Ođđa NINA-raporta čájeha ahte jeagil lea nohkame Finnmárkku dálveguohtuneatnamiin. Fargga lea fas seammaládje go 1990-loguin, go lei measta heahti.
Norgga luonddudutkaninstituhtta NINA lea odne almmuhan áibbas ođđa raportta, mas čilgejit čoahkkáigeasus ahte jus dál eai unnit boazologu, šaddá heahtedilli Finnmárkku boazodollui.
– Mii leat measta dan dásis go loahpas 1990-logus, go stuora oasit Finnmárkku duoddaris ledje hirbmadit hedjonan jeahákala dáfus, Dat vuorjá min hirbmadit go nu jođánit lea unnon jeagil dain guovlluin, čilge NINA dutki Hans Tømmervik.
Son čilge ahte 80 ja 90-logus lei heajos guohtundilli danne go lei alla boazolohku.
Dálveguohtumiid iskan
Dát raporta lea joatkka ”Sis-Finnmárkku goziheapmi”-barggus, mii álggahuvvui jagis 1998, ja čuovvoluvvui sihke 2005/2006 ja 2010.
2013: s leat fas iskan jeageleatnamiid. Leat iskan siskkit ja lulit osiid Guovdageainnu oarjjabeali, nuorttabeali- ja gaskajohtolagas, ja lulimus osiid orohagain 16 ja 17 Kárášjogas. Eará sániiguin, Guovdageainnu ja Kárášjoga árbevirolaš dálveguohtuneatnamiid.
Vearrámus gaskajohtolagas
Tømmervik čilge ahte eatnamat eai leat seamma jođánit guorban buot guovlluin.
– Guovdageainnu gaskajohtolagas lea garrasepmosit guorban 2005 rájes, nuorttabeale johtolagas ja Kárášjoga dálveguohtumat fas oalle olu guorban, ja Guovdageainnu oarjjabeali johtolagas ges lea vehá hedjonan jeagelguohtun 2005 rájes, dadjá Tømmervik Ávvirii.
Buorránii dalle
NINA raporttas čilgejit ahte dađi mielde go boazolohku unnui áigodagas 1998-2005, de lassánii jeagelgovččas miehtá Sis-Finnmárkku lulimus guovlluid. Jeagelgokčasa positiiva ovdáneapmi bisánii go 2005 rájes fas lassánišgođii boazolohku.
Ii bala oalát guorbat
Hans Tømmervik lohká sáhttit garvit dákkár dili goitge dál, go Finnmárkkus leat unnideame boazologu.
– Mun gal lean vuorddán ahte dál buorránit jeageleatnamat. Sávvamis eat geava seamma dillái go 90-logus go ledje maid ollu masttalmasat heajos guohtuma geažil. Lea maid čájehuvvon ahte jeagil šaddá hui jođánit, Čieža jagis sáhttá jeagil fas šaddan maid eatnamiin mat čáhppadin leamaš guorban. Čáhccás geasit mat leamaš maŋemus jagiid, leat leamaš maid stuora ávkin jeagelšaddui, dadjá son.
Boahtte jagi áigot ođđasit guorahallat eatnamiid, kártet makkárat leat eatnamat maŋŋel boazologu unnidanproseassa, čilge dutki.
