Romssas duođaštuvvui badjel 100 olbmos covid-19 maŋemus jándora. Dál dieđiha suohkan ođđa doaibmabijuid birra.
Romssa suohkan lei bearjadaga bovden preassakonferánsii covid-19 dili birra suohkanis, ja suohkana hálddašeami birra dan ektui. Várresátnejođiheaddji Marlene Berntsen Bråthen ja suohkana váldodoavttir Inger Hilde Trandem rávviiga ja buvttiiga dieđuid ođđa doaibmabijuid birra.
Sii leat addán ávžžuhusaid loahpageahčen golggotmánu, muhto Bråthen mielas eai leat dat ávkkuhan nu mo ledje sávvan. Danne fertejit dál bidjat johtui garrasit doaibmabijuid. Disdaga boahtte vahkku lea ovdagottis čoahkkin, gos meannudit ođđa njuolggadusaid.
– Dat njuolggadusat bohtet váikkuhit min buohkaid árgabeaivvi juogaládje. Duogáš lea eastadit njoammuma olbmuid gaska, ja geahpedit noađi dearvvašvuođalágádusas. Oallugat geat barget dearvvašvuođasuorggis leat buohccit, mii dagaha dili hástaleaddjin. Máŋggas leat geavvan UNN:i, ja nu ii sáhte joatkit, dadjá Bråthen.
Romssa suohkana ođđa doaibmabijut:
Gáibiduvvon:
– Njálbmesujiid siste gos ii leat vejolaš doallat gaska: rámbuvrrain, kollektiivajohtolagas, táksiin, guossohanbáikkiin ja borranbáikkiin.
– Ruovttukantuvra sidjiide geain ii leat bargu mas gáibiduvvo fysalaččat boahtit bargui.
– Guossohanbáikkiin galgá diŋgot ja doalvut biepmu/juhkosa beavdegurrii. Čohkkánsadji buot gussiide diibmu 17 rájes ja giddenáiggi rádjái.
– Priváhta doaluin ja priváhta doaluin almmolaš báikkiin: Eanemusat 100 olbmo.
Ávžžuhit:
– Buot ássiid badjel 18 jagi: Deaivat unnánat olbmuid sosiála oktavuođain. Doallat gaska earáide olggobealde iežas viesu.
– Ii eanet go 30 guossi hávális.
– Bargoaddiid bivdet láhčit dili digitála čoahkkimiidda gos lea vejolaš.
– Iešguđetlágan doalut, nu go seminárat: jurddašit njoammuneastadeami. Láhčit ahte sáhttá doallat gaska. Doalahit bajilgova oasseválddiin vai lea vejolaš addit dieđu maŋit áigái jus lea njoammun.
– Guossohanbáikkit ávžžuhuvvojit sihkkarastet čohkkánsajiid buot gussiide, maiddái ovdal diibmu 17.
– Valáštallan: turneringat ja gilvvut berrejit maŋiduvvot dahje šluhttejuvvot sidjiide geat leat badjel 18 jagi. Vuollel 18 jagi: eai galgga geahččit earret go váhnemat.
– Koarain ja koarahárjehallamiin ollu njoammun. Ávžžuhit doalahit gaska hárjehallamiin.
Suohkana váldodoavttir Trandem muitala ahte leat mearridan doaibmabijuid ovttasráđiid FHI, Helsedirektoratet ja stádahálddašeddjiin. Sii áigo easka duorastaga bidjat johtui doaibmabijuid, muhto álggahit ovdal.
– Mii leat dál dan dilis masa eat lean háliidit gártat. Máŋggas fuolastuvvan njoammuma dihte, ja máŋggas fuolastuvvan maid doaibmabijuid dihte. Mihttu lea bissehit njoammuma. Go leavvá, de ii leat doarvái immunitehta servodagas, dadjá Trandem.
Suohkan áigu ahte mánát ja nuorat galget beassat skuvllaide ja astoáiggedoaimmaide. Ja ahte studeanttat galget beassat skuvlii.
– Doaibmabijut soitet bisttit. Mis lea dál olu njoammun. Dál álgá dálvi, ja de eat dieđe movt váikkuha njoammumii. Mii diktit vuos guokte vahkku doaibmabijuid, muhto soaitá dárbu guhkidit guhkit áigái. Jáhkán mii buohkat sávašeimmet ahte eat dárbbat doaibmabijuid, muhto orru leamen vuostteluohkká dál loahpas pandemiija. Mii fertet oažžut olbmuid veaháš vel rahčat, maiddái jurddašit sin birra geat dearvvašvuođalágádusas barget, dadjá Trandem.
