-Almmuhus-
-Almmuhus-
-Almmuhus-
OĐĐASATÁššit mat suhttadit min eanemusat geasset

Áššit mat suhttadit min eanemusat geasset

-

-

Lea hui eardudahtti jus luopmu ii šatta nu mo ledjet govvidan dan. Geahča mii eanemusat suhttada norgalaččaid geasseluomus.

Dáhkádusfitnodaga Frende Forsikring gulahallanhoavda, Heidi Tofterå Slettemoen, lohká preassadieđáhusas ahte dán listtus gávnnat olu áššiid mat leat oahppásat dutnje. 

– Geasseluomu leat guhká plánen, áiggi dasa bidjan ja olu ruđaid. Dieđusge háliidat ahte luopmu galggašii mannat njuovžilit. Mátkeháliidus, alla vuordámušat ja liige darran dagaha ahte ii galgga nu olu skužil mannat, ovdalgo suhtat, lohká Frende Forsikring gulahallanhoavda, Heidi Tofterå Slettemoen. 

 

Norgalačča dábálaš geasseluopmu

Frende varas mátkeiskosa mielde lea norgalačča dábálaš geasseluopmu ná: Girdi lea maŋŋonan ja mielmátkkošteaddjit rigerejit. Sii leat juo šlaggan goalmmát vuola ovdalgo vuolgináigi lea das.

– Go luopmu nie skužil álgá, de lea dehálaš ahte rohttet vuoiŋŋanasa ja jaskkodat, it ge divtte áššiid maid it sáhte rievdadit, givssidit du. Maŋŋoneapmi ii oano vaikko mo de suhtašit, joatká Slettemoen.

 

Go earáid mánát leat giksin

Go de viimmat čohkkát girdis, de čohkká muhtin mánná du maŋábealde ja čiekčá du stullui.

Go jorggihat, de loktesta dušše áhčči olggiid ja lohká «mánát galget beassat leat mánát».

Dalle gal sáhtát vajáldahttit mátkeoađđima. 

Go viimmat joavddat hotellii, de lea duolva hoteallalatnja mii sávvá dutnje buresboahtima ja du mátkeguoibmi lea darvánan giehtatelefuvdnii.

Go máilbmi lea ráfon ja don viimmat sáhtát vuoiŋŋastit viessolávddi alde, de ii doaimma šat hotealla wifi ja áidna geat illudit ahte don galggat leat dies guokte vahkku, leat čuoikkat.

Mielahis buorre álgu!

 

Danin suhtat

– Suhttu badjána go juoga áitá juoidá mii lea dehálaš dutnje. Muhtimat hehttejit du bargamis dan maid don leat áibbašan guhkit áiggi. Luopmu lea dehálaš, lea juoga masa leat illudan, ja ahte dat galggašii dahkat juoidá buori. Ahte juoga sáhttá du eardudit, dan ii sáhte garvit, muhto maid mii dahkat dainna lea áibbas eará gažaldat, lohká Sense PKT psykologa Jøri Gytre Horverak.

– Ále divtte du suhtu bilidit buohkaid ovddas. Jus leat suvrris ja heajus mielas, de sáhttá dat njoammut earáide, lohká Heidi Tofterå Slettemoen.

 

Ná hálddašat suhtu  

– Maid sáhtát bargat nu ahte suhttu ii bilit olles luomu?

– Dus lea ovddasvástádus hálddašit iežat dovdduid ja sáhtát ieš mearridit man olu dat besset du lupmui váikkuhit, lohká psyhkologa Horverak.

– Muitte dan, de sirddát iežat suhtu ovddasvástádusa alccesat. Dalle sáhtát dieđihit dahje birgehallat.

 

Eastat suhttama

Sáhtát olu suhtu garvit jus plánet luomu bures – ja go dovddat iežat bures. Geahččal fuomášit áššiid mat suhttadit du, ovdal go vuolgat mátkkoštit. Mii suhtada du? Mo láhttet dalle? Sáhtát go eará lahkai láhttet?

Go juo vuos suhtat, mii geahpeda suhtu? Sáhtášii go oktage du mátkejoavkkus dan ášši doaimmahit?

 

Luomus geahččaluvvo guoimmi oktavuohta 

Luopmu lea bearašáigi, muhto seammás olu ovttas. Sense PKT psyhkologa lohká guhkit luopmu váikkuha páraid oktavuođaide.

Go olbmot bohtet ruoktot, de lassána párraterapiija dárbu mealgat.

– Dat ahte leat olu ovttas, iige mii ge leat mearriduvvon dan beaivái, lea lossat. Dan sáhttá eastadit, jus ovdalgo vuolgá, gulahallá bearrašiin makkár luopmovuordámušat sis leat, lohká Jøri Gytre Horverak.

– Mii lea dutnje dehálamos luomus? Jus galgat sáhttit dadjat «Mus lea fiinna luopmu», maid fertet leat vásihan? 

Psyhkologa lohká dehálažžan háleštit váttis dovdduid birra dađistaga, iige vuordit dassážii go menddo olu lea čoagganan. 

 

Doaivva logát sajis

Guorahallan maid YouGov lea dahkan Frende Forsikring ovddas, addá dattetge doaivaga ahte šaddá fiinna geassi, go doaivva lea logát sajis. Das lea vástádus «ii mihkkege». 

– Jus nagodat guođđit buot máilmmi fiidnámus luomu vuordámušaid, de sáhtát vásihit buori luomu. Juolut gal plánet, muhto guođe saji go ii soaitte buot mannat nu mo leat jurddašan. Mii diehtit nu sáhttá geavvat, lohká Frende Forsikring gulahallanhoavda, Heidi Tofterå Slettemoen.

 

FAKTA: Dát suhtada eanemusat luomus

Duolva hoteallalatnja – 48 proseantta

Maŋŋoneamit – 46 proseantta

Olbmot geat čikčet stuolu – 45 proseantta

Juhkanvuohta – 31 proseantta

Eará norgalaččaid láhtten luomus  – 29 proseantta

Earáid mánát – 26 proseantta

Čuoika – 23 proseantta

Váilevaš interneahtta – 19 proseantta

Ahte mátkeguoibmi darvána giehtatelefuvdnii  – 10 proseantta

Ii mihkkege – 9 proseantta

Gáldu: Frende Forsikring

-Almmuhus-