksit áššegoluid.

 

 

 

 

-Almmuhus-