Čeahpimusat gálgat áššiid

Otná preassadeaivvadeamis Álttás buvttii Finnmárkku politiijaid áššáskuhttinjođiheaddji Morten Daae, mannan jagi ráŋggáštusáššeloguid. Son doaibmá ain Oarje-Finnmárkku politiijaid jođiheaddjin.

Buoremus logut

Nuorta-Finnmárkku politiijat leat ovdal leamaš čeahpimusat gálgat rihkusáššiid. Dál go olles Finnmárkku lea oktan, leat sii ain buoremusat olles Norggas. Sii leat čoavdán 66,6 proseanta áššiin.

– Mun oaivvildan ahte Finnmárkkus lea buorre orrut. Dáppe lea unnán kriminalitehta ja buorit bohtosat politiijaid dutkamis. Lea čielggas lea maid ávkkálaš go mis leat politiijat geat dovdet olbmuid lagas birrasiin. Dat lea stuora ovdamunni, dadjá Daae.

Finnmárkkus leat rihkusáššiid váidimat maid unnon 10,5 proseanttain, go diibmá váidojuvvoje 590 ášši unnit go jagi ovdal. Riikkadásis maid váidet unnánit áššiid politiijaide.

Ruovttuin dorrot eambbo

Daae muitala ahte eai Finnmárkkus eai lean olmmošgoddináššit diibmá. Doarrun ja veahkaválddálašvuohta lea maid obbalaččat vehá unnon ovddit jagi ektui, vaikko leat dieđusge báikkálaš erohusat. Muhto dás leat ollu sevdnjes logut.

– Mii gullat nuorain miehtá Finnmárkku ahte leat ollu doarrumat feasttain priváhta ruovttuin, áššit mat eai dieđihuvvo politiijaide. Nu ahte leat olu sevdnjes logut maid eat dieđe, dadjá son.

Dáin báikkiin unno doarrunáššit: Hámmárfeasttas 20 proseantta unnit go diibmá, Guovdageainnus 35 proseanta unnit (13 doarrunášši) ja Deanus ges 50 proseanta unnit (16 doarrunášši).

Dáin báikkiin ges ledje eambbo doarrumat: Hasvik, Porsáŋgu, Báhccavuotna, Unjárga ja Čáhcesuolu. 

Finnmárkkus eanemus doarrun

Jus buohtastahtte olles Norggain, de leat ge Finnmárkkus ain ollu doarrumat.

– Finnmárkkus dahket doarrunáššit 12 proseanta politiijaáššiin, ja olles Norggas lea dat lohku gávcci proseanta. Dan leat oaidnán juo guhká, eai ge leat makkárge buorit čilgehusat dasa. Muhto diehtit ahte lea kultuvrralaš oktavuođat, go lea čájehuvvon ahte lea eambbo veahkaválddálašvuohta árktalaš guovlluin go muđui. Dan leat iskkadeamit čájehan sihke Ruonáeatnamis, Alaskas ja Canadas.

Lassánan ekonomalaš áššit

Daae muitala ahte Finnmárkkus leat eanemusat lassánan ekonomiijaáššit. Diibmá ledje 181 ášši, ja ovddit jagi 127 dakkár ášši, dat lea 42,5 proseanta lassáneapmi. Daae čilge dan ahte sii barget bures ja olu dakkár áššiiguin.

Suolaáššit njidje. Ledje 333 unnit áššit go diibmá. Erenoamážit Hámmárfeasttas ja Álttás unno suoládeamit. Leat unnon roavva suoládeamit viesuin.

Diibmá suoládedje 18 skohtera unnit Finnmárkkus ovddit jagi ektui, ja dat lea 62 proseanta njiedjan.

Narkotihkkaáššit njidje ges 19 proseanttain, birasrihkkosat njidje 11 proseanttain ja johtolatáššit njidje 11 proseanttain.