Givssiduvvot neahtas dagaha mánáide ja nuoraide stuorát balu go givssiduvvot fysalaš báikkis.
Givssiduvvot neahtas dagaha mánáide ja nuoraide stuorát balu go givssiduvvot fysalaš báikkis.
Dan lohká Ida Risanger Sjursø, Stavanger Universitehta oahppobirasguovddáža stipendiáhtta. Dan cealká našunála iskkadeami vuođul masa badjel golbma duháha 15-16-jahkásaš nuora serve.
Dat go neahttagivssideamis beassá givssideaddji leat čiegus lea dat mii dagaha stuorát balu go «dábálaš hárdimis».
– Anonymitehta dagaha eanet balu. Mánná ii álo dieđe gii givssideaddji lea, nu go dahká go lea njunnálaga givssideddjiin, lohká Sjursjø barnevakten.no neahttasiidui.
Olaha eanebuid
Interneahtas lea maid vejolašvuohta olahit eanebuid. Dat dagaha váttisin dasa gii givssiduvvo diehtit man oallugat leat oaidnán givssideami. Eahpesihkarvuohta, maid dat dagaha, boktá maid stuorát balu, čilge Sjursø.
Sáhttet vaikko goas hárdit ja givssidit
Sjursø čilge viidáseappot ahte neahttagivssideapmi lea maid váttis dan dáfus ahte dat sáhttá vaikko goas dáhpáhuvvat, sihke beaivet ja ihkku. «Dábálaš givssideapmi» dáhpáhuvvá dávjá báikkiin gos dat gii givssiduvvo diehtá ahte sáhttá givssiduvvot, nu go skuvlašiljus ovdamearkka dihte. Dat dagaha dili veaháš álkibun dasa gii givssiduvvo, go diehtá gos sáhttá vuordit givssiduvvot. Neahtas lea eará ládje. Doppe sáhttá sosiálamediaid bokte givssiduvvot vaikko goas.
Gulahallan dehálaš
Sihke riikkaidgaskasaš ja našunála dutkamat čájehit ahte dat gii vásiha givssideami, dávjá givssiduvvo sihke neahtas ja eará fysalaš báikkiin. Sjursø deattuha ahte dan geažil lea hui dehálaš ahte lea buorre gulahallan ruovttu ja skuvlla gaskka, vai goappešat bealit dihtet makkár givssideami mánná vásiha.
– Čuovvut mánáid eallima neahtas
– Rávisolbmot fertejit dihtomielalaččat čuovvut mielde mii máná eallimis geavvá neahtas. Leat oallugat geat eai čuovo mielde. Lea maid dehálaš ahte geahččala čuovvut teknologalaš ovdáneami, vaikko dat sáhttá leat hástaleaddjin. Mánát ja nuorat molsot dávjá gulahallanarenaid neahtas, muhto goitge ferte geahččalit čuovvut mielde, lohká Sjursø.
Mediabearráigeahču maŋemus iskkadeamis mánáid mediadábiid birra čájehuvvui ahte 25 proseantta jerron mánáin, geat leat gaskal 9- ja 16-jahkásaččat leat vásihan neahttagivssideami.
