Álttá suohkan oaivvilda ahte lea dárbbašlaš bidjat gáržžideami man oallugat ožžot čoahkkanit priváhta ruovttuin ja doaluin.
Álttá suohkanis lea maŋemus vahkku leavvagoahtán covid-19. Gaskavahkku ja duorastaga leat guokte olbmo vel. Dál leat oktiibuot 14 positiiva iskosa leamaš mannan vahkku rájes. Duorastaga preassačoahkkimis dieđihii sátnejođiheaddji Monica Nielsen ahte sii bidjet johtui báikkálaš doaibmabijuid.
– Dál ii leat lohpi čoagganit eanet go logi olbmo priváhta ruovttuin. Das lea ulbmil ráddjet olbmuid čoahkkanemiid priváhta oktavuođain go čájehuvvo ahte lea juste doppe gos njoammun geavvá eanemusat, muitala Nielsen.
Tendeansa lea ahte eatnasat sis geain lea korona Álttás, leat gaskal 13- ja 30-jahkásaččat ja ahte sidjiide lea priváhta oktavuođas njommon.
Garra ráddjejupmi
Ovdagoddi galgá duorastaga meannudit báikkálaš láhkanjuolggadusa njoammuneastadanlága vuođus, ja Nielsen vuordá ahte dat dohkkehuvvo.
– Dat lea hui sisabahkkeheaddji doaibmabidju, go jurddaša ahte dat bidjá ráddjejumi maid olmmoš sáhttá iežas ruovttus dahkat. Dál lea hui duođalaš dilli, ja danne lea dat dárbbašlaš. Lea dan mađe ipmirmeahttun dilli, dadjá Nielsen.
Doahttalehket
Nielsen ávžžuha olbmuid doalahit ja doahttalit báikkálaš doaibmabijuid.
– Dál lahkonišgohtet juovllat, ja mii sávvat ahte dat šaddet nu dábálažžan go vejolaš. Mii vuordit ahte olbmot dollet doaibmabijuid. Politiijat sáhttet sáhkkuhit olbmuid, muhto dieđusge lea sávahahtti ahte doaibmabijuid doahttalit vai eat dárbbaš nie ráŋggáštit olbmuid, lohká Nielsen.
Unnán olbmot erremis
Ikte ledje gaskal 200-300 olbmo erremis. Odne lea unniduvvon sullii 200 olbmui.
– Dál lea njoammunguorran jođus su geažil gii gaskavahkku oaččui positiiva iskosa. Mis leat ain oallugat geat váldet iskosiid juohke beaivvi. Mii vuordit njoammuma leavvat, muitala Nielsen.
Ráđđeolmmái Bjørn-Atle Hansen maid deattuha ahte jus feasttaid dollet gos leat eanet go logi olbmo, de sáhkkohallet buohkat.
– Ii leat nu ahte politiijat geavahit buot resurssaid ohcat feasttaid. Eat áiggoše mannat miehtá ja sáhkkuhit olbmuid, eai dan hálit politiijat ge. Áigumuš leat dušše ahte olbmot čuvvot njuolggadusaid, dadjá Hansen.
Hálddahusa árvalus:
Hálddahusa árvalus lea ahte ii leat lohpi lágidit čoagganemiid dahje oassálastit priváhta čoagganemiin mat leat priváhta viesuin dahje astoáiggeviesuin ja daid čanastemiin, gos eanet go 10 olbmo geat gullet iešguđet dállodoaluide. Lágideaddji lea son geas lea ovddasvástádus čoahkkaneapmái, namalassii son gean viessu lea. Jus lea unnit go 10 olbmo, de ferte fuolahit ahte buohcci olbmot eai searvva ja ahte lea buorre giehtabuhtisvuohta. Ferte maid fuolahit ahte sii geat leat doppe sáhttet doalahit mehtera gaskka earáide geat eai leat seamma dállodoalus, ja ferte doalahit bajilgova geat leat doppe vai sáhttet veahkehit suohkana jus maŋŋel ferte čađahuvvot njoammunguorran. Priváhta čoagganeamit dán oktavuođas leat jus bearaš, olbmát ja earát leat čoagganan dahje sosiála čoagganeamit barggu ja skuvlla oktavuođas. Hávdádemiin sáhttet leat 20 olbmo. Priváhta doalut almmolaš báikkiin eai sáhte lágiduvvot vaikko mehtera gaska lea vejolaš. Almmolaš báikkit leat visttit ja olgoareálat maid láigohit dahje luoikkahit, ja fátmmasta hoteallaid, giliviesuid, čoakkalmasviesuid, konferánsalanjaid ja hállaid. Guossohanbáikkiin lea lohpi lágidit priváhta čoagganemiid main leat gitta 20 oasseváldi. Mearrádus gusto álggos skábmamánu 12. beaivvi rájes gitta 26. beaivvi rádjái. Álttá suohkan váidá rihkkumiid politiijaide, njoammuneastadanlága §8-1 vuođul.
