– Dát soaitá beare mu niehku!

Mannan vahku lea leamaš stuorra sámi dáhpáhus Murmánskkas, namalassii Sámi Parlamentáralaš Ráđi (SPR) čoahkkin, mas mihttun lei earret eará nannet ovttasbarggu rastá riikarájáid. Aleksandr Slupachik ovddastii Sám’ nuráš nuoraidsearvvi čoahkkimis ja rabasdigaštallamis.

– Dát guoská mu boahtteáigái. Dát guoská nuoraid boahtteáigái. Jus mun ja mu ahkásaččat vel dovdet ja máhttet árbevieruid, de maŋit buolvvat soitet gártat beare girjjiid bokte oahpásmuvvat iežamet álbmoga kultuvrii ja árbevieruide, čilge Aleksandr iežas oainnu das manin son lea beroštuvvan sámepolitihkkii.

Dohkkehedje nuoraid

SPR čoahkkin ii lean vuosttaš čoahkkin masa Aleksandr searvvai. Searvvai ollu čoahkkimiidda maid báikkálaš searvvit ledje lágidan ovdal.

– Vuos gehčče veahá ártegit. Mun ieš ge imaštallen manin nuorat leat olggobealde ságastallamiid. Čuovvugohten. Serven ovtta čoahkkimii, nuppi, goalmmát. Dál ges leat vissa dohkkehan ahte nuorat beroštit maid áššiin.

– Galget heaitit doaimmas

SPR čoahkkima oktavuođas ja muđui Aleksandr oaidná hui bures man goabbatlágan oaivilat servviid njunnošiin leat.

– Dál leat buot njunnošiin sierranas oaivilat measta juohke áidna áššis, muhto diehttalasat ipmirdahtti ahte nu mo dál manná ii sáhte joatkašuvvat jus galgat rievdadit diliimet. Nu guhká go juohkehaš diggo «stuolu» dahje «gahpira» dihte, de gal eat olle gosa ge. Danin dán čoahkkimis dadjen ahte mii dárbbašit ovtta searvvi, ja dát “Sám’ Sobbar” searvvit galget heaitit doaimmaset.

Vuosttaš Sám´ Sobbar ásahuvvui nuppi sámekongreassas 2010:s. Dán searvvi jođiheaddjin lea Valentina Sovkina. Sii gohčodit iežaset searvvi Sámediggin, vaikke Ruošša eiseválddit eai leat dohkkehan searvvi orgánan mii ovddasta Ruošša sápmelaččaid. Nubbi Sám’ Sobbar ásahuvvui goalmmát sámekongreassas 2014:s ja dan jođiha Andrey Ageev.

Dan ahte Guoládaga sámeservodagas leat ollu searvvit mat dagahit ahte muhtumin lea váttis ipmirdit dáid rollaid fuomášedje SPR lahtut.

– Nu mo mii leat beassan gullat, de leat guokte sierranas Sám’ Sobbar searvvi, ja dain leat goabbatlágan oaivila. Sin bealis lea eahpečielggas mo ovttasbargat. Dáin servviin bohtet olu iešguđet signálat, muitala SPR lahttu ja Norgga sámediggepresideanta Aili Keskitalo.

– Dábálaš olbmui nai váttis ipmirdit

Nuorra Lujávrri sámebárdni ii imaštala jus lea váttis ipmirdit makkár searvvit leat ja maid dat barget.

– Dábálaš olbmuide lea váttis ipmirdit makkár searvi man ovddasta. Oallugat lohpidit, dávjá beare seamma áššiid digaštallet. Dieđus dábálaš olmmoš ii ipmir oallásit. Danin jáhkán buot buoremus go heaittihit dáid Sám’ Sobbar servviid go doppe leat beare iežaset ambišuvnnaid maŋis.

– Dát soaitá beare mu niehku!

Go Aleksandr lohká ahte háliidivččii áibbas ođđa searvvi dan guovtti Sám’ Sobbar searvvi sadjái, lasiha ahte su áigumuš soaitá beare niehku.

– Mun doaivvun ja háliidan dán, muhto seammás juste dát dilli nu mo dál lea, go sápmelaččat diggojit gaskaneaset, eai ge nagot soabadit, de dat dilli lea hui vuogas eiseválddiide. Álki stivret dakkár dilis. Oainnat go lea ná, de han ii oidno ahte sápmelaččat duođai háliidit bargat ovttas, čájehit ovttaoaivilvuođa ja fámuideaset.

Eai leat mearrádusaid

SPR čoahkkin ja rabas digaštallan dollojuvvui ovtta beaivvi, cuoŋománu 13. beaivvi. SPR bealis ovttasbarggu ektui eai dahkkon makkár ge mearrádusat. Maiddái Norgga sámediggepresideanta Aili Keskitalo dajai ahte buohkat oidnet ja deattuhit ahte galgá ovttasbargu riikarájáid rastá sámiid gaskkas, ja ahte dát lea áibbas konkrehta ja čielga signála mii lei čoahkkimis. SPR ráđđelahtuide lea dál bargun gávdnat mo Guoládaga sápmelaččat besset ovddastit iežaset SPR:s

– Dál mii leat oahpásmuvvan dáinna vuogádagain mii lea Ruošša beale Sámis. Mii oaidnit doppe lea eará vuogádat. Danin mii galgat jurddašit mo eará ládje Ruošša beale sámiide addit vejolašvuođa ovddastit iežaset SPR:s.

Dál Ruošša beale sámiid ovddastit guokte sámesearvvi, Guoládaga Sámiid Searvi ja Murmánskka guovllu Sámesearvi, ja dáin leat áicanstáhtus.