Amoc ilbmá filmmas

– Mun ráhkásmuvven sutnje jo badjel 10 jagi áigi, dalle lei dušše gándačivggaš. Liikojin go ráppegođii anárašgillii ja lei earálágan go earát, muitala filbmadahkki Inger-Mari (Ima) Aikio.

Son lea ráhkadan filmma mii muitala máilmmi áidna anárašgielat ráppejeaddjis Amocis, Mikkâl Antti Morottajas (30).

Son lei vuosttamus, gii ráppegođii nuppelot jagi dassá anárašgillii, gillii man hállet dušše 350 olbmo. Son lei vuosttamuš, gii almmustahtii ráp-single (Šaali, 2006) anárašgillii ja olles skearru 2007 (Amok-kaččâm) ja lei maid vuosttamuš, gii dagai musihkkavideo anárašgillii.

Go de ráhkaduvvo dokumentára su birra, de diehttelasat das ferte namman «Amoc – vuosmuš», mii mearkkaša Amoc – vuosttamuš.

Filbma čájehuvvo vuosttas geardde Riđđu riđđu –festiválas Almmáivákkis. Premieara lea suoidnemánu 10. beaivve, dasa lassin lea Amocas maid konsearta dán festiválas. Ima searvá ges maiddái festivála girjjálašvuođaprográmmii, Ávvira festiválakártta bokte gávnnat eanet dieđuid dán birra.

Ráppen ja anárašgiella

Mikkâl šiitá dáistalit gielas beales. Son goittot ii beasa das gosage, ahte buot maid son dahká musihkainis, lea fárus ovddideamen anárašgiela. Son lea ovdagovvan anáraš mánáide ja nuoraide. Amoca ráppema mielde anárašgiella lea šaddan “cool”.

– Filmmas leat guokte váldoášši maid čuovun, nammalassii su ráppen ja dat anárašgiella, čilge Ima Aikio.

Mikkâla áhčči, Guovža-Sámmol Máhtte, Matti Morottaja, fas lei vuosttas, gii bargagođii fámolaččat anárašgiela ovdii. Son ovttas mottiin eará giellaaktivisttain vuođđudii vuos Anárašgiela searvvi (Anarâškielâ servi) 1986. Searvi álggahii dasto vuosttaš anárašgiela giellabeasi 1997. Giella lea ealáskan ja olu ođđa anárašgiela hállit leat ihtán servodahkii.

Mánnán Mikkâl stuorravieljaidisguin ja ovttain eará gánddain ledje áidna mánát ja nuorat, geat hálle anárašgiela eatnigiellan. Das lea dušše 20 jagi áigi.

2004 ráhkadii maid filmmaža

Aikio muitala iežas jo 2004:s, ráhkadan guđaminuktasaš filmma Amoca birra.

– Dalle jo fuomášin ahte háliidan ráhkadit guhkit filmma su birra. Muhto ádjánin nu guhká válmmastit dán go in ožžon doarjaga. Dál lean ožžon doarjaga Anarâškielâ servis ja Kordelin-foanddas, dáid haga in lean suitit ráhkadit filmma, čilge son.

Eanaš dokumeanta lea govvejuvvon giđas čakčii 2014. Fárus leat maid oasit jagiin 2004-2007, goas lea dál dahkamin nuppi skearru. Filbma lea 35 minuhta guhku. Bagadallin ja buvttadeaddjin lea Inger-Mari Aikio, giehtačállosa lea čállán ja filmma čuohppan Aki Harju, govvejeaddjin leamašan Kevin Francett ja Ima ieš. Buvttadan Ima filbma- ja sátneduodji.

Dohkkehan filmma

Amoc lea nuorran geavahan gárrenmirkkuid, maiddái dát boahtá ovdan filmmažis.

– Dat boahtá hui oanehaččat ovdan, muhto ii leat čihkkon. In háliidan loktet dán ovdan, iige son ieš ge háliidan dán nu sakka loktet ovdan go dat leat vássánáiggis ja nuorravuođa ášši leat báhcán, dadjá Aikio.

Filmma lea filbmadahkki čájehan moaddásii, maiddái Amocii:

– Son lea dakkár olmmoš mii ii nu sákka buvtte dovdduid ovdán, dajai dušše «Ok», nu ahte in dieđe mo su mielas lei. Muhto leimme šiehttan ahte son galgá dohkkehit filmma in ge čájet maidege maid ii leat dohkkehan, de lea goit dohkkehan dan, čaibmá filbmadahkki.