Arkeologa Tina Solbakken Eira ii leat ovttaoaivilis Stig Harbyin dasa ahte Anárjoga álbmotmeahcci lea ávdin guovlu. Son oažžu doarjaga álbmotmeahci hálddašeaddjis.
– Go jo Kárášjoga gielda ii hálit makkár ge doaimmaid álbmotmeahcis, de gal ii almma mearkkaš maide sidjiide guđe suohkanis álbmotmeahcci lea. Jus sii háliidit ahte guovlu lea ávdin, de in jáhke sidjiide dan mearkkašit maide, dajai Stig Harby Ávvirii go lea evttohan sirdit Guovdageainnu ja Kárášjoga suohkanráji nu ahte olles Anárjoga álbmotmeahcci šaddá Guovdageainnu suohkanii.
– Ávdin gal lei ártet mu mielas go guovlu lea guorus dan dáfus ahte eai oro olbmot doppe, muhto ávdin gal ii leat dan dihte, vástida arkeologa ja oahpaheaddji Tina Solbakken Eira, gii lea čállán masterčállosa Anárjoga álbmotmeahci birra. Čállosis čállá son ahte vaikko guovlu govviduvvo guoskameahttun meahccin, de ii doala dat deaivása, go guovllus lea kulturhistorjjálaš aspeakta ja ollu kulturmuittut mat čájehit ahte guovlu lea geavahuvvon guhkit áiggi.
Ain ollu geavaheaddjit
Oahppan arkeologa čujuha maid buot báikenamaide mat álbmotmeahcis leat. Dat muitalit ahte guovlu lea geavahuvvon guhkit áigge ja danne ii leat ávdin.
Solbakken Eira muitala maid iežas gávdnan ollu bivdorokkiid mat sáhttet leat máŋga duhát jagi boarrásat.
– Buhtis lea sátni mii govvida guovllu buorebut go ávdin. Doppe eai leat ruskkat, eai leat stuora dollasajit gos leat njálggesbáhpirat ja vuollabovssat birra. Nu ahte buhtis sátni gal heive buoret. Ja bivdorokkit mat doppe leat muitalit ahte lea leamaš dakkár oktasaš bivdoguovlu. Doppe leat maid geađggit mat eai boađe Finnmárkku duottarguovllus, muhto mearragáttis ja dat muitala ahte guovlu sáhttá geavahuvvon jo máŋga duhát jagi, čilge son, ii ge mieđit ahte lea guoskameahttun go doppe leat bivdorokkit ja bálgát mat leat doloža rájes leamaš.
– Definišuvdnagažaldat
Anárjoga álbmotmeahci hálddašeaddji Jørgen Eira Solbakke duođašta dan maid arkeologa Tina Solbakken Eira muitala. Álbmotmeahci hálddašeaddji dadjá definišuvdnagažaldahkan go lea sáhka ávdin guovllus, go guovlu lea geavahuvvon áiggiid čađa, muhto dattetge eai leat geainnut ja gávpogat doppe.
– Dat lea vuos makkár definišuvdna «ávdin» sánis lea. Satelihttagovat čájehit ahte doppe leat earret eará máŋggaid čuđiid mielde bivdorokkit ja eará kulturmuittut. Doppe leat maid bartabázahusat ja vázzi olbmot leat maid gávdnan boares muorrafatnasiid doppe. Dat muitala ahte eai leat dušše geađgeáiggi muittut. Dat han jo muitala ahte sápmelaččat leat áiggiid čađa geavahan guovllu ja viežžan luondduriggodagaid doppe, čilge Jørgen Eira Solbakke.
Oaidná hástalusaid
Jørgen Eira Solbakke lea bargan Fylkkamánni boazodoallohálddahusas ovdal ja go son oinnii suohkanráji sirdinevttohusa, de oinnii maid stuora hástalusaid boazodoalu hálddašeami ektui guovllus.
– Leat 14-15 dálvesiidda mat siiddastallet doppe, ja de leat golbma johtolaga gos johtet doppe. Jus šattašii evttohuvvon suohkanrádji, de dagašii hástalusaid boazodoalu hálddašeddjiide dan dáfus go lea suohkanrádji mii sirre Oarje- ja Nuorta-Finnmárkku boazodoallohálddašeami. Boazodolliin gal leat sin guođohanrievttit, nu ahte ii čuozaše sidjiide gal njuolga, dadjá Eira Solbakke.
