Nu lohká joavku geat vuosttaldit ahte fitnodagat galget beassat vuovdigoahtit čázi man Suttesádjagis leat viežžan.
Nu lohká joavku geat vuosttaldit ahte fitnodagat galget beassat vuovdigoahtit čázi man Suttesádjagis leat viežžan.
Njeallje fitnodaga leat ohcan lobi viežžat čázi Suttesádjagis, Ohcejoga gielddas, ja vuovdit dan.
Dál lea čoahkkanan joavku, geat áigot vuosttaldit fitnodagaid.
Sii oaivvildit ahte Suttesája lea sámiid bassibáiki, eai ge dohkket dan privatiserema ja gávppálaš ávkkástallama. Dan sii dieđihit preassadieđáhusas.
– Mii leat gergosat doalvut ášši riikkaidgaskasaš arenaide ja máilmmiviidosaš biras- ja eamiálbmotrivttiid aktivisttaid fierpmádagaide, čállá joavku.
– Badjelgehččet go dadjat bassiguovlun
Joavku lea friddja joavku, mii vuosttalda fitnodagaid. Sis ii leat searvi, muhto leat 26 nama listtus, geat dorjot vuosttaldeami.
Kirste Paltto lea okta sis.
– Dás ii leat dahkkon birasváikkuhusárvvoštallan, movt váikkuha báikki lundui. Ii ge leat čielggaduvvon movt váikkuha sámi kultuvrii. Dieđusge go mii dadjat lea bassiguovlu, álo badjelgehččet. Guovlu lea leamaš midjiide, Deatnogátti ja Baseduoddara olbmuide, nu dehálaš guovlu, go lea álo leamaš bassiguovlu, lohká Kirste Paltto Ávvirii.
Son maid lohká ahte leat sápmelaččat geat fertejit beroštit dán áššis.
– Ii várra Meahciráđđehus beroš, jus ieža eat beroš, lohká Paltto.
– Dehálaš báiki olles Deatnogáddái
Paltto lohká báikenamat guovllus duođaštit bassivuođa, nu go Bassegáisá, Bassejávri, Bassejohka.
– Lea dehálaš báiki olles Deatnogátti olbmuide, olbmot leat guolástan jávrriin das birra. Mii ballat ahte jus álget čázi váldit, mii de geavvá daidda jogaide ja jávrriide. Vaikke ii leat dán áigge dovdomassii bassivuohta, de lea goit ge álo leamaš min guovllu sámiide dehálaš báiki, man eat hálit massit. Jus čáhcefitnodagat álget doalvut nie olu čázi, ii dieđe goasse mii dáhpáhuvvá ekologalaččat, lohká Paltto.
Eai vuosttal eará sadjái álggahit čáhcefitnodaga
Son lohká ahte dán ášši sáhttá maid buohtastahttit Davvi-Dakota áššiin, gos oljobohcci áigot hukset Sioux-indiánaid čáhcegáldu vuollái.
– Lea seamma sullásaš ášši, go jearaldat lea, lea go mis čáhci 10, 50 dahje 100 jagi geažes. Ii heive mannat váldit dákkár čázi, ii leat dušše jearaldat dan bassi ádjagis, lea jearaldat vuođđočázis. Go vuođđočáhci sáhttá nohkat, dahje golgagoahtit eará guvlui, dat lea várálaš dilli, lohká Kirste Paltto.
Preassadieđáhusas sii maid celket, ahte gáibidit Suttesádjaga gávppálaš čáhcefitnu šluhttejuvvo ja čáhcefitnu álggaheaddjit ohcet eará sajis lobi vuovdigoahtit vuođđočázi.
– Mii doarjut bargosajiid Ohcejohkii, muhto vuostálastit čáhcefitnu Suttesádjaga bassiguovllus. Buhtes vuođđočáhci gávdno juohke sajis Ohcejoga gielddas.
