Mannan vahkkus lei Stáhta geaidnodoaimmahagas stuorra akšuvdna Nordlánddas, Tromssas ja Finnmárkkus. Oktiibuot 16 lobihis divohaga galleduvvojedje.
Mannan vahkkus lei Stáhta geaidnodoaimmahagas stuorra akšuvdna Nordlánddas, Tromssas ja Finnmárkkus. Oktiibuot 16 lobihis divohaga galleduvvojedje.
Stáhta geaidnodoaimmahat galledii Álttá, Tromssa, Vestvågøya, Bådåddjo, Meløya, Sandnessjøena, Alstadhauga ja Brønnøya. Akšuvdna lei oassin riikkaviidosaš operašuvnnas.
– Muhtin divohagain ii leat gelbbolašvuohta, eai ge leat dohkkehuvvon doaimmahit buot divohatdoaimmaid. Rusttegat leat dávjá heaju, dahje eai leat dohkkehuvvon ja gilvalaneavttut šaddet earáláganat dohkkehuvvon divohagaid ektui. Muhtimat fállet smávva bálvalusažiid maid eai leat dohkkehuvvon dahkat, ja daid divohagain maid leat dárkkistan, váilot eanaš bealit. Muhtin divohagat leat njulgestaga buollinbombbat, go áhcahit ruvddiid seamma lanjas gos vurkkodit kemikálaid ja gássaid. Dasa lassin eai leat dát lanjat dohkkehuvvon gieldda bealis fitnodat dahje divohatdoaimmaide, lohká Ingunn Foslund guhte jođiha Stáhtá geaidnodoaimmahaga bearráigeahččoossodaga Davvi regiovnnas.
– Buohkat geat divuhit biillaid Norggas galget leat dohkkehuvvon Stáhta geaidnodoaimmahaga bealis. Divohagat galget deavdit olu eavttuid sihke rusttegiid, gelbbolašvuođa ja lanjaid dáfus. Oastit galget álkit oaidnit Stáhta geaidnodoaimmahaga «Dohkkehuvvonšiltta» go galledit divohaga, lohká Foslund.
Áican ja akšuvdna
Divohagat geaid leat galledan, leat leamaš geahčču vuolde dahje lea bearráigeahčču galledan dáid ovdal akšuvnna.
Lobihis divohagain leat dávjá čanastagat eará kriminalitehtii ja leat váralaččat johtolatsihkkarvuhtii.
– Mis lea bearráigeahččangeatnegasvuohta ja dárkkistat divohagaid dávjá oaidnin dihte ahte devdet go eavttuid. Dás lea sáhka sihkkarvuođas. Lobihis divohagat sáhttet ovdamearkka dihte atnit geavahuvvon ja dohkkemeahttun osiid go divodit fievrruid, ja dat sáhttet dagahit bárttiid johtolagas. Olbmot áinnas divuhit dáin divohagain go dain leat hálbbit hattit. Sáhttet gártat stuorra váikkuhusat jus olmmoš jáhkká ahte dákkár divohagaid bokte sáhttá seastit ruđa, lohká Foslund,
Buorre ovttasbargu
Lobihis divohagat rihkkot lágaid mat gusket eambbo etáhtaide go dušše Stáhta geaidnodoaimmahahkii.
– Mis lea leamaš buorre ovttasbargu Politiijain, Vearroetáhtain, Bargobearráigeahčuin ja NAV-dárkkistemiin dán akšuvnna oktavuođas. Dát lei vuosttaš dákkár ovttasbargoakšuvdna mas buot bealit ledje mielde. Mii leat fuomášan máŋga lobihisvuođa dán akšuvnna bokte, ja dál lea juohke etáhta duohken maid dahket dáiguin, daid lágaid mielde mat sidjiide gusket, lohká Ingunn Foslund.
– Mii sávvat buori ovttasbarggu divohagaiguin nu ahte ovttasráđiid sáhttit bargat dohkálaš divohatdoaimmaid ovddas. Go dán akšuvnnas váidit divohagaid, de dahkat dan sihkkarastin dihte johtaleddjiid ja fievrruid. Dat ii hehtte viidásat ovttasbarggu divohagaid dohkkeheami dáfus.
Lobiheamet divvot 3 miljárdda ovddas jahkásaččat
Davvi Regiovnnas leat 532 dohkkehuvvon divohaga (Nordlánddas 269, Tromssas 157 ja Finnmárkkus 749).
Lassin gávdnojit vel 128 fitnodaga mat leat dohkkehuvvon dahkat muhtin divuhemiid (ovdamearkka dihte juvllaid, čuovggaid ja eksosarusttegiid).
Biilabránšasearvi árvvoštallá ahte Norggas dahkkojit «čáhppes» divohatbarggut birrasiid 3 miljárdda ovddas jahkásaččat.
Stáhta geaidnodoaimmahat lea registreren 320 lobihis divohatdoaimma, muhto duohta lohku lea vel badjelis.
– Davvi Regiovna lea ožžon cavgilemiid 80 fitnoadaga birra, ja mii oažžŧt beaivválaččat cavgilemiid olbmuin ja bránššas, čállet sii preassadieđáhusasteaset.
Stáhta geaidnodoaimmahat lohpida ahte jotket eastadit lobihis divohatdoaimmaid maiddái boahtteáiggis, ja sii váldet mielde iežaset ovttasbargoguimmiid jus atnet dan dárbbašlažžan.
