-Almmuhus-
OAIVILATKronihkka: –Stuorra bušeahtta­paradoksa

Kronihkka: –Stuorra bušeahtta­paradoksa

-

-

Áidna álbmotválljen orgánan Norggas almmá iežas dienasvuogádaga haga, ii leat Sámedikkis iešmearridanvuoigatvuohta dárbbašlaš ekonomalaš resurssaide mat galget juogaduvvot sámi servodahkii.

Danne váldá Sámediggi álgaga das ahte ásahuvvošii bušeahttakommišuvdna man oktavuođas Stuorradiggi ja Sámediggi ovttas sáhttet geahčadit mot Sámediggi ja sámi servodat galget bušehterejuvvot boahtteáiggis.

Friijavuohta ieš mearridit ekonomalaš resurssaid lea vuolggasadji friijavuhtii sáhttit mearridit iežas eallima badjel. ON álgoálbmotvuoigatvuođaid julggaštusas nannejuvvo ahte álgoálbmogiin lea iešmearridanvuoigatvuohta, ja ahte álgoálbmogiin ferte leat ekonomalaš vuođđu iešmearridanvuoigatvuođa čađaheapmái. 

Sámediggi lea dál áidna álbmotválljen orgána Norggas mas ii leat iežas dienasvuogádat. Sámediggi maid ii sáhte leat mielde mearrideamen daid ruđaid sturrodaga ja juolludeami mat addojuvvojit sámi ulbmiliidda stáhtabušeahta bokte. Maŋimuš jagiin lea leamaš tendeansa ahte juolludusat Sámediggái eai leat ahtanuššan seamma ollu go stáhtabušeahtta. Dasa lassin leat dat áŋgiruššamat maidda boahtá ruhta merkejuvvon. Álo eai leat merkejuvvon ruđat čadnojuvvon daid árvalusaide maid Sámediggi lea vuoruhan iežas bušeahttadárboáššis mii sáddejuvvo ráđđehussii juohke jagi.

Sámediggi geavaha guokte goalmmátoasi iežas bušeahtas doarjjan sámi ásahusaide, sámi servodahkii ja álbmogii geat ásset sámi guovlluin, nu ahte juolludus Sámediggái lea maiddái juolludus sámi servodahkii.

Bušeahttadárboáššis mii ovddiduvvo Sámedikki dievasčoahkkimii golggotmánus oidno ahte lea stuorra dárbu loktet sámi servodaga.

Sámediggi ja ráđđehus leat 2018:s soahpan čállit jahkásaš dieđáhusa Stuorradiggái sámi giela, kultuvrra ja servodateallima birra. Jurdda dán dieđáhusa duogábealde lei ahte sáhttit váikkuhit loktet ovdan deaŧalaš fáttáid sámi servodagas ja čatnat daid bušeahttadárbbuide mat Sámedikkis ja sámi servodagas leat.

Ráđđehusa stáhtabušeahta evttohus 2021 ovddiduvvui gaskavahku golggotmánu 7. beaivvi. Sámediggi lea viimmat ožžon buhtaduvvot vurdojuvvon haddegoargŋuma ja ožžon buhtadusa dan haddegoargŋumis maid ii ožžon 2020 bušeahttajagis. Vaikko 2021 bušeahtta lea buorre, de ii sáhte bušeahtta gokčat dan stuorra bázahallama, mii lea gártaduvvon jagis jahkái.

Dárbbut mat sámi servodagas gávdnojit leat stuorrát ja gusket ollu servodatsurggiide. Dasa lassin eai lean áŋgiruššamat čadnojuvvon daid bušeahttadárbbuide mat ovddiduvvojedje dán jagi dieđáhusas Stuorradiggái sámi giela, kultuvrra ja servodateallima birra. Buorre lea go dieđáhus čuvgeha sámi servodaga hástalusaid, muhto deaŧalaš lea ahte dat maiddái čuovvuluvvojit.

Sámedikki mielas ii leat dáláš bušeahttamálle doarvái buorre, danne go das ii gozihuvvo Sámedikki iešmearridanvuoigatvuohta ekonomalaš resurssaid badjel, mii lea vuolggasadji friijavuhtii ieš sáhttit mearridit iežas eallima. Danne ii ollašuhte dáláš bušeahttaortnet ON álgoálbmotvuoigatvuođaid julggaštusa.

Sámedikki mielas ii leat dáláš bušeahttamálle doarvái buorre, danne go das ii gozihuvvo Sámedikki iešmearridanvuoigatvuohta ekonomalaš resurssaid badjel, mii lea vuolggasadji friijavuhtii ieš sáhttit mearridit iežas eallima


Danne váldá Sámediggi álgaga bušeahttakommišuvnna ásaheapmái man oktavuođas Stuorradiggi ja Sámediggi ovttas geahčadit movt Sámediggi ja sámi servodat galgá bušehterejuvvot boahtteáiggis. Dás ferte earret eará árvvoštallat ahte leago dáláš bušeahttarámmaid dássi heivehuvvon daid doaimmaide ja geatnegasvuođaide mat Sámedikkis ja Stuorradikkis leat sámi álbmogii. Ferte árvvoštallat, ahte leatgo daid ásahusaid rámmat maid Sámediggi hálddaša dohkálaččat ja seamma dásis vásttolaš norgalaš ásahusaiguin.

Sámedikkis lea mihttomearrin ahte sámi servodagas galgá lea einnostan vejolašvuohta ja galgá sáhttit čuovvut ovdáneami seamma dásis norgalaš servodagain.

Sámedikkis lea mihttomearrin ahte sámi servodagas galgá lea einnostan vejolašvuohta ja galgá sáhttit čuovvut ovdáneami seamma dásis norgalaš servodagain.


Kronihkka: Samediggeráđđi Henrik Olsen (NSR)

-Almmuhus-