Beaškkehan ealggain oktii – GUKTII

Alf Øyvind Grønnli muitala iežas leamaš boahtimin ruoktot Girkonjárggas maŋŋit eahket mannan vahkkus, juovlamánu 18.beaivvi ja leige jo measta ruovttus, muhto de geavai juoga maid ii lean vuordimin.

– Ledjen miilla eret Kárášjogas ja gulul vuojašeamen, lei maiddái beanta buorre siivu. Fáhkka njuikii sarvvis luotta ala, sullii 50 mehtera ovddabeale biilla. Bođii njárggas njuolga bajás ja njuikii johtolatáiddi badjel. Iihal diekko leat olmmoš oba vuordiminge elliid boahttet, čilge Grønnli.

Vaikko son oaivvilda iežas sivvadit johtimin geainnuid alde, de ii jáhkke son ahte olbmot sáhttet goassege šaddat doarvái várrugasat johtolagas ealggaid dáfus. 

Suorganii

Grønnli ii loga háhppehan jurddašitge nu olus ja suorganii go ealga fáhkka lei guovdu geainnu.

– Mun geahččalin dieđusge guozastit, muhto oidnen ahte dat ii mana bures. Viggen dieđus garvilit dan, muhto dat maid áiggui rastá geainnu ja nu mun beaškkehin njuolga dan njeaiga, muitala son.

Kárášjohkalaš Alf Øyvind Grønnli dovddasta stuorra fámuid leat jođus, go máŋgga čuođi kilosaš sarvvis beaškkeha biilla njeaiga.

– Doppe leat kilot jođus. Dat lei stuorra sarvvis, mas ledje stuorra čoarvvit. Ja čoarvvit dal varra boŋkkihedje biilarohpái. Muhto lihkkus ii boahtán biilla sisa, vaikko deaddilii biilaglása sisa, dadjá son.

Eŋgelat mielde

Grønnli navdáge ahte muhtin láhkai ledje varra eŋgelat sudno mielde ja navdá maiddái biilla sturrodaga suodjalan sudno.

– In geargan gal nu healkkehit, muhto fertejin ovddemuš geahčastit ahte mo mu mátkkoštanguimmiin manná, muitala Grønnli, gii dadjá sudno goappašiin mannan bures.

Ealgga maid ii loga orron sparkkehan beare ollu lihkuhisvuođas ja suibbodii bajás mielli.

– Ealga gal gierdá veahá, nu guhká go ii leat doadján julggiid. In dieđe lešgo badjelis livvon ja jápmán, muhto mun dieđihin fuođđolávdegoddái, vuoi fidnet geahččamin, dadjá son.

(Ášši joatká gova vuolábealde)

Ollu vearrát

Dušše golmma mánu ovdal lei Alf Øyvind Grønnli jođusges Girkonjárgii, čakčamánu 19.beaivvi ja lei suomabeale johtimin dohko. Gápmasis sullii golbma miilla Girkonjárgga guvlui deaivvadii son ealggain.

– Dalle lei mus vuollegat biila ja dalle gal beaškkehii olu garraseappot go dán háve. Ealga cuvkkii ovda glása ja goappašiid siidoglásaid olgešbealde, rohpi lei buot reakčánan buot sisa guvlui mátkkošteaddji bealde. Dalle lei mus maiddái eambo fárta, muhto in jávkkehan badjel geainnu, go lei bievlageaidnu, čilge Grønnli ja lasiha vel:

– Dalle maid viggen garvit dan ja addilin vel eambo fárta, ovdal go beaškkehii.

Ealgalihkku?

Kárášjohkalaš, gii lea johtán ollu geainnu alde maŋimuš mánuid, ii loga iežas vuohttán eambo ealggaid go dábálaččat, iige dieđe manin sus leamaš nu heajos lihkku geainnu alde.

– Mus lea várra ealgalihkku dán jagi, reaškkiha Grønnli ja lasihastá vel;

– Go lea bures mannan, de gal oažžu veahá leaikkastallat.

Alf Øyvind Grønnli leage massán guokte biilla oatnelanbottas, iige dieđe vuos ahte divvotgo dán biilla, vuoi šaddágo vuot oastit ođđa.

– Divrras dat gal lea ná, juohke goalmmát mánus oasttit biilla. Ja lean lohkan ahte jus gal dál fas bártidan oanehis bottas, de gal vuovddán biillaid eret ja oasttán helikoptera ja álggán johttit áimmu mielde, leaikkastallá son ja čaimmiha.

Eai nu máŋga dieđu

Nuorta-Finnmárkku operašuvnnajođiheaddji Lars Rune Hagen ii loga sin dieđuid mielde leat stuorra várra vuodjit ealggaid njeaiga justa dál.

– Muhto lea juoga maid mii juohke jagi dahkat, namalassii ávžžuhit olbmuid leat várrogasat johtolagas, erenomážit ealggaid dihte, dadjá Hagen.

Operašuvnnajođiheaddji ii loga sin ožžon eambo dieđuid bárttiid birra, go dábálaččat dán muttos áigge.

– Mii eat leat ožžon nu máŋga dieđu bárttiid birra ja mus eai leat dat logut dieđihemiid birra maŋimuš mánuin justa dás, muhto duostan čuoččuhit ahte eai leat eambo go dábálaččat, dadjá son.

Ávžžuhit várrogasat vuodjit

Unjárgga gielda gal ávžžuha olbmuid vuodjit várrogasat ja váruhit ealggaid mat vánddardit rastá geainnuid olles gielddas.

– Sivva manin ealga dál lea nu láhka geainnuid ja vuollegat eatnamiin, lea danin go lea nu ollu muohttán maŋimuš áiggiid, dieđihit gieldda neahttasiiddus.