Mo lea riika juhkkojuvvon válgabiirriide? Guđiid bellodagaid/listtuid sáhttá jienastit gos ge? Galle áirasa galget válljejuvvot guđege válgabiirres? Mii mearrida áirrasjuogu? Dás gávnnat vástádusaid.
Norggas lágiduvvo Sámediggeválga njealját jagi seamma beaivvi go stuorradiggeválga.
2021:s lea válgabeaivi mánnodaga čakčamánu 13. beaivvi.
Juohke suohkan sáhttá mearridit lágidit válggaid maiddái sotnabeaivvi čakčamánu 12. beaivvi. Du ruovttusuohkana ruovttusiiddus gávnnat dieđuid du ruovttusuohkana válgačađaheami birra go válggat lahkonit.
Muhto, ovdal go vázzilat jienastanbáikái, de soitet dus gažaldagat Sámedikki birra – ja guđiid bellodagaid gaskkas sáhtát válljet du válgabiirres.
Válgabiiret
Sámediggeválggaid ektui lea riika juhkkojuvvon 7 válgabiiren. Deaddil válgabiire nama, de oaččut eambbo dieđuid válgabiire birra:
1. Nuortaguovllu válgabiire
2. Ávjovári válgabiire
3. Davveguovllu válgabiire
4. Gáiseguovllu válgabiire
5. Viestarmera válggabijrra/Viesttarmeara válgabiire
6. Åarjel-Saepmie veeljemegievlie/Mátta-sámi válgabiire.
7. Lulli-Norgga válgabiire
Bellodagat ja listtut maid sáhtát jienastit
2021 sámediggeválggaide leat 11 bellodaga/listtu searvan, oktiibuot 58 listtu buot válgabiirriin.
Eanemus listtut leat Ávjovári válgabiirres, oktiibuot 10 listtu. Nuortaguovllus leat ovcci, Davveguovllus gávcci, Gáiseguovllus ovcci, Viestarmearaguovllus gávcci, Mátta-Sámi guovllus guhtta ja Lulli-Norgga válgabiirres gávcci listtu.
Dehálaš dáhtonat
31.03.2021: Áigemearri sáddet listaevttohusaid.
Listoevttohusat biddjojit geahčadeapmái dađistaga go bohtet sisa.
01.06.2021 Válgalistaevttohasat galget dohkkehuvvon.
Sámedikki válganammagoddi meannuda listaevttohusaid ja dohkkeha válgalisttaid evttohusaid ja válgalisttaid máhcahangohččumiid.
02.06.2021: Dohkkehuvvon válgalisttut almmuhuvvojit
30.06.2021: Áigemearri dieđihit Sámedikki válgajienastuslohkui.
Dat galgá dahkkon ovdal gaskaija geassemánu 30. beaivvi jus galggat sáhttit jienastit 2021 válggain. Ii leat doarvái ahte dieđihanskovvi lea poastasteampilastojuvvon 30.06.21. Don fertet sáddet dan Sámediggái nu ahte olle dohko ovdal dán beaivvi.
30.06.2021: Válgajienastuslogu guovlu biddjo.
Don čállot dán suohkana/gieldda Sámedikki válgajienastuslohkui gos don leat álbmotregistrerejuvvon 30.06.2021.
10.08.2021 Ovdagihtiijietnadddin álgá.
Ovdagihtiijietnaaddima áigodat lea borgemánu 10. beaivvi rájes gitta čakčamánu 10. beaivái. Leat eará dáhtonat ja mearit mat gusket jus olgoriikkas áiggut ovdagihtii jienastit.
10.09.2021 Ovdagihtiijietnaaddin loahpahuvvo
13.09.21 Válgabeaivi.
Sámediggeválggat dollojuvvojit seammás go stuoradiggeválggat. 2021:s lea válgabeaivi. Muhtun suohkaniin/gielddaid sáhttet válggaid lágidit maiddái sotnabeaivvi 12.09.2021.
14.09.2021: Ovdagihtii jienat galget ollen.
Jus ovdagihtii jienat galget dohkkehuvvot, de galget dat ollen sameválgastivrii ovdal diibmu 17.00 beaivvi maŋŋel válgabeaivvi.
Gáldut: samediggi.no ja valgmedarbeiderportalen.no
Galle áirasa válljejuvvojit?
