ON álgoálbmogiid bissovaš forumis dán mánu loahpas guorahallet movt eastadit nuoraid iešsorbmemis. Sámediggepresideanta áigu muitalit sámi vásáhusaid dán fáttás.
Norgga Sámedikki presideanta Aili Keskitalo searvá álgoálbmogiid bissovaš forumii New York:i cuoŋománu loahpas, mas lea fáddán nuorat, iežas hávváduhttin ja iežas sorbmen.
– Fáddá guoská midjiide ja mii áigut muitalit min vásáhusaid iežas hávváduhttima ja iežas sorbmema eastadeami birra. Dát lea stuorra váttisvuohta mii erenoamážit čuohcá ollu álgoálbmotservodagaide, ja mii gáibida johtilis doaimmaid maiguin eastadit dán negatiivvalaš ovdáneami. Nuoraid massin lea maiddái servodatváttisvuohta ja buktá stuorra morraša lagamuččaide, dadjá Sámedikki presideanta Aili Keskitalo.
Stuora álgoálbmot váttisvuohta
ON definere nuorran sin geat leat gaskkal 15-24 jagi, ja nuorat leat 18% máilmmi álbmogis. Go máilmmis leat 370 miljovnna olbmo geat gullet álgoálbmogiidda, leat máilmmis unnimusat 67 miljovnna álgoálbmotnuora. ON čilge ahte álgoálbmotnuorat ožžot hárvvibut go earát buori dearvvašvuođabálvalusa, seammás go sis leat lassi noađit. Sin deaddá máŋggaid buolvvaid maŋŋel ain koloniseren, eatnamiid massin, vealaheapmi ja nu ain, ja lea dagahan ollu álgoálbmogiid vártnuhis dillái. Boađus lea sihke jugešvuohta, bargguhisvuohta ja geafivuohta, mii fas buktá alla iešsorbmenloguid, erenoamážit dievdduid gaskii, čilge ON.
Ohcalan ovdáneami
Bissovaš forum lea máŋgii váldán ovdan álgoálbmotnuoraid iešsorbmemiid, ja leat ávžžuhan dutkat dán fáttá lagabuidda. Sii leat maid stádaid bivdán váldit váttisvuođa duođalažžan ja čoaggit eambbo dieđuid vai máhtáše eastadit iešsorbmemiid. Dáid dárbbuid lea maid riikkaidgaskasaš álgoálbmotnuoraid ekspeartajoavku ovddidan stádaide, ON-vuogádahkii ja earáide jagis 2012.
Relevánta sámiide
Sámedikkis leat muđui ollu fáttát maidda servet ON bissovaš foruma čoahkkimiin, nugo álgoálbmogiid máilmmikonferánssa čuovvoleapmi ja dan 2014 loahppadokumeanta, mii meannuduvvon foruma vuosttaš beaivvi. Seamma áiggi dollojuvvo seminára Columbia Univerisitehtas áigodagas 24. – 26.04. máilmmikonferánssa loahppadokumeantta birra masa Sámediggi áigu searvat. Nuppi vahkus meannuduvvo ON álgoálbmotvuoigatvuođaid julggaštusa čađaheapmi masa Sámediggi álo láve searvat.
– Sámediggi háliida áinnas diehtit mii jurddašuvvo foruma boahtteáiggi barggu birra, go diibmá almmuhuvvui ahte áigo geahčadit vugiid ja vejolašvuođaid movt ođasmahttit foruma, dadjá Sámedikki presideanta Aili Keskitalo preassadieđáhusas.