Giđđalodden lea ealli árbevierru Guovdageainnus. Dat lea guoddevaš bivdinvuohki ja deaŧalaš kulturdoaimmaheapmi maid mii háliidit ahte min maŋisboahttit maiddái galget beassat doaimmahit, almmá láhkarihkuma sivahallamis, dadjá presideanta Aili Keskitalo (NSR) dán kronihkas.
Sámediggi áigu boahtte dievasčoahkkimis meannudit ášši Guovdageainnu giđđaloddema birra (leaŋka áššebáhpiriidda: https://innsyn.onacos.no/sametinget/mote/samisk/wfinnsyn.ashx?response=journalpost_detaljer&journalpostid=2021000785&)
Áššečilgehusas gieđahallat giđđaloddema historjjá Guovdageainnus, dálá mearkkašumi, iešguđet hálddašanprinsihpaid mas báikkálaš, guoddevaš hálddašangeavadii uhccán mieđihuvvo nationála guoddevašvuođa doahpaga áddejumis. Áššis ovddiduvvojit maiddái konstruktiiva evttohusat loddema boahttevaš hálddašeapmái.
Giđđa Guovdageainnus mearkkaša čuvges ijat, rabas jogat, lottit dohkiid mielde jávrriin ja jogain. Ja dat lea loddenáigi, áigi várdát johka- ja jávregáttiin, hukset čila, vai lea sadji gos sáhttá vuorddašit beassat báhčádahkii, dahje čoahkkanit dollagáddái jugistit gáfe ja humadit ustibiiguin ja bivdoolbmáiguin.
Ollugiidda Guovdageainnus dát lea giđđamearka. Rabas čázit, čáhcelottit ja varas biergu ruittus. Giđđalodden ii leat mihkkege hárvenašvuođaid ja ipmašiid. Dat bivdinvuohki lea ealli árbevierru mii lea čuožžilan ovdal ovttage muittu. Guovdageainnus mii loddet dušše giđđat, čakčalodden ii leat goassige dáhpáhuvvan, ii ge leat leamaš dábálaš dáppe.
Dát bivdinvuohki lea ealli árbevierru mii lea čuožžilan ovdal ovttage muittu.
Sámediggepresideanta Ailli Keskitalo
Ovdal lei giđđalodden deaŧalaš oassi iešbirgejumis, muhto dálá hálddašanráđđema geažil lea dan bivddus uhcit mearkkašupmi dál. Meahcásteapmi: čoaggin, čohkken, guolásteapmi ja bivdin leat deaŧalaš oasit olbmuid eallimis, ja árbevirolaš lodden sáhtášii leat biebmolasáhussan ollu bearrašiidda Guovdageainnus. Vuosttaš loddemális dovddaha giđa ollugiidda, dat mearkkaša jagiáiggi molsuma, ja das lea sierra mearkkašupmi. Seamma láhkai go vuosttaš luossamális luossabivdái giđđageasi.
Lodden lea ollu eanet go dušše biergu. Dat addá buori vejolašvuođa vádjolit olgun, das lea máhttu eanadagaid, dálkkiid ja biekkaid birra ja dat lea vuohki gaskkustit giellamáhtu vuorrasiin nuoraide. Dat lea olles árvovuogádat ja das lea sierra árvooaidnu mii gullá dán bivdovuohkái. Oanehaččat daddjojuvvon dat addá vejolašvuođa viidáseappot fievrridit min iežamet kultuvrra, dahje eará sániiguin daddjojuvvon, dat lea kultuvrralaš guoddevašvuohta.
Oanehaččat daddjojuvvon dat addá vejolašvuođa viidáseappot fievrridit min iežamet kultuvrra…
Sámediggepresideanta Ailli Keskitalo
Giđđalodden lea jagi 2013 rájes hálddašuvvon gaskaboddasaš láhkaásahusa vuođul. Dat fámohuvvá boahtte jagi. Dálá ortnet lea dušše ráddjejuvvon loddendohkkeheapmi, go sihke earri, bivdoguovlu ja bivdoáigi sáhttá čađahuvvot nu gáržžit ahte dat duohtavuođas ii oppa suova ge árbevirolaš bivdima. Sámediggi gáibida bistevaš loddema dakkár njuolggadusaiguin maid Guovdageainnu suohkan, dat guokte bivdo- ja meahcástansearvvi, Boarri loddensearvi ja Sámi bivdo- ja meahcástansearvi, ja báikkálaš bivdit sáhttet dohkkehit, ja mii seammás lea vuođđuduvvon guoddevašvuhtii, sihke kultuvrralaččat ja ekologalaččat.
Sámediggi ii sáhte dohkkehit ahte Guovdageainnu ássit dahkkojuvvojit vearredahkkin go sii doaimmahit árbevirolaš sámi meahcásteami
Sámediggepresideanta Ailil Keskitalo
Sámi boaresvieruin lea nana suodjalus álgoálbmot- ja olmmošvuoigatvuođain. Mii dohkkehit ahte buot bivddu ferte muddet. Giđđaloddema dálá mudden ii leat vuođđuduvvon báikkálaš árbevieruide ja hálddašeapmái, dakkár hálddašeapmái mii buolvvaid mielde lea čájehuvvon guoddevažžan.
Stáhta geavaha dávjá guoddevašvuođaákkaid sámi árbevirolaš doaimmaid vuostá. Go nationála birashálddašeapmi seammás ii mieđa oaidnit ahte guoddevašvuođa sáhttá juksat máŋgga láhkai, de dat leat ii heivvolaš dasa ahte duddjot luohttámuša gaskal sámi servodaga ja stáhta.
Sámediggi ii sáhte dohkkehit ahte Guovdageainnu ássit dahkkojuvvojit vearredahkkin go sii doaimmahit árbevirolaš sámi meahcásteami. Stáhta ja birashálddašeapmi fertejit dohkkehit ahte gávdnojit sámi árbevirolaš doaimmat mat rihkkot nationála geavada ja árvooainnu. Sii fertejit dovddastit ahte min loddenvuohki lea guoddevaš.