Oktiibuot válljejuvvojit 39 áirasa olles riikkas.
Juohke válgabiire oažžu mandáhtaid biirre jienastuslogu sturrodaga vuođul.
Oktiibuot válljejuvvojit 39 áirasa olles riikkas.
Jienastuslohku
Jus áiggut jienastit sámediggeválggain, de fertet leat dieđihuvvon Sámedikki jienastuslohkui.
Áigemearri jus dán jagi áiggut jienastit: Ovdal gaskaija geassemánu 30. beaivvi 2021.
30.03.2021 ledje 20 000 olbmo čálihuvvon válgajienastuslohku.
Lohku lea lassánan 3047 olbmuin 2017 válggaid rájes.
Sámedikki neahttasiiddus oainnát galle olbmo du ruovttusuohkanis/ruovttugielddas leat dieđihuvvon Sámedikki jienastuslohkui. Geahča listtu dán siiddus.
Sámedikki válgajienastuslohku lea sakka lassánan vuosttaš sámediggeválggaid rájes mat ledje 1989:s.
Gii sáhttá dieđihit iežas Sámedikki válgajienastuslohkui
Juohkehaš guhte julggašta ahte atná iežas sápmelažžan, ja geas juogo lea sámegiella ruovttugiellan, dahje leat dahje leat leamaš vánhemat, áhkut/ ádját dahje máttarvánhemat geain lea/lei sámegiella ruovttugiellan, dahje lea olbmo mánná gii lea/ lea leamaš jienastuslogus.
Buot sámiin Norggas, geat leat badjel 18 jagi dahje devdet 18 jagi válgajagi, lea vuoigatvuohta registrerehit jienastuslohkui.
Leat sierra njuolggadusat mat gusket eará davviriikkaid stáhtaborgáriidda geat leat sápmelaččat ja sámiide geat eai leat davviriikkain eret.
Mo dieđihit jienastuslohkui?
Sámedikki neahttasiidduin gávnnat elektrovnnalaš dieđihanskovi.
Ovdagihtiijienasteapmi
Jus áiggut ovdagihtii jienastit, de sáhtát dan dahkat borgemánu 10. beaivvi rájes gitta čakčamánu 10. beaivái. Du ruovttusuohkana/gieldda ruovttusiiddus gávnnat dieđuid mo doppe lágiduvvo ovdagihtiijienasteapmi.
Riikka siste (maiddái Svalbárddas ja Jan Mayenis) sáhttá ovdagihtii jienastit válgajagi suoidnemánu 1. beaivvi rájes gitta bearjadahkii ovdal válgabeaivvi.
Olgoriikkas lea ovdagihtii jienasteapmi suoidnemánu 1. beaivvi rájes gitta nuppi maŋimus bearjadaga rádjai ovdal válgabeaivvi.
Orut go suohkanis gos leat vuollel 30 olbmo jienastuslogus?
Jus leat čálihuvvon jienastuslohkui suohkanis gos leat unnit go 30 olbmo čálihuvvon Sámedikki jienastuslohkui de sáhtát dušše ovdagihtii jienastit. Jus dát guoská du gildii, de oaččut dan birra dieđu válgakoarttas maid oaččut ovdal go dábálaš ovdagihtiijienastanáigodat álgá borgemánu 10. beaivvi.
Dáin suohkaniin Norggas leat jienastusloguin vuollel 30 olbmo: Geahča listtu Sámedikki neahttasiiddus.
Jienastankoarta
Buori áiggi ovdal válgabeaivvi sáddejuvvo dutnje jienastankoarta. Jienastankoarttas gávnnat dieđuid báikki birra gos galggat jienastit válgabeaivvi.
Jienastankoarttas čuožžu maid fertet go ovdagihtiijienastit ja gosa jienasteapmi galgá sáddejuvvot.
Jienastit válgabeaivvi
Váldde mielde jienastankoartta go áiggut jienastit. Dat álkida barggu sis geat váldet vuostá jienasteami ja dahká ahte áššit doaimmahuvvojit jođáneappot. Jus leat láhppán dahje vajálduhttán váldit mielde jienastankoartta, de beasat goitge jienastit. Suohkanis lea vejolašvuohta čálihit olggos ođđa jienastankoartta dutnje dahje deavdit dan čálalaččat. Dus ferte maid leat mielde dohkálaš legitimašuvdna go áiggut jienastit.
